derew
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | derew | derew |
Îzafe | derewa | derewên |
Çemandî | derewê | derewan |
Nîşandera çemandî | wê derewê | wan derewan |
Bangkirin | derewê | derewino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | derewek | derewin |
Îzafe | dereweke | derewine |
Çemandî | derewekê | derewinan |
derew mê
- Gotinên nerast yên ku kesek biqesd dibêje (bi taybetî daku xelkê bixapîne).
- Şubhetê Beyt-i meqdes û Ke'be dibin du qible ferd
Ez ko di de'wa 'aşiqî kifşe dikit zeban derew
Ketmê şehadetê dibit wê se'etê bi şehde ferd — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Şubhetê Beyt-i meqdes û Ke'be dibin du qible ferd
Bi alfabeyên din
[biguhêre]- kurdî-erebî: دهرهو
- (edebiyata klasîk): درو (derew)
Herwiha
[biguhêre]Hevmane
[biguhêre]Têkildar
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- derewbêj
- derewbêjî
- derewgo
- derew gotin
- derewgoyî
- derewker
- derewkerî
- derew kirin
- derewkirin
- derewzan
- derewzanî
- (navdêr) derewçûn
- (navdêr) derewîn
- derewîn
- derewînî
- (lêker) deriwandin
- (lêker) deriwîn
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *dʰreugʰ- (xapandin, derew kirin), *drewc-, hevreha avestayî druc- / druj-, pehlewî drûz-, parsî drûc-, farisî دروغ (durûẍ), soranî درۆ (dro) / diro, belûçî derûg/dirûg, sanskrîtî drogh, inglîziya kevn driogan, almanî Trug û Be-trug... A rresen "direw" forma pêşîn bûye. Bo guherrîna i-e- > e-e di zimanên îranî de binêrre farisiya navîn pider > farisiya nûjen peder.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Adîgeyî: пцӏы (pc̣ə)
- Afrîkansî: leuen
- Albanî: gënjeshtër → sq m
- Almanî: Lüge → de m
- Altayiya başûrî: тӧгӱн (tögün)
- Aromanî: minciunã m
- Asamî: মিছা কথা (misa kotha), ফাঁকি (phãki), মিছা (misa)
- Astûrî: mentira m
- Aymarayî: k'ari
- Azerî: yalan → az
- Baskî: gezur → eu
- Başkîrî: ялған (yalğan)
- Belarusî: хлусня́ m (xlusnjá), няпра́ўда m (njapráŭda), брахня́ m (braxnjá)
- Belûçî: دروگ (darog)
- Bengalî: মিথ্যা → bn (mittha), মিছা → bn (micha)
- Bretonî: gaou → br n
- Bulgarî: лъжа́ m (lǎžá)
- Burmayî: မုသား → my (mu.sa:), အလှိုင်း → my (a.hluing:)
- Çeçenî: аьшпаш (äšpaš), пуьчаш (püčaš)
- Çekî: lež → cs m
- Çîçewayî: bodza
- Çînî:
- Dalmatî: bosca m
- Danmarkî: løgn → da
- Dongşîangî: ghudan
- Endonezyayî: bohong → id, kebohongan → id
- Erebî: كَذْبَة m (kaḏba)
- Erebiya fasî: كدبة (kədba)
- Ermenî: սուտ → hy (sut)
- Esperantoyî: mensogo, malvero
- Estonî: vale, väär
- Evenkî: улэк (ulək)
- Eweyî: alakpadada, aʋatsokaka
- Farisiya kevn: 𐎭𐎼𐎢𐎥 (d-r-u-g /drauga/)
- Farisiya navîn: 𐭪𐭣𐭡𐭠 (kdbʾ /drôg/)
- Farisî: دروغ → fa (doruğ)
- Ferî: lygn m
- Fînî: vale → fi, valhe → fi, potaska → fi, pöty → fi, lööperi → fi, palturi → fi, puppu → fi, luikuri → fi, fuula → fi
- Fransî: mensonge → fr n
- Friyolî: bausìe, bùzare, gàbule, bausie m
- Gaelîka skotî: breug m
- Gagawzî: yalan
- Galîsî: mintira m, loia → gl m, bouba → gl m, caroca → gl m, grilla m, alburgada m, broza m, drola m, menzoña m, escocha m, mentira → gl m
- Gotî: 𐌲𐌰𐌻𐌹𐌿𐌲 nt (galiug)
- Gurcî: სიცრუე (sicrue)
- Hawayî: punipuni, wahaheʻe
- Hindî: झूठ → hi n (jhūṭh), मिथ्या → hi (mithyā), अबद्ध → hi n (abaddh), असत्य → hi n (asatya)
- Holendî: leugen → nl m
- Îbranî: שֶׁקֶר n (shéker), כָּזָב n (kazáv)
