Jump to content

Ismail Kadare

E Vicipaedia
Wikidata Ismail Kadare
Res apud Vicidata repertae:
Ismail Kadare: imago
Ismail Kadare: imago
Ismail Kadare: subscriptio
Ismail Kadare: subscriptio
Nativitas: 28 Ianuarii 1936; Argyrocastrum
Obitus: 1 Iulii 2024; Tyrana
Patria: Albania, Francia, Kosovia

Familia

Coniunx: Helena Kadare
Proles: Besiana Kadare

Ismail Kadare[1] (natus Argyrocastri die 28 Ianuarii 1936; mortuus die 1 Iulii 2024) fuit mythistoriarum scriptor, poeta, commentariorum scriptor, et fabularum scriptor Albanianus. Qui ex annis 1960 personas in litteraris Albaniae maximi momenti agit. Poesin plerumque exprimebat usque ad Gjenerali i ushtrisë së vdekur prolatum, suam mythistoriam primam, qua extra Albaniam innotuit. Anno 1996 in Academiam Scientiarum Moralium et Politicarum Franciae sodalis perpetuus receptus est.

Kadare in pittacio cursuali Albanico pictus.

Anno 1992 Praemium mundiale Cino Del Duca, anno 1998 Praemium Herderanum, anno 2005 primum Praemium Man Booker Internationale, anno 2009 Praemium Principis Asturiarum artium, anno 2015 Praemium Hierosolymitanum accepit; annoque 2016 Commendator et 2020 Magnus Officialis? Legionis Honoris factus est.

Kadare a nonnullis aestimatur unus e scriptoribus et eruditis Europaeis saeculi vicensimi maximi momenti, et praeterea vox universalis contra totalitarianismum.[2]

Helenam Kadare (natam Gushi), auctorem Albanianam, in matrimonium duxit, quae duas filias ei peperit.

Opera Albanice publicata

[recensere | fontem recensere]

Mythistoriae et novellae

[recensere | fontem recensere]
  • Gjenerali i ushtrisë së vdekur (Dux Exercitus Mortui, 1963)
  • Përbindëshi (Monstrum, 1965)
  • Lëkura e daulles (Nuptiae, 1967)
  • Kështjella (Obsidio, 1970)
  • Kronikë në gur (Annales Lapidarii, 1971)
  • Dimiri i vetmisë së madhe (Magna Hiems, 1972)
  • Nëntori i një kryeqyteti (November Capitis, 1975)
  • Muzgu i perëndive të stepës (Crepusculum Deorum Orientalium, 1978)
  • Komisioni i festës (Consilium Epularum, 1978)
  • Ura me tri harqe (Pons Trium Arcuum, 1978)
  • Kamarja e turpit (Locus Proditori Proprius, 1978)
  • Prilli i thyer (Aprilis Fractus) (1980)
  • Kush e solli Doruntinën (Rector Luridus, 1980)
  • Pallati i ëndrrave (Palatium Somniorum, 1981)
  • Nata me hënë (Nox Per Lunam, 1985)
  • Viti i mbrapshtë (Annus Obscurus, 1985)
  • Krushqit janë të ngrirë (Pompa Nuptialis in Glaciem Versa, 1985)
  • Koncert në fund të dimrit (Concentus, 1988)
  • Dosja H. (Scapus de H., (1989)
  • Qorrfermani (Mandatum Caecans, 1991)
  • Piramida (Pyramis, 1992)
  • Hija (Umbra, 1994)
  • Shkaba (Aquila, 1995)
  • Spiritus (1996)
  • Qyteti pa reklama (Urbs Signis Carens, 1998, anno 1959 primum scriptus)
  • Lulet e ftohta të marsit (Flores Veris, Pruina Veris, 2000)
  • Breznitë e Hankonatëve (2000)
  • Vajza e Agamemnonit (Filia Agamemnonis, 2003)
  • Pasardhësi (Successor) (2003)
  • Jeta, loja dhe vdekja Lul Mazrekut (Vita, Lusus, et Mors Lul Mazrek, 2003)
  • Çështje të marrëzisë (Quaestio Insanitatis, 2005)
  • Darka e Gabuar (Caedes Urbis Lapidariae, 2008)
  • E penguara: Rekuiem për Linda B. (Puella Exsul, 2009)
  • Aksidenti (Casus, 2010)
  • Mjegullat e Tiranës (Nebulae Tiranae) (2014, annis 1957 et 1958 primum scriptus)
  • Kukulla (Pupa, 2015)

Ludi scaenici

[recensere | fontem recensere]
  • Stinë e mërzitshme në Olimp (Tempus Frigidum in Olympo, 1998)

