Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы бетінің кодын көру

← Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы
Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.
{{КСРО республикалары
|name             = Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы
|rus-name         = 
|loc-name         = 
|full-name        = Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика
|year_start       = 1922
|year_end         = 1991
|p1               = Ресей Республикасы
|flag_p1          = Flag_of_Russia.svg
|s1               = Ресей
|flag_s1          = Flag of Russia.svg
|flag             = Flag of Russian SFSR.svg
|arms             = Emblem of the Russian SFSR.svg
|motto   = Пролетарии всех стран, соединяйтесь !<br/><small>Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!<small/>
|map              = Soviet Union - Russian SFSR.svg
|capital          = [[Мәскеу]]
|language         = [[Орыс тілі|орысша]]
|Lang-ISO         = 
|established      = [[1917]] [[қарашаның 7]] 
|ussr-start       =  [[1922]] [[желтоқсанның 30]]
|ussr-end         = [[1991]] [[желтоқсанның 12]] 
|area-rank        = 1-ші
|area             = 17 075 000
|water            = 
|pop-rank         = 
|pop              = 147 386 900
|density          = 
|time-zone        =  
|anthem           = 
|республика байрағына сілтеме=Кеңестік Ресейдің байрағы (1954-1991)}}
'''Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы''' ('''Ресей КФСР''' немесе '''РКФСР''', {{Lang-ru|Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика}}), оған бұрын '''Ресей Кеңес Республика''' және ресми емес түрде '''Кеңестік Ресей''' — [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] құрамында болған ірі, трансконтинеталды [[Кеңестік республика|кеңестік республика]]. Бұл ел қазіргі [[Ресей]]дің аумақтарына ие болып, батысы [[Шығыс Еуропа]]да ал шығысы [[Солтүстік Азия]]да орналасқан еді. РКФСР 1917 жылда, [[Қазан төңкерісі]] соңынан тәуелсіз ел болып, 1922 жылда, [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|Кеңес Одағы]] құрылғанымен оның құрамына кірген. 1990 жылы егемендік алып, 1991 жылы [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|Кеңес Одағы]] құлағанда РКФСР орнына [[Ресей|Ресей Федерациясы]] мемлекеті пайда болды. [[1921 жыл]]ы, [[7 қараша]] күні құрылған. Астанасы – [[Мәскеу]].
==Әкімшілік бөлінісі==
===РКФСР Республикалары===
* [[Түркістан Кеңестік Федеративтік Республикасы]] 1918 жылы 30 сәуір күні [[Түркістан генерал-губернаторлығы]]ның орнына құрылды. Ол [[КСРО ұлттық-аумақтық бөлініс]]і кезінде [[Хорезм Халық Кеңес Республикасы|Хорезм ХКР]] және [[Бұхара Халық Кеңес Республикасы|Бұхара ХКР]]-ларымен бірге 1924 жылы 27 қазан күні [[Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы|Өзбек КСР]] және [[Түрікмен Кеңестік Социалистік Республикасы|Түрікмен КСР]] болып бөлінді. [[Тәжік Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Тәжік АКСР]] 1929 жылға дейін [[Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы|Өзбек КСР]]-ның құрамында болып, кейінірек өзінің де, [[Тәжік Кеңестік Социалистік Республикасы|Тәжік КСР]] республикасына ие болды. РКФСР жаңа құрылған [[Қара-Қырғыз Автономиялы облысы|Қара-Қырғыз]] және [[Қарақалпақ автономиялы облысы|Қара-Қалпақ]] Автономиялы облыстарын өзінің құрамында қалдырды. Кейінгісі 1932 жылы [[Қарақалпақстан Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|өзінің де республикасына ие болды]].
* [[Башқұрт Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1919 жылы 23 наурыз күні бұрыңғы Орынбор губерниясының [[башқұрттар]] мекендеген солтүстік жерлерінде құрылды. 1990 жылы егемендігін жариялап, өзінің атауын Башқұрт КСР деп ауыстырды, 1992 жылы осы жолы [[Башқұртстан|Башқұртстан Республикасы]] ретінде атауы қайта өзгерді.
* [[Татар Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1920 жылдың 27-ші мамырында [[татарлар]] тұрған бұрыңғы [[Қазан губерниясы]]ның батысында құрылды. 1990 жылы 30 қазанда [[Татарстан|Татарстан Республикасы]] болып егемендігін, 1991 жылы 18 қазанда тәуелсіздігін жариялады. Ресейдің конституциялық соты 1992 жылы 13 наурызда бұл мәлімдемені жоққа шығарды. 1994 жылы ақпанда Мәскеумен Татарстанның конфедеративті мәртебесі бар Ресейдегі қауымдастырылған мемлекет мәртебесі туралы жеке келісімге қол жеткізілді.
