Oeuv

Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

Ij oeuv che vegn di usej domestegaa, soratutt quij de gajna, fann part del mansgià de tucc i dì di uman, e anca de tanc animaj,^[1] grazzia a la sova fazil digestion e al so volt contegnuu proteich.

L'oeuv de la pitta l'è de segur el pu cognossuu e 'l pu consumaa de tucc, però intra quij pussee comun besogna anca noverà quell de aneda, quell de polla, e quell de struzz che l'è putost grand e 'l po rivà a pisà püssee de 13 ett.

El contegnuu de l'oeuv l'è quattaa del guss, che, de sollet, l'è besg o bianch de color. L'oeuv el gh'ha on cuu e 'na guzza. Fà cunt de balanzà on oeuv in su 'l so cuu l'è ben dura, e squas impossibel, senza ris'cià de s'ceppall. Ona voeulta s'ceppaa 'l guss, dent de l'oeuv troeuvom tutt intorn el carlamm, on film bell sottil, e dent del carlamm gh'emm poeu 'l ciar che l'è ricch de protein, e in fin el rossumm cont chel so tipegh color ross naranz.

Ij oeuv hinn bon de fà tanc piatt, coma per esempi, ij oeuv a la coch, ij oeuv in cereghett, ij oeuv strepazzaa, etc. Ij oeuv servissen anch in del fà la majones, la briosc, e, per l'appont, la pasta a l'oeuv.

Ij oeuv hinn la font la pu comun de salmonella. La reson l'è che rest de escrement del cuu de la gainna poden 'gnì a contatt cont i tocch intern de l'oeuv, e, se majaa foeura cru poden fà on gran maa a la salut.

Insci de ris'cià mo, a l'è mej fà insci:

• Consumà oeuv cruu domà quand che vun l'è segur che sien ben nett.
• Nettà ben ij oeuv innanz de majàj.
• Fa ben attenzion che, ona voeulta overt, ij oeuv hinn minga a contatt cont el sporch de gajna.

• L'oeuv l'è la cellula animal, la pu granda, cognossuda in su la terra al didincoeu.

1. ↑ Kenneth F. Kiple, A Movable Feast: Ten Millennia of Food Globalization (2007), p. 22.