Преглед на кодот на Бугарски дијалекти

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:

Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.

Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025

Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.

Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.

Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.

Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.

[[Податотека:Bulgarian_dialect_map-yus.png|мини|200x200пкс|Псевдоисториска [[Ксенофобија|ксенофобиска]] и пристранета карта објавена од [[Бугарска академија на науките|бугарската академија на науки]]. Во [[Русофилија|русофилската]] [[бугарска историографија]] [[Македонски јазик|македонскиот јазик]] и [[Македонски дијалекти|нејзините дијалекти]] се сметаат како бугарски заради политички причини. ]]
[[Податотека:Bulgarian_dialects_by_Todor_Bozhinov.png|мини|200x200пкс| Карта на границите на така наречените бугарски дијалекти.]]
[[Податотека:Bgmap_yat.png|мини|200x200пкс| ''[[Ѣ|Јатската поделба]]'' (*ě) во [[Бугарски јазик|бугарскиот јазик]].]]
[[Податотека:Karta_6.jpg|мини|200x200пкс| Имиња на [[лубеница]] според дијалекти - ''диња, лубеница, карпуза и бостон'']]
'''Бугарски дијалекти''' ({{Lang-ru|Болгарские диалекты}}) — поим користен во [[Русофилија|русофилската]] [[бугарска историографија]] за обележување дијалекти кои се присутни во [[Бугарија]]. Во псевдоисториската бугарска историографија [[македонските дијалекти]] во [[Пиринска Македонија]] исто така спаѓаат во оваа категорија. Голем дел од дијалектите во Бугарија се подгрупа на [[Руски дијалекти|руските дијалекти]] според влијание и сличности.

== Историја ==
Во 18-ти век за време на [[Бугарска преродба|националната преродба во Бугарија]] така наречениот [[бугарски јазик]] и нејзините дијалекти биле под силно руско влијание. Книги од [[Царство Русија|Руското царство]] биле продадени и преведени во Бугарија. Голем дел од книгите имале останати руски елементи кога биле преведени и заради тоа голем дел од револуционерите во Бугарија подпаднале под руско влијание.<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/The_Development_of_the_Bulgarian_Literar/XsYfEAAAQBAJ?hl=mk&gbpv=1&dq=%22bulgarian%22+%22russian+influence%22&pg=PA24&printsec=frontcover|title=The Development of the Bulgarian Literary Language, From Incunabula to First Grammars, Late Fifteenth – Early Seventeenth Century|last=Петров|first=Иван|publisher=Lexington Books|year=2021|isbn=9781498586085|pages=24}}</ref> 

Во бугарската историографија [[Дијалекти на македонскиот јазик|македонските дијалекти]] и [[Македонски јазик|македонскиот јазик]] се сметаат како дел од така наречените бугарски дијалекти. Историчари од Бугарија се исто така убедени дека елементи од македонскиот јазик што го разликува од бугарскиот е како резултат од србинизацијата на македонскиот јазик за време на [[СФРЈ|социјалистичка Југославија]]. Но во Бугарија лингвисти и историчари редовно го негираат или потценуваат руското влијание врз нивниот јазик заради политички причини, бидејќи нивниот спор за српското влијание на македонскиот јазик би било дволично ако го признале руското влијание.<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/Entangled_Histories_of_the_Balkans_Volum/FGmJqMflYgoC?hl=mk&gbpv=1&dq=%22bulgarian%22+%22russian+influence%22&pg=PA487&printsec=frontcover|title=Entangled Histories of the Balkans - Volume One|last=Даскалов|first=Румен|publisher=Brill|year=2013|isbn=9789004250765|pages=487}}</ref>

Кога [[Народно собрание на Бугарија|народното собрание во Бугарија]] го обработувале [[Трновски устав|Трновскиот устав]] делегати од [[Австроунгарија|Австро-Унгарија]] одбиле да се потпишаат бидејќи целиот устав бил произведен на [[Рускиот јазик|руски јазик]].<ref>{{Наведени вести|url=https://www.britishnewspaperarchive.co.uk/viewer/bl/0000919/18790227/034/0003|title=The Bulgarian Assembly|last=непознато|date=27 февруари 1879|work=South Wales Daily News|quote=''It is officially explained that the Austrian-Hungarian delegate refused to sign the constitution of the first sitting of the Bulgarian Assembly because they were drawn up in the Russian language''}}</ref> За време на [[Руско-турска војна (1877-1878)|руско-турско војната]] во 1878 година голем дел од населението во Бугарија биле восхитени кон руската армија и многу други се сметале како русофили или како чисти [[Руси]].<ref>{{Наведена книга|url=https://www.google.mk/books/edition/Eclectic_Magazine/tbEZhvczcDoC?hl=mk&gbpv=1&dq=%22bulgarian%22+%22russian+influence%22&pg=PA810&printsec=frontcover|title=Eclectic Magazine|last=John Holmes Agnew|publisher=Leavitt, Throw and Company|year=1886|pages=810}}</ref> За време на [[Народна Република Бугарија|социјализмот во Бугарија]] дијалектите во реонот биле под силно влијание од [[Советски Сојуз|СССР]]. Денес заради големото долго трајно влијание од [[Русија]], дијалектите можат да се сметаат како дел од [[Руски дијалекти|руските дијалекти]].

