وێرانشار، رها
 |
وێرانشار | |
|---|---|
| ڤرانشەهر | |
 وێرانشار | |
  وێرانشار  وێرانشار | |
| کۆۆردینات: 37°13′57″بک 39°45′57″ره / 37.23250°بک 39.76583°ره | |
| وەلات | باکورێ کوردستانێ |
| دەولەت | ترکیە |
| پارێزگەه | رها |
| سەرباژار | وێرانشار |
| ئیداری | |
| • قەیمەقام | Öندەر چەنگەل |
| حەژمارا باژارۆکان | 2 باژارۆک |
| حەژمارا گوندان | 115 گوند |
| قادا رووەردێ | |
| • گشتی | 1.843 کم2 (712 سق م) |
| بلنداهی | 560 م (1840 فت) |
| نفووس (2020) | 204.100 |
| • بەربەلاڤی | 86،5/کم2 (224/سق م) |
| • سەرباژار (2009) | 89.940 |
| کۆدا پۆستایێ | 63700 |
| کۆدا تەلەفۆنێ | (+90) 414 |
 | |
بگوهێرە | |
وێرانشار (ب ترکی: ڤرانشەهر، ب یەونانی: Κωνσταντίνη، کۆنستانتíنە، ب سوریانی: تەللا) یەک ژ ناڤچەیێن هەری مەزنئێ رهایێ یە. دیرۆکا وێرانشارێ دگهژە بەری زاینێ 9000 سالی.[چاڤکانی هەوجە یە]
خوارن
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ل هەرێما وێرانشارێ فێکیەکە تایبەتئا ب ناڤێ شەلەنگۆ هەیە. شەلەنگۆ وەکە پەتیخێ بچووکئە . خوارنا وی وەکی خییارا یە.خوارنەکە ب ناڤێ سۆگیلمە ژی هەیە کو ب باجانرەشک تێ چێکرن. باجانێ رەش داڤێژن ناڤا تەنوورێ، پشتی وێ ب سیرا د ناڤ روون دە سۆر دکن.
چاند
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]چاندا وێرانشارێ ب گەلەمپەری ل سەر چاندا کوردانئە .
دیرۆک
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ناڤێ وێرانشارێ دی دەما رۆمائوو بیزانسیان دەئا نتۆنۆپۆلسئوو کۆنستانتنا بوو.
ناڤێ باژێر تێ واتەیا "باژارێ وێران/خربە" (ب نگلیزیا کەڤن: مەرران، ب زمانێنئی رانی: ڤیران)ئوو ب راستی ژی د دیرۆکا خوە دە جەند جاران هاتیە هلوەشاندن.[چاڤکانی هەوجە یە]
تێ گۆتن کو تربێن پێخەمبەر ئەیووبئوو ئیلیاس ل گوندێ نەبەیووب هاتنە دیتن.[چاڤکانی هەوجە یە]
ل گۆری دیرۆکناسێ بیزانسێ ژۆهن مالالاس،ئە ڤ باژار د دەما یمپەراتۆریا رۆمایێ دە ژئا لیێ کۆنستانتین I ڤە ل نێزی باژارێ کەڤن یێ ماخمانۆپۆلس هاتیەئا ڤاکرن. باژار ژئا لیێئێ ریشا فارسانئوو ئە ردهەژەکە گران ڤە هاتیە هلوەشاندن.[چاڤکانی هەوجە یە]
ژ سالا 363 هەتا 540انئە ڤ باژار بوویە جهەکی گرنگ یێ دەما بیزانسێ، ب تایبەتی ژی د سەرێن د ناڤا فارسئوو رۆمانیان. حەروها، ئانتۆنۆپۆلس وەکە ناڤەندا ئەدەسسا ژی هاتیە بکارانین. کەشیشێئە دەسسایێ یاکووب باراداەوس ل ڤر ژ دایک بوویە. باژار د سالا 639ان دە ژئا لیێئە رەبان ڤە تێ فەتهکرن.
ئابۆریا ناڤچەیێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]وێرانشار ل پارێزگەها رهایێ وەکە ناڤەندا پەموویێ تێ ناسین. ژ بەر چاندیاریا خوە یا پێشکتیئا بۆریا باژێر هەر کو دچە مەزرر دبەئوو بوویە میناکەک بۆ هەموو باژارێن کوردستانێ.
ئەردنیگاری
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ل رۆژهلاتێ وێرانشارێ قۆسەر، ل باکور-رۆژهلات دێرکئوو چیایێ مازی، ل باشوور سەرێ کانیێ، ل رۆژاڤا رها، ل باکور-رۆژاڤا سوێرەگئوو ل باکور چنار هەیە.
بلنداییا ژ روویێئا ڤێ 620 م یە. دووربوونا وێ یا ژ رهایێ 92 کم یە.
وێرانشار باژارەکی د دەشتێ دە یە. مرۆڤ دکارە بێژە ت چیا لێ تونە یە. ل وێرانشارێ چەمەکی ب ناڤێ جوورجووب هەیە.
ناڤێنئە شیرێن ل وێرانشارێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]گوندێن وێرانشارێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ژ بۆ گوندێن وێرانشارێ بنێرە: گوندێن وێرانشارێ
چاڤکانی
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- در ئەبدوللا خەفور (ئابدوللا گهافور) (2000). "کوردستان - دابەشی کارگێری تەرریتۆری 1927-1997". ستۆجکهۆلم.
گرێدانێن دەرڤە
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
