Pelagius

-3 (maximum dubium) Latinitas huius rei maxime dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Pelagius (c. 354 - c. 420/440) fuit monachus asceticus et reformator, qui negat doctrinam peccati originalis, et itaque denuntiatus ab Ecclesia Catholica Romana haereticus. Bene doctus experteque et Latine et Graece dicens, multam theologiam didicit. Tempus trivit asceticus quoque, animum in asceticismum utilem intendens, qui est manifestus in doctrinis illius. Neque autem fuit clericus. Certo cognotus Romae, et acerbitate publice asceticismi et potestate et suasione generis dicendi. Fama apud Romam bene aestimatus ille erat ab Augustino Hipponensi, qui illum vocat "sanctum." Sed tamen, posterius accusatus est mendacii de suis doctrinis ut condemnationem publicam vitaret. Per magnam partem vitae senioris se defendit ab aliis theologis et ab Ecclesia Romana.

Pelagius natus est circum 354. Fere constat natum esse in insulis Britannicis, sed ignotum est in quo loco nationis. Appellatus "monachus" ab coevalibus, quamquam nihil indicii est sociatum esse quibusquam ordinibus monachalibus (etiam notio de communitate monastica fuerat iam tum novior, quippe asceticismus solitarius saepius gestus erat). Melius notus fiebat c. 400, cum se movit Romam ut scriberet et doceret de sua exercitatione ascetica. Ibi, scripsit multa opera-quae nunc maiora eius considerata sunt-"De fide Trinitatis libri III," "Eclogarum ex divinis Scripturis librum primum," et "Commentarios in epistolas S. Pauli." Infeliciter, magna pars horum operum solum superstat in dictis ei adversariorum.

Romae Pelagius magis curabat de inertia morali populi, ob quam cuplavit theologiam gratiae divinae, quam profitebar Augustinus, inter alios.

Cum Alaricus anno 410 Romam diripuit, Pelagius et discipulus Caelestius Carthaginem fugit, ubi modo continuo laborabat, et breviter coram Augustino obviam venit.

Perdifficile est aspectus obiectivus de Pelagii vita et effectu. In pessimum vituperabatur, et, quasi epitheton, eius nomine multa saecula et Catholici et Protestantes utebantur, cui pauci defensores. Ecclesia Romana in verbo opera eius denuntiaverat, sed iam in Reformatione Catholici item accusati sunt assentiendae eius doctrinae nihilominus atque et Pelagius et Ecclesia Romana condemnata sunt. Interea Ecclesiae Orthodoxae de hac re tacent. Attamen Pelagius est, et in realitate et in imagine, radicitus homo agens a traditis de peccato originali et de modo salutis. In ulla analysi de eius operibus, recordari oportet chronologiam et Pelagii doctrinam solum intellectas esse posse per actiones eorum adversariorum, quippe qui ipsi monumentum solum illius et operum reliquerunt.

Pelagianismus velociter extensus est, praecipue circum Carthaginem, qua ex ratione adversarii tam prompte ac firme. Augustinus ipse quattuor litteras etiam in Pelagianismum scripsit, "De peccatorum meritis et remissione libros III" anno 412, "De spiritu et litera" et "Definitiones Caelestii" anno 414, et "De natura et gratia" anno 415. In quo illo opere, esse peccatum originale, necesseque baptizare infantes, impossibilem esse vitam integram sine Christo, necesse gratiam esse Christi fortiter affirmavit. Opera Augustinus vulgo ex parte destinavit, itaque Pelagium nomine vel Caelestium allocutus est (praeter Definitiones Caelestii).

Pelagius mox ad Palaestinam profectus est, ubi amicus episcopo fiebat. Hieronymus quoque in re involutus, qui scripsit contra Pelagium in sua epistula ad Ctesiphonem et in "Dialogo contra Pelagianos". Ibi et Orosius, quidam discipulus Augustini, similiter metuens pericula Pelagiana, cum Hieronymo publice Pelagium condemnavit in Palaestina, ubi omnes tres illi incoluebant. Iohannes, episcopus Hierosolymnanus, amicus Pelagii, concilium mense Iulio 415 vocavit. Traditur e fontibus ecclesiasticis Orosium, cum haud expedite Graece loqueretur, factum esse eo insuasorium; quo Iohannes habitu orientali magis accepisse id, quod culpam homines quasi hereditatem non caperent. At concilium iam nullam sententiam habuit et eventum detulit ad discrimen Latinum, quoniam Pelagius, Hieronymus et Orosius toti sunt Latini.