Ludi scaenici cinematici

[recensere | fontem recensere]
  • Sorkadhet e trembura (Gazellae Territae, 2009)
  • Frymëzime djaloshare (1954)
  • Ëndërrimet (1957)
  • Princesha Argjiro (1957)
  • Shekulli im (1961)
  • Përse mendohen këto male (1964)
  • Shqiponjat fluturojnë lart (1966)
  • Motive me diell (1968)
  • Koha (1976)
  • Ca pika shiu ranë mbi qelq (2004)
  • Pa formë është qielli (2005)
  • Vepra poetike në një vëllim (2018)
  • Autobiografia e popullit në vargje (Autobiographia Hominum in Versu, 1971)
  • Eskili, ky humbës i madh (Aeschylus, Amissus, 1985)
  • Ftesë në studio (Invitatio ad Officinam Scriptoris, 1990)
  • Nga një dhjetor në tjetrin (Ver Albanianum, 1991)
  • Kushëriri i engjëjve (Consobrinus Angelorum, 1997)
  • Kombi shqiptar në prag të mijëvjeçarit të tretë (Natio Albanica ad Limen Millennii Tertii, 1998)
  • Unaza në kthetra (Anulus in Ungue, 2001)
  • Poshtërimi në Ballkan (Deminutio in Balcaniis, 2004)
  • Identiteti evropian i shqiptarëve (Europaea Albanianorum Identitas, 2006)
  • Dantja i pashmangshëm (Dante Inevitabilis, 2006)
  • Hamlet, le prince impossible (Hamletus, Princeps Qui Fieri Non Potest, 2007)
  • Don Kishoti në Ballkan (Dominus Quixotus in Balcaniis, 2009)
  • Mosmarrëveshja, mbi raportet e Shqipërisë me vetveten (2010)
  • Mbi krimin në Ballkan; Letërkëmbim i zymtë (De Scelere in Balcaniis, 2011)
  • Çlirimi i Serbisë prej Kosovës (Liberatio Serbiae a Kosovia, 2012)
  • Mëngjeset në Kafe Rostand (Mane apud Cafe Rostand, 2014)
  • Arti si mëkat (Ars Peccatum, 2015)
  • Uragani i ndërprerë: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe" (Typhon Marinus Interruptus: Adventus Migjeni in Litteris Albanianis, 2015)
  • Tri sprova mbi letërsinë botërore (Commentarii de Litteris Mundanis, 2017)

Collectiones fabularum

[recensere | fontem recensere]
  • Emblema e dikurshme (1977)
  • Ëndërr mashtruese (1991)
  • Tri këngë zie për Kosovën (1998)
  • Vjedhja e gjumit mbretëror (1999)
  • Përballë pasqyrës së një gruaje (2001)
  • Bisedë për brilantet në pasditen e dhjetorit (2013)
  • Koha e dashurisë (Rrëfim Trikohësh) (2015)
  • Proza e shkurtër, në një vëllim (2018)

Sententia notabilis

[recensere | fontem recensere]

Nexus interni

  1. Nomen etiam Kadaré scribitur.
  2. Fundacion Princessa de Asturias (24 Iunii 2009). "Ismaíl Kadare, Prince of Asturias Award Laureate for Literature". Fundacion Princessa de Asturias .
  3. Anglice "Literature led me to freedom. Not the other way round."

Bibliographia

[recensere | fontem recensere]
  • Akademia e Shkencave e Shqipërisë. 2008. Fjalor Enciklopedik Shqiptar 2 (Encyclopedia Albanica). Tiranae: Akademia. ISBN 978-99956-10-28-9.
  • Brisku, Adrian. 2013. Bittersweet Europe: Albanian and Georgian Discourses on Europe, 1878–2008. Novi Eboraci: Berghahn Books. ISBN 9780857459855.
  • Elsie, Robert. 2004. Historical Dictionary of Albania. Editio nova. ISBN 0-8108-4872-4.
  • Gould, Rebecca. 2012. Allegory and the Critique of Sovereignty: Ismail Kadare's Political Theologies. Studies in the Novel 44 (2): 208–30.
  • Hysa, Shefki. 2008. Diplomacia e vetëmohimit (Diplomatia Repudiationis Sui). Tiranae. ISBN 978-99956-650-3-6.
  • Kadare, Helena. 2011. Kohë e pamjaftueshme. Tiranae: Onufri. ISBN 978-99956-87-51-9.
  • Morgan, Peter. 2011. Ismail Kadare's Inner Emigration. In Writing under Socialism, ed. Sara Jones et Meesha Nehru, pp. 131–142. Nottinghamiae: Critical, Cultural and Communications Press.
  • Morgan, Peter. 2011. Kadare: Shkrimtari dhe diktatura 1957-1990. Tiranae: Shtëpia Botuese "55". ISBN 978-9928-106-12-4.
  • Morgan, Peter. 2011. Greek Civilisation as a Theme of Dissidence in the Work of Ismail Kadare. Modern Greek Studies (Australia and New Zealand) 15: 16–32.
  • Morgan, Peter. 2010. Ismail Kadare: The Writer and the Dictatorship 1957–1990. Oxoniae: Legenda.
  • Morgan, Peter. 2010. Kadare post Communism: Albania, the Balkans and Europe in the Work of Ismail Kadare, 1990–2008. Australian Research Council / Discovery Projects.
  • Morgan, Peter. 2005. Ismail Kadare: Creativity under Communism. The Australian Newspaper.
  • Rranzi, Paulin. 2011. Personalities: Missionaries of Peace. Tiranae. ISBN 978-99956-43-60-7.

Nexus externi

[recensere | fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae ad Ismail Kadare spectant.