Првите истражувања на дијалектите во Бугарија почнало во 1830-тите со познатите објави од [[Македонци|македонскиот]] [[Македонска преродба|преродбеник]] [[Неофит Рилски]]. Други истакнати лингвисти и истражувачи е македонецот [[Љубомир Милетиќ]], русофилот [[Марин Дринов]], чешкиот историчар [[Константин Јиречек]] и русинот [[Александар Теодоров-Балан|Александар Теодоров]]. Денес дијалектите претежно се истражувани во [[Бугарска историографија|бугарската историографија]].

== Поделба ==
Така наречените бугарски дијалекти се делат во два главни дела, тие се '''источни''' и '''западни'''. Нивната поделба е според [[Ѣ|јатската граница]], означувајќи ги различните мутации на [[Старословенски јазик|старомакедонскиот]] [[Ѣ|јат]] форма (ѣ, *''ě'' ), изговорена како [[Отворена предна незаоблена самогласка|/ʲa/]] или [[Полуотворена предна незаоблена самогласка|/ɛ/]] на исток (''бял'', но множина бели во [[Стара Планина|балканските]] дијалекти, „бело“) и строго како /ɛ/ западно од него (''бел'', множина бели) низ [[Социјалистичка Федеративна Република Југославија|поранешна Југославија]].<ref name="stoykov">{{Наведена книга|url=http://macedonia.kroraina.com/jchorb/st/index.htm|title=Българска диалектология (Bulgarian dialectology)|last=Стойков (Stoykov)|first=Стойко|publisher=Акад. изд. "Проф. Марин Дринов"|year=2002|isbn=954-430-846-6|location=София|language=bg|oclc=53429452|author-link=|orig-year=1962}}</ref>  Јатската граница исто така формира три групи. Покрај источниот и западниот дијалект, посебна е групата на рупските дијалекти, која ги опфаќа [[Родопи|Родопитските планини]], но посличен е со источниот дијалект иако се простира во места каде што е западниот дијалект. Официјалниот јазик н 

ајчесто потекнува од североисточната група на дијалекти номинално засновани на дијалектите присутни во [[Велико Трново]] и нејзината околија. Многу јужнословенски лексички, морфолошки и фонолошки изоглоси се присутни во сите западно-бугарски дијалекти и поретки во рупските дијалекти, кои го достигнуваат врвот на [[Торлачки дијалект|торлакскиот]]. Бугарскиот, [[Дијалекти на македонскиот јазик|македонскиот]] и српскиот дијалект споделуваат карактеристики подалеку од областа [[Торлачки дијалект|Торлак]]. 

Составот на преодната област покажува мешавина на источни и западни јужнословенски карактеристики пронајдени во западна Бугарија, чиј контакт се случил на [[Балканот]], претпоставувајќи ја точната локација на оваа област. Сите изоглоси вообичаено споделуваат постепени граници длабоко во земјата, но североисточниот секогаш не, што веројатно значи дека контактната зона се измешала по населувањето на [[Словени|Словените]] на [[Балкански Полуостров|Балканот]]. Во еден пример е ''a'' со ''ъ'' за назален [[Јус|ју]] се дел од Елин Пелинскиот дијалект. 

== Класификација ==
Според класификацијата на многумина лингвисти и историчари од [[Бугарска историографија|бугарската историографија]] така наречените бугарски дијалекти можат да се поделат во следните групи:
{| class="wikitable"
|
'''Источни дијалекти во Бугарија:'''

* '''Мизиски дијалект'''
** Шумен дијалект
* '''Балкански дијалект'''
** Централен балкански дијалект
** Котел-Елена-Дрјаново дијалект
** Панаѓуришки дијалект
** Пирдоп дијалект
** Тетевен дијалект
** Еркеч дијалект
** Подбалкански дијалект
* '''Рупски дијалекти'''
** Странџиски дијалект
** Хвојнички дијалект
** Чепински дијалект
** Паулициски дијалект
** Златоградски дијалект
** Смолјански дијалект
** Бабјачки дијалект
|
'''Западни дијалекти во Бугарија:'''

* '''Северозападни дијалекти во Бугарија'''
** Бела Слатина-Плевен дијалект
** Видин-Лом дијалект
* '''Југозападни дијалекти во Бугарија'''
** Ботевградски дијалект
** Врацки дијалект
** Ихтимински дијалект
** Елин Пелин дијалект
** Софиски дијалект
** Самоков дијалект
** Дупнички дијалект
** Ќустендилски дијалект
|}

== Наводи ==
<references />
{{Наводи}}
[[Категорија:Руски дијалекти]]
[[Категорија:Бугарски дијалекти]]

Предлошки на страницава:

Назад на Бугарски дијалекти.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Бугарски_дијалекти“