Modo post paucos menses Decembri 415 alterum concilium apud Diospolim (Lydda) sub episcopo Caesareano ab exhortatione episcoporum duorum depositorum, qui ad Palaestinam venerant, conventum est, quod neuter autem episcopus ex rationibus extrariis adfrequentabat, ut Orosius, quippe quem Iohannes episcopus persecutus fuisset, decederet. Pelagius apologiam concilio tulit, negans se credere necesse Deum esse saluti, cum omnis homo a Deo factus sit, porroque multa opera Caelestii eadem atque suas opiniones exprimere. Se magnum haberi praeter discrimina ab illis doctis, Augustino quoque, qui commendationes pro eo scripsissent, demonstravit.

Cum Orosius ad Africam rediiset, in duae vicina concilia conventum est, ubi Pelagius et Caelestius in absentia condemnati sunt. Quia tota auctoritas non est his conciliis, nisi consentiente Papa, Augustinus et quattuor alii episcopi litteras scripsit, hortantes ut Papa Innocens I similis Pelagianismum damnaret, qui prope modo assentiret.

Fere incerta erat culpa Pelagii ipsius in Ecclesia. Ille litteras et affirmationem fidei scripsit, se monstrans orthodoxus esse, quas Innocenti I misit. In quibus articulatim sententias exposuit, ne ea, quae rite condemnata essent, contradiceret. Papa Zosimus officium accepit antequam litterae Romam anno 417 venit, qui recte animo moto eos insontes iudicavit.

Post absolutionem apud Diospolim, Pegalius tractatus duos maiores, noniam extantes, in quibus suam sententiam de peccatis defendit, et Augustinum accusavit esse a docrinis Manichaeis impulsum, tollentem malum ad statum aequalem cum Deo, docentemque fatalismum paganum quasi doctrinam Christianam.

Immo vero Augustinus se convertit ad Christianismum ab Manichaeismo, quae religio spiritum esse creatum a Deo, sed carne corrupta ac mala, quippe quae non creata fuisset recta via ab Deo. Pelagius autem contendit hanc doctrinam Augustinianam, quae dicit homines ad infernos iisse propter invitabilia facta (id est peccata), modo esse item atque Manichaeam fidem--fatalismum et praedestinationem, ut ereptum sit omnino liberum arbitrium hominum.

Pelagius et discipuli reliqua huius fidei fatalisticae in doctrina Augstiniana de Casu Adamis, quae doctrina non pacta in eorum tempore, percipiebant. Illi putaverunt homines posse peccari vitare, et libere eligere ut mandatis Dei parerent, quod summa doctrinae Pelagianae constitit, et oritur etiam in scriptis adversariis.

Demonstratae sunt opiniones Pelagii de "facultate morali" hominum, ne peccarentur, in eius Epistula ad Demetriam. Pelagius in Palaestina, anno 413 fuit, cum litteras Roma ab illa gente Anicia accepisset. Una ex dominis, quae inter discipulos eius fuerat, ad nonnullos occidentales theologos insignes, sicut Hieronymum et versimiliter Augustinum, scribebat, petens consilium pro sua filia quattuordecim annos nata, Demetria. Pelagius respondit, utens litteris ad opinionem suam arguendam, in quibus expressit cogitationes suas de sanctitate naturali et de aptitudine humana et morali eligendae vitae sanctae. Fortasse sola sunt haec scripta extantia ab Pelagio ipso, et, per ironiam, putata esse perdiutius Hieronymi, quamquam Augustinus eam in suo opere "De Gratia Christi" retulit.

Pelagius verisimiliter in Palestina c. 420 mortuus est, ut traditur. Alii dicunt porro viginti annos vixisse. Causa mortis est ignota, sed rumores tum exstiterunt, aut ab inimicis in Ecclesia Romana occisus esse, aut Roma discedere frustratum, petentem Africam aut in Orientem Medium.

Nec doctrina cum eius morte finem cepit, quamvis ei, qui eum subsecuti sunt, illas doctrinas fortasse mutassent. Cum pauca essent reliqua de doctrinis veris ipsius Pelagii, possibile est aliquas doctrinarum ab inimicis (discipulis Augustini et fere ducibus Ecclesiae in eo tempore) retractatas esse et pressas.

Pelagianismus et Semipelagianismus erant frequentes in sequentia pauca saecula, praecipue in Britannia, Palaestina, et Africa Septentrionali.