Argon

Ensampel a	Elven gymyk, gass, atmophile element
Klass	bagas 18
Furvell gymyk	Ar
Dydhyas diskudhans	1894
Niver atomek	18
Aray an elektrons	1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶, [Ne] 3s² 3p⁶
Rann a	period 3, bagas 18
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gemyk niver 18 e'n Vosen Beriodek ew argon. An hanow a dheu dhort an ger Greka argos, ow styrya diek. Y arwodh gemyk ew Ar.

Keth ew myns nebes pals e'n ayrgylgh, na veu dhiskudhys argon bys 1894 pan dherivis Arlodh Rayleigh ha Syr William Ramsay dhe guntelles en Rysoghen anjei dhe dhiskudha elven nowydh, bes nyns o da ganja dyllo an sewyansow. An acheson rag hebm o may hallon'jei assaya rag kesstrif restrys gen an Smithsonian Institution en Ranndir Kolombi. Udn ragsel an kesstrif o talvia dhe'n sewyansow bos dyllys woja an kesstrif en udnik. An pewas o $10,000. Rayleigh ha Ramsay a waynyas an pewas, hag en mis Genver 1895 Ramsay a wrug redya areth gen manylyon an diskudhyans. En 1904 Rayleigh a gemeras an Pewas Nobel rag Fisegieth ha Ramsay an Pewas Nobel rag Kemyk.

Argon ew gass posek rag diwysyans. Kevys ew dhort ayr linyel. An askorrans ollvysel ew moy ages 750,000 tonnas pub bledhen. Usys ew rag golowyow tredanek hag e'n diwysyans dur. Argon ew an gass en fenestri dewblek ewedh.

Argon ew 0.93% a'n ayrgylgh. Y boynt teudhi ew -189°C ha'y boynt bryjyon ew -186°C. Onan a'n gassys nobyl ew argon. Gass diliw, difler ew na wra dasoberi gen elvednow erel.

• 
  Tank a argon
• 
  Golow argon
• 
  Syr William Ramsay
• 
  Arlodh Rayleigh

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.