Farji'

Vulva otabâ puki otabâ farji' iyâ arèya alat kalamin bâgiyân lowar è mamalia betina. Artikel rèya akaidhân kalabân kamaloanna orèng, maskè strukturra saropa kaangghuy mamalia laènna.^[1]

Vulva (bhâsa Latèn: bhungkos, panutop) sè terdiri dâri organ sèks rèng binè' eksternal.^[2] Bâgiyân-bâgiyân vulva antara laèn mons pubis, labia majora, labia minora, klitoris, bulb of vestibule (tonjolan vestibulum), vestibulum vulva, meatus urin, Kalènjher Bartholin (sè lebbi rajâ) bân Kalènjher Skene (Kalènjher vestibular sè lebbi rendâ), bân pambukka'an vagina. Meatus urin (pambukka'an saluranna kemmi) jughân èkatalè bhâkto mukka' vestibulum vulva. Fitur laènna dâri vulva èantarana: celah pudendal, Kalènjher sebaceous, segitiga urogenitalia (bagiyân antèrior dâri perineum), bân buluna kamaloan.

Vulva iyâ arèya labâng maso' ka vagina sè atojju ka rahèm, bân aberri' bânnya' lapisan parlèndhungan ganda ka vagina bi' leppètdhân labia lowar bân dâlem. Vulva bisa èpangaroè bi' bânnya'na kalaènan sè segghut nyebabaghi iritasi. Ajâgâ kasèhatdhân Vulvovaginal iyâ arèya sala sèttong cara kaangghuy nyegghâ bânnya'na panyakèt.^[3]

Struktur otamana vulva iyâ arèya: mons pubis, labia (mayor bân minor) tamaso' frenulum labia minor, bagiyân lowar klitoris - tudung klitoris (jughân sè èkennal kalabân prepuce) bân kalopak klitoris, meatus kemmi, pambukaan vagina bân selaput dara, so Bartholin bân Kalènjher Skene.^[4]

Bagiyân laènna tamaso': celah pudendal, sebaceous, vestibulum vulva, bân segitiga urogenital (Bagiyân anterior dâri perineum).^[5]

Mons pubis iyâ arèya gundughân lona' jâringan rennyem è bagiyân adâ' vulva, è daerana kamaloan sè notopbhu tolang pubis. Mons pubis iyâ arèya bhâsa Latèn kaangghuy "gundughân kamaloan" bân bâdâ è kaduwâ' parobâ. Sakadhânga istilah varian èghuna'aghi kalabân khusus kaangghuy rèng binè'—iyâ arèya mons veneris '("gundughân Vènus"). È bâgiyân bâbâ mons pubis bâdâ lobâng celah pudendal, sè amisaaghi mons pubis bân labia mayora. Celah pudendal jughân èkennal kalabân celah Venus (dewi cinta Romawi). Labia mayora bân labia minora alindungi vestibulum vulva. Tudung klitoris bân labia minora mondul ka dâlem celah pudendal sampè' tingkat sè lebbi rendâ otabâ lebbi tengghi.^[6]

Pasangan lowar lipadhân iyâ arèya labia majora (bhâsa Latèn anyarra: bibir sè lebbi rajâ) sè tabâgi ka celah pudendal, sè  alindungi sosonan vulva laènna sè lebbi alos. Labia majora tatemmo polè è segitiga urogenital (bâgiyân anterior dâri perineum) è antara celah pudendal bân anus. Bârna kolè' lowar labia majora biasana lebbi semma' ka  sakabbina bârna kolè'en orèng, makkè bâdâ variasi sè cokop bânnya'. Kolè' bâgiyân dâlem bân salaput lendir segghut abârna mèra ngodâ otabâ kacoklatdhân.^[7]

Labia minora (bibir sè lebbi kini') iyâ arèya duwâ' lipadhân alos labia dâlem labia majora, bân ngandung bânnya' kalènjher sebaceous. ^[1]Labia majora bân labia minora tatemmo è frenulum labia minora sè aropa'aghi lipatan jâringan restriktif è konco'na posterior vulva. Maskè èsebbhut bibir kini' tapè jughân segghut bisa aokoran cokop rajâ bân biasana mondul sampè' bâgiyân lowar labia majora. Sabâgiyân variasi è antara vulva bâdâ parbidhâ'ân okoran, bhângon, bân bârna labia minora sè signifikan. Variasi nèka jughân la èbhuktèaghi dâlem tampilan sè rajâ 400 cètaghân vulva sè èsebbhut 'Great Wall of Vagina' sè èkaghâbây kaangghuy ngissè'è kakorangan informasi dâlem bhângon vulva sè normal. Cètaghân gips sè èkala' dâri kalompok bâbinè' sè bânnya' bân acem-macem matao kalabân jellas jhâ' bâdâ bânnya' variasi.

Klitoris bâdâ è bâgiyân adâ' vulva, kennengenna è dimma labia minora tatemmo, è frenulum klitoris. Bâgiyân sè èkatèla dâri klitoris iyâ arèya kelopak klitoris.^[2] Biasana, kalopak otabâ cetakghâ klitoris ra-kèra andi' okoran bân bhângon saropa kacang, maskè bisa lebbi rajâ otabâ lebbi kini'. Kalopak klitoris sensitif sarah, sabâb andi' bânnya' ujung saraf bân aropa organ homolog kalabân cètak penis è rèng lakè'. Tudung klitoris, iyâ arèya lipadhân palindung kolè' sè biasana notopbhi klitoris, tapè kolè' nèka biasana ta' sakabbina notopbhi klitoris sè aokoran lebbi rajâ dâri biasana. Tudung klitoris iyâ arèya padâna so kulup rèng lakè' è rèng bini'. Biasana tudung klitoris ghun sabâgiyân sè ta' èkatèla è dâlem celah pudendal.