- Îdoyî: mentio → io
- Îlokanoyî: ulbod
- Îngilîzî: lie → en (intentionally false statement)
- Înterlîngua: mendacio, mentita → ia
- Îrlendî: bréag → ga m
- Îtalî: bugia → it m, menzogna → it m, frottola → it m, baggianata → it m, fola → it m, balla → it m, fandonia → it m
- Îzlendî: lygi → is
- Japonî: 嘘 → ja (うそ, uso), 虚言 → ja (きょげん, kyogen)
- Javayî: goroh → jv
- Kabardî: пцӏы (pc̣ə)
- Kalalîsûtî: sallu
- Kalmîkî: худл (xudl)
- Kapampanganî: kalaraman, kelaraman
- Karaçay-balkarî: ётюрюк, жалгъан, джалгъан
- Katalanî: mentida → ca m
- Keçwayî: llulla
- Kirgizî: жалган → ky (calgan), калп → ky (kalp), төгүн → ky (tögün)
- Kîkûyûyî: iheeni 5
- Koreyî: 거짓말 → ko (geojinmal)
- Kumikî: ялгъан (yalğan)
- Latînî: mendācium nt
- Latviyayî: meli → lv n pj
- Lawsî: ມຸສາ (mu sā)
- Lîtwanî: melas → lt
- Luksembûrgî: Ligen m
- Makedonî: лага m (laga)
- Malezî: penipuan
- Maorî: kōpeka
- Maratî: खोट (khoṭ)
- Mecarî: hazugság → hu
- Misrî:
(grg) - Mongolî:
- Navajoyî: yoochʼííd
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: Löög m
- Norwecî:
- Oksîtaniya kevn: menzonga
- Oksîtanî: messorga → oc m, messonja m, mensònja m, mensònega m, mentida → oc m, mentit
- Oromoyî: kijiba, soba
- Oygurî: يالغان → ug (yalghan), يالغانچىلىق (yalghanchiliq)
- Ozbekî: yolgʻon → uz
- Papyamentoyî: mentira
- Peştûyî: درواغ → ps n (darwãǧ), دروغ → ps n (droǧ)
- Plodîşî: Lieej m
- Polonî: kłamstwo → pl nt
- Portugalî: mentira → pt m
- Qazaxî: жалған (jalğan), өтірік (ötırık)
- Romancî: manzegna m, manzigna m, manzögna m
- Romanyayî: minciună → ro m
- Rusî: ложь → ru m (ložʹ), непра́вда m (neprávda), враньё → ru nt (vranʹjó), обма́н n (obmán), вра́ки m pj (vráki), брехня́ m (brexnjá)
- Samiya bakurî: gielis
- Sanskrîtî: मिथ्या → sa (mithyā), असत्य → sa nt (asatya)
- Sardînî: fàba m, fàbula m, fàula m, catòcia m
- Sebwanoyî: bakak
- Sicîlî: minzonga m, buggìa → scn m, bugìa → scn m, fandonia → scn m, fanfonia → scn m, nfanfonia → scn m
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠝꠤꠍꠣ (misá), ꠝꠤꠍꠣ ꠝꠣꠔ (misá mat)
- Slovakî: klamstvo nt, lož m
- Slovenî: laž → sl m
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: leshano
- Spanî: mentira → es m, embuste → es n
- Swabî: Luag m, Liag m
- Swêdî: lögn → sv g
- Şîngazîcayî: ndrabo 9 an 10
- Şorî: тайба (tayba), чой (çoy)
- Tacikî: дурӯғ → tg (durüġ)
- Tagalogî: kasinungalingan
- Tamîlî: பொய் → ta (poy), தவரு (tavaru)
- Tayî: คำโกหก (kam-goh-hòk), โกหก → th, กุ → th (gù)
- Telûgûyî: అబద్ధం → te (abaddhaṃ)
- Teteriya krîmî: yalan
- Teterî: ялган (yalgan), ялганлык → tt (yalganlıq), алдак → tt (aldaq)
- Tirkî: yalan → tr, martaval → tr, palavra → tr
- Tirkmenî: ýalan
- Toxarî B: waike
- Tuvanî: меге (mege)
- Urdûyî: جھوٹ n (jhūṭh), متھیا (mithyā)
- Ûkraynî: брехня́ m (brexnjá), непра́вда m (neprávda)
- Viyetnamî: lời nói dối → vi
- Volapûkî: lug → vo, lug e cüt
- Walonî: minte → wa m, boude → wa m, mintreye → wa m
- Warrayî: kaga'
- Weylsî: celwydd → cy n, anwiredd → cy n
- Xakasî: чой (çoy), тайма (tayma)
- Ximêrî: កុហក → km (kŏhkâ)
- Yakutî: сымыйа (sımıya)
- Yidîşî: ליגן n (lign), שקר n (sheker), כּזבֿ n (kozev)
- Yuguriya rojhilat: ghudal
- Yûnanî: ψέμα → el nt (pséma)
- Kevn: ψεῦδος n (pseûdos)
- Zhuangî: byangz, vahbyangz
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.