Төлегетай-Қылышты ата кешені бетінің кодын көру

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Ғимарат
| ғимараттың аты     = Төлегетай-Қылышты ата кешені
| шынайы аты         = 
| бұрынғы атауы      = 
| балама аты         = 
| статусы            = Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
| суреті             = Төлегетай-Қылышты ата кешені.jpg
| ені                = 
| сурет атауы        = 
| позициялық карта   = 
 |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
 |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
| карта атауы        = 
| карта ені          = 
| ғимараттың үлкен жетістігі  =
| ізашары            = 
| ізбасары           = 
| ғимарат түрі       = қала құрылысы және сәулет
| сәулет стилі       = 
| қолданылуы         = 
| орналасуы          = Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданы
| мекен жайы         = 
| қала               = 
| мемлекет           = 
| қазіргі жалдаушы   = 
| ғимараттың маңыздылығы  = 
| құрылысы уақыты    =  ХІ-ХІІ ғғ.
| құрылысы аяқталды  = 
| ашылған уақыты     = 
| жөнделген уақыты   = 1992 ж., 2005-2008 жж.
| жабылған уақыты    = 
| бұзылған уақыты    = 
| құны               = 
| жөндеу құны        = 
| биіктігі           = 4,5 м
| төбесі             = 
| антеннаның төбесі  = 
| шатыры             = 
| ең соңғы қабат     = 
| обсерватория       = 
| құрылыс жүйесі     = 
| көлемі             = 
| диаметрі           =  
| басқа да өлшемдері =  
| қабаттар саны      = 
| ғимараттың ішкі ауданы    = 6х6 м (ауданы)
| лифтілер           = 
| тапсырыс беруші    = 
| иемденуші          = 
| басқарушы орган    = 
| сәулетшісі         =  Б. Ибраев
| сәулет фирмасы     = 
| салушы             = 
| инженері           = 
| инженер-құрылысшы     = 
| басқа да дизайнерлер  = 
| сметашы            = 
| бас мердігер       = 
| марапаттары        = 
| дүкендер саны      = 
| бөлмелер саны      = 
| көлік тұрағы       = 
| сайты              = 
}}
'''Төлегетай-Қылышты ата кешені''' – [[Қызылорда облысы]]ның республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген орта ғасырлық ескерткіш. Қазақстанның жалпыұлттық сакралды нысандар тізімінде.

== Орналасқан жері ==
[[Жаңақорған ауданы|Жаңақорған]] ауданы, [[Әбдіғаппар]] ауылынан оңтүстікке қарай 7-8 км жерде орналасқан. 

== Кезеңі ==
ХІ-ХІІ ғғ.

== Кесене сипаты ==
[[Төлегетай баба]]ның бұрынғы кесенесі құлап, ұрпақтары [[1992 жыл|1992]] жылы ақ қыштан өріп, темір қаңылтырлы кесене тұрғызған. Кесененің ауданы 6х6 м, биіктігі 4 м болған. Кешен танымал батырлар Төлегетай-Қылышты ата жерленген жерде [[1992 жыл|1992]] жылы тұрғызылған. Авторы – сәулетші Б Ибраев.<br>
[[2005 жыл|2005]]-[[2008 жыл|2008]] жылдары ұрпақтарының демеушілігімен 2 күмбезді, 4 мұнаралы, 8 сынтасты керемет кесене қайта тұрғызылды. Кешен күйдірілген кірпіштен қаланып, ішкі құрылысы мрамордан жасалған. Қазіргі жағдайы өте жақсы, зиярат етушілерге жағдай жасалынған, айналасы абаттандырылып, гүл егілген. Қорғау тақтасы орнатылған.

== Тарихи деректер мен аңыздар ==
Төлегетай баба туралы ең алғаш қалам тербеген адам – кезінде Орта Азия халықтарына танымал, Қазан төңкерісінің алғашқы жылдарында Түркістан автономиясының бас министрі болған Мұхаметжан Тынышбаев. Төлегетай Сүйінішұлы  (шамамен XV ғасырда өмір сүрген) тарихи тұлға. Найманның шөбересі (Найманнан – Белгібай,  одан – Сүйініш, одан – Төлегетай). Төлегетай  баба өз заманында қол бастаған батыр, елдің  қамын жеп, бірлігін ойлаған қайраткер болған. Қазақ даласында жеке ұлыс болып қалыптасқан наймандарды Төлегетай батыр билеген. Кейіннен кіші ата ру атынан шыққан Қаракерей, Матай, Садыр, Төртуыл – Төлегетайдың немерелері.<ref>Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандары. – Астана: Фолиант, 2017. �� 496 бет</ref><br>
Үзінді деректерге сәйкес, Төлегетай баба – найманның ақсүйектер әулетінен шыққан. Наймандар жерді бөліп алғаннан кейін, Төлегетайдың үлесіне Сырдарияның сол жағалауындағы [[Өзкент]] қаласы тиеді. Бұл аймақтарда Төлегетай дана атанып, Қылышты батырмен танысады. Олардың достығы, құрметі мен бір-біріне деген сыйластығы ұрпақтарына үлгі боп қалды.<br>
Қылыштың әкесі – атақты қажы Камаладдин, ал анасы – Қырөзкент қаласының билеушісінің қызы. Қылышты жігіт болғанда, оған көктен аян беріледі – көктен қылыш пен жылқы түседі. Сол кезден бастап Қылышты жылқысы желден де жүйрік, ал қылышы күннің сәулесіндей өткір жеңілмейтін жауынгер атанды.<ref>Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

{{Қызылорда облысындағы республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері}}

[[Санат:Қызылорда облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері]]
[[Санат:Қазақстан кесенелері]]
[[Санат:Қызылорда облысы сәулеті]]

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Ifempty (өңдеу)
Үлгі:Байрақ/Қазақстан (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Дереккөздер (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Инфобокс (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Навигациялық кесте (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ту (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ту/icon (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ғимарат (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Қызылорда облысындағы республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері (өңдеу)
Module:Arguments (кодын көру) (қорғалған)
Module:Navbox (кодын көру) (қорғалған)

Төлегетай-Қылышты ата кешені бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Төлегетай-Қылышты_ата_кешені» бетінен алынған