È antarana labia minora èdimma lobâng vagina bân saloran kemmi bâdâ sè è sebbhut vestibulum vulva. Saloran kemmi è bâbâna klitoris bân teppa' è adâ'en vagina.^[5]

Pambukaan vagina bâdâ è bâgiyân bâbâ vestibulum vulva, è seddi'en perineum.  Introitus lebbi pas sacara teknis dâripadâ "pambukaan", polana vagina biasana kempès, kalabân lobâng tatotop, jhâbhâh bâdâ sè èpamaso'. Introitus dhâng-kaddhâng tatotop sabâgiyân bi" mèmbran sè èsebbhut selaput dara. Selaput dara biasana bhâkal pecca bhâkto awwâl ngalakonè sèks sè kuat, bân dârâ sè èkaollè bi' ruptur rèya segghut èangghâp tandâna jhâ' ghi' parabân. Nangèng, selaput dara jughân bisa pecca secara spontan bhâkto aolahraga (tamaso' nompa' jhârân) otabâ bhâkto ngangghuy tampon bân cangkèr haid, otabâ selaput darana cè' kèni'en sampè ta' bisa èkatèla. Dâlem kadhâddhiyâ tartanto, selaput dara ghu-ongghu notopbhi lobânga vagina, sè bhuto operasi hymenotomi.^[8]

È bun budina lobânga vagina bâdâ duwâ' kalènjher vestibular rajâ, sè èkenal jughân kalabân kalènjhâr Bartholin. Kalènjher nèka makaloar lendir bân palumas kaangghuy vagina bân vulva. Kalènjher kasebbhut aropa homolog kalènjhâr bulbourethral è rèng lakè'. kalènjher vestibular kini', sè jughân èkennal kalabân kalènjher Skene, bisa ètemmo è anterior vagina. Bân aropa homolog kalènjher prostat lakè' bân jughân èsebbhut kalabân prostat bini'.^[5]

Kolè'en vulva lebbi alos dâri kolè' laènna^[9]. Buluna kamaluan jâu lebbi kasar èbhândhing buluna bhâdhân laènna. Buluna nèka tombu è masa dhibâsa bân èangghâp mènangka cirina sèks sekunder. Mons pubis bân labia majora ètotopbhi bi' buluna kamaluan sè jughân bisa tombu è pokang bâgiyân dâlem bân perineum. Pubarche iyâ arèya istilana kaangghuy partumbuhan awwâllâ buluna kamaluan bân bisa kadhâddhiyân kalabân tapèsa dâri dhibâsa. Pubarche prematur pola nemmonè bâdâna kondisi sè aganggu endokrin.Kalènjher pello apokrin sè asèkrèsi pèllo ka dâlem folikel buluna kamaluan. Sèkrèsi nèka èpecca bi' baktèri è kolè' bân ngasèllaghi bâu, pan bârâmpan orèng ngangghâp bâu nèka sè aperanè mènangka feromon.

Jâringan vulva ce' vaskularra bân suplai dârâ è berri' bi' tello' artèri pudendal. Abelina vèna iyâ arèya lèbât vèna pudendal loar bân vèna pudendal dâlem. Organ bân jâringan vulva èaliri bi' rantai kalènjâr ghetta bening inguinal superfisial sè bâdâ è salanjhânga pembuluh dârâ.^[2]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Agustin, Sienny. "Mengenal Organ Reproduksi Wanita". Alodokter. 2024-02-19. Aksès 2024-05-18.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2} Adrian, Kevin. "Kenali Anatomi Vagina dan Keluhan yang Sering Terjadi". Alodokter. 2023-08-20. Aksès 2024-05-18.
3. ↑ Telleen, Steven (11 February 2016). "The Female Reproductive System". Rice University, OpenStax CNX. Diarsipkan. 2017-08-20. Diaksès 2024-05-18.
4. ↑ J., Tortora, Gerard (2010). Principles of anatomy and physiology. Derrickson, Bryan. (edisi ke-12th). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. hlm. 1107–1110. ISBN 9780470233474. OCLC 192027371. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2020-05-24. Diaksès 2024-05-18.
5. ↑ ^{5,0 5,1 5,2} Pane, Merry Dame Cristy. "Mengenal Alat Reproduksi Wanita Beserta Fungsinya". Alodokter. 2023-08-21. Aksès 2024-05-18.
6. ↑ New Oxford American Dictionary. Oxford University Press. 2011. The rounded mass of fatty tissue lying over the joint of the pubic bones, in women typically more prominent and also called the mons veneris.
7. ↑ Agustin, Sienny. "7 Masalah di Sekitar Labia Mayora yang Harus Diwaspadai". Alodokter. 2022-02-4. Aksès 2024-05-18.
8. ↑ MacDougall, J. (2016). Management of Imperforate Hymen, Transverse and other Vaginal Septa. Gynecologic and Obstetric Surgery: Challenges and Management Options, 525-527
9. ↑ Agustin, Sienny. "Vulva, Mengenal Fungsinya dan Penyakit yang Dapat Muncul". Alodokter. 2021-09-1. Aksès 2024-05-18.