* [[Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қырғыз Автономиялы Социалисттік Кеңестік Республикасы]] 1920 жылы 26 тамыз күні [[Орал облысы (РКФСР)|Орал]], [[Торғай облысы (Ресей империясы)|Торғай]] және [[Семей облысы (Ресей империясы)|Семей]] облыстарынан және қырғыз-қайсақ ([[қазақтар]]дың бұрыңғы атауы) халқы мекендеген [[Күнгей Каспий облысы]], [[Бөкей Ордасы]] мен [[Орынбор губерниясы]]ның бөліктерінен құрылды. 1925 жылы [[Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақ КСР]] болып өзгертілді.
* [[Таулы Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1921 жылы 20 қаңтар күні большевиктермен жауланған [[Таулы Республика]] аннексиясынан кейін пайда болды. Таулы АКСР-ның әртүрлі ұлттық аудандары кейінірек бір-бірден құрамынан шығатын. 1924 жылы қазанның 7-сі күні республиканың қалдықтары [[Ингуш автономиялы облысы]], [[Солтүстік Осетия автономиялы облысы]] және [[Сунжа казак округі]] (барлығы [[Солтүстік Кавказ өлкесі]]не бағынысты) болып бөлінген.
* [[Дағыстан Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1921 жылы қаңтардың 20-сы күні бұрыңғы [[Дағыстан облысы]]нан құрылды. 1991 жылы ол Дағыстан КСР ретінде егемендігін жариялады.
* [[Қырым Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1921 жылы 18 қазан күні [[Қырым]] түбегінің территориясында құрылды. 1944 жылы ол республика мәртебесінен айырылып, облыс болды және нацистермен бірлескені айыптарымен жергілікті [[қырым татарлары]] халқы депортацияланды. 1954 жылы ақпанның 14-і күні түбек [[Украин Кеңестік Социалистік Республикасы|Украин КСР]]-на берілді. 1991 жылы 12 ақпанда қайта құрылып, сол жылдың 4 қыркүйегінде егемендігін жариялады. 1992 жылы 5 мамырда [[Қырым Республикасы]] болып тәуелсіздігін жариялады. 13 мамырда [[Украина]]ның [[Верховна Рада]]сы бұл декларацияны жоққа шығарды, бірақ Украина құрамындағы [[Қырым Автономиялық Республикасы]] құрылуы туралы ымыраға келді. [[Украин революциясы (2014)|2014 жылғы Украина төңкерісі]]нен, Ресейдің әскери араласуынан және даулы референдумнан кейін [[Қырым аннексиясы|Қырым 2014 жылы наурызда Ресеймен аннексияланды]].
* [[Якут Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Якут АКСР]] 1922 жылы 16 желтоқсан күні [[Якут Автономиялы облысы]]ның республика деңгейіне көтерілгенде пайда болды. 1990 жылы 27 қыркүйекте Якут-Саха Кеңестік Социалистік Республикасы болып егемендігін жариялады. 1991 жылдың 21 желтоқсанынан бастап ол [[Саха Республикасы]] деп аталды.
* [[Бурят Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы]] 1923 жылдың 30 наурызында РКФСР-ның Моңғол-Бурят Автономиялы облысы мен [[Қиыр Шығыс республикасы|Қиыр Шығыс Республикасы]]ның Бурят-Моңғол Автономиялы облысының қосылуынан пайда болды. 1958 жылғы 7 шілдеге дейін Моңғол-Бурят АКСР деп аталатын. 1991 жылы 27 наурызда [[Бурятия|Бурятия Республикасы]] болып жарияланды.
* [[Карель Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Карель АКСР]] 1923 жылы 23 шілде күні Карелия Еңбек коммунасының ыдырауынан пайда болды. 1940 жылы 31 наурызда ол [[Карель-Фин Кеңестік Социалистік Республикасы|Карель-Фин КСР]] ретінде толық одақтық республика болып көтерілді. 1956 жылы 16 шілдеде оның мәртебесі АКСР мәртебесіне төмендетіліп, РКФСР құрамына қайта енгізілді. Ол 1991 жылы 13 қазанда [[Карелия|Карелия Республикасы]] болып егемендігін жариялады.
* [[Еділ Немістерінің Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Еділ Немістері АКСР]] 1924 жылы 19 желтоқсанда [[Еділ Немістері Автономиялы облысы]] АКСР болып көтерілген кезде құрылды. 1941 жылы 28 тамызда [[Еділ немістері]] [[Орталық Азия]]ға жер аударылғаннан кейін АКСР таратылды. Территориясы [[Саратов облысы|Саратов]] және [[Волгоград облысы|Сталинград]] облыстары арасында бөлінді.
* [[Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қазақ АКСР]] 1925 жылы 19 сәуірде Қырғыз АКСР атауы өзгертіліп, бөлінген күні пайда болды. Кеңестік жаңа конституция ратификацияланғаннан кейін 1936 жылы 3 желтоқсанда АКСР [[Қазақ Кеңестік Социалистік Республика|толық Одақтық Республика деңгейіне көтерілді]]. 1990 жылы 25 қазанда ол егемендігін және 1991 жылы 16 желтоқсанда [[Қазақстан|Қазақстан Республикасы]] болып тәуелсіздігін жариялады.
