Naar inhoud springen

Toewe gerónje veurklinker

Van Wikipedia
Versie op 1 nov 2017 16:08 door Stephan 0796 (Euverlèk | biedrages)
(vera) ← Awwer versie | zuug hujige versie (vera) | Nujer versie → (vera)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


d'n Toewe gerónje veurklinker of gerónje geslaote veurklinker is 'ne klinker dae in väöl gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [y].

Kènmirke

[bewirk | brón bewèrke]

Kènmirke vannen toewe gerónje veurklinker zeen:

  • De vokaalhuuegdje is toe, det inhèltj det de tóng zoea kort wie meugelik aan 't verhieëmeldje zitj zónger 'n gans toew vernejjing te make (anges zów 't óm 'ne mitklinker gaon);
  • De vokaalposiesje is veur, det inhèltj det de tóng zich zoea wied nao veur wie meugelik inne móndj bevindj zónger 'n gans toew vernejjing te make;
  • De klinker kan zeen:
    • geróndj-samegedrök, det mèntj det de renj vanne luppen aangespanne zeen en zoea waere samegetróch det de binnekantj vanne luppe neet nao boete kómme;
    • geróndj-oetstaekendj, det mèntj det de heuk vanne luppe waere samegetróch enne binnekantj vanne luppe bloeatligke.

Limbörgs

[bewirk | brón bewèrke]

In 't Limbörgs kump de zuveren toewe gerónje veurklinker neet veur. Waal kump de samegedrökdje variant lichtelik gecentraliseerdj veur in Zuud-Limbörgse dialekte, wie in 't Mestreechs: [ˈbʀ̝y̠t͡ʃə] bruudsje. Inne meiste Midde-Limbörgse dialekten is spraok van 'ne toewe, lichtelik gerónje, centrale klinker [ʉ̜] wen 't de gesjreve klank <uu> betröf. Veur 't gemaak wuuertj deze klank aevel ouch döks getranscribeerdj es /y/.

De oetstaekendj variantj kèntj me veur 't Limbörgs neet; waal kump deze veur in sómmige Scandinavische spraoke, wie 't Noors en 't Zweeds.

 
Internationaal Fonetisch Alfabet
Mitklinkers
Plaats →
Meneer ↓
Labiaal Coronaal Dorsaal Laryngeaal
Bilabiaal Labiodentaal Dentaal Alveolair Postalveolair Retroflex Alveolopalataal Palataal Velair Uvulair Glottaal
Nasaal     •   m     •   ɱ     •   n     •   ɳ     •   ɲ     •   ŋ     •   ɴ
Plosief p   •   b t   •   d ʈ   •   ɖ c   •   ɟ k   •   g q   •   ɢ     •   ʔ
Sibilant s   •   z ʃ   •   ʒ ʂ   •   ʐ ɕ   •   ʑ
Fricatief ɸ   •   β f   •   v θ   •   ð ɹ̝̊   •   ɹ̝ ç   •   ʝ x   •   ɣ χ   •   ʁ h   •   ɦ
Approximant     •   β̞     •   ʋ     •   ɹ     •   ɻ     •   j     •   ɰ     •   ʁ̞
Tik     •   ɾ     •   ɽ
Tril     •   ʙ     •   r     •   ʀ
Lateraal approximant     •   l     •   ɭ     •   ʎ
Lateraal fricatief ɬ   •  ɮ ʎ̥˔•  ʎ̝
Klinkers
Veur Centraal-veur Centraal Centraal-achter Achter
Toe i   •   y ɨ   •   ʉ ɯ   •   u
Bao toe ɪ   •   ʏ ɪ̈   •   ʊ̈ ɯ̽   •   ʊ
Toe-midde e   •   ø ɘ   •   ɵ ɤ   •   o
Midde    •   ø̞ ə ɤ̞   •   
Aop-midde ɛ   •   œ ɜ   •   ɞ ʌ   •   ɔ
Bao aop æ   •     ɐ   •    
Aop a   •   ɶ ä   •   ɒ̈ ɑ   •   ɒ