* [[Чуваш Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Чуваш АКСР]] 1925 жылы 21 сәуірде [[Чуваш Автономиялы облысы]]ның АКСР деңгейіне көтерілгеннен кейін құрылды. Ол 1990 жылы 26 қазанда Чуваш КСР болып егемендігін жариялады, және РКФСР ыдырағаннан кейін [[Чувашия]] атауымен қайта құрылды.
* [[Қырғыз Автономиялық Социалистік Кеңес Республикасы (1926—1936)|Қырғыз АКСР]] 1926 жылдың 1 ақпанында [[Қара-Қырғыз Автономиялы облысы]]ның ыдырауынан кейін пайда болды. Одақтың жаңа конституциясының ратификациясынан кейін 1936 жылы 3 желтоқсанда АКСР [[Қырғыз Кеңестік Социалистік Республикасы|толық Одақтық Республика деңгейіне көтерілді]]. 1990 жылы 12 желтоқсанда [[Қырғызстан|Қырғыз Республикасы]] болып егемендігін, 1991 жылы 31 тамызда тәуелсіздігін жариялады.
* [[Қарақалпақстан Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қара-Қалпақ АКСР]] 1932 жылдың 20 наурыщ күні бұрыңғы [[Қарақалпақ Автономиялы облысы]]ның ыдырауынан кейін ұйымдастырылды; 1936 жылдан бастап [[Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы|Өзбек КСР]] құрамында. 1937 жылы атауы Қарақалпақ АКСР болып ауыстырылды.
* [[Мордва Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Мордва АКСР]] 1934 жылы 20 желтоқсан күні [[Мордва Автономиялы облысы]]ның ізбасары болды. Ол 1990 жылы 13 желтоқсанда Мордва КСР ретінде егемендігін жариялады. 1991 жылдың 25 қаңтарынан бастап [[Мордовия|Мордовия Республикасы]] деп аталды.
* [[Ұдмұрт Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Ұдмұрт АКСР]] 1934 жылы 28 желтоқсанда [[Ұдмұрт Автономиялы облысы]]ның ізбасары болды. Ол 1990 жылы 20 қыркүйекте егемендігін жариялады. 1991 жылдың 11 қазанынан бастап ол [[Ұдмұртия|Ұдмұрт Республикасы]] ретінде белгілі.
* [[Қалмақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қалмақ АКСР]] 1935 жылы қазанның 20-сы күні [[Қалмақ Автономиялы облысы]]ның орнында пайда болды. 1943 жылы 27 желтоқсанда [[қалмақтар]]дың депортациялануынан кейін АКСР таратылып, территориясы жаңадан құрылған [[Астрахан облысы]] және бұрын болған [[Ростов облысы]], [[Краснодар өлкесі|Краснодар]] және [[Ставрополь өлкесі|Ставрополь]] өлкелеріне берілді. 1957 жылы 9 қаңтарда Қалмақ Автономиялы облысы атымен өзінің қазіргі шекарасымен [[Ставрополь өлкесі]]нің және 1958 жылдың 19 шілдесінен бастап Қалмақ АКСР-ның құрамында қайта құрылды. 1990 жылы 18 қазанда егемендігін Қалмақ КСР болып жариялады.
* [[Қабарда-Балқар Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қабарда-Балқар АКСР]] 1936 жылы желтоқсанның 5-сі күні пайда болды. Территориясы [[Солтүстік Кавказ өлкесі]]ніе құрамындағы [[Қабарда-Балқар Автономиялы облысы]]нан алынды. 1944 жылы 8 сәуірде [[Малқарлар]]дың депортацияланғаннан кейін республика Қабарда АКСР-ы болып аталды және оның бір бөлігі [[Грузин Кеңестік Социалистік Республикасы|Грузин КСР]]-на берілді. Балқарлар оралғаннан кейін 1957 жылы 9 қаңтарда ҚБАКСР қайта құрылды. 1991 жылы 31 қаңтарда республика Қабарда-Балқар КСР және 1992 жылдың 10 наурызынан бастап [[Қабарда-Балқария|Қабарда-Балқар Республикасы]] болып егемендігін жариялады.
* [[Солтүстік Осетин Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Солтүстік Осетин АКСР]] 1936 жылы 5 желтоқсанда [[Солтүстік Кавказ өлкесі]] таратылып, оның құрамындағы [[Солтүстік Осетин Автономиялы облысы]]ның қайта құрылуы нәтижесінде пайда болды. 1990 жылы 26 желтоқсанда Солтүстік Осетин КСР ретінде егемендігін жариялады.
* [[Шешен-Ингуш Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Шешен-Ингуш АКСР]] 1936 жылы 5 желтоқсанда [[Солтүстік Кавказ өлкесі]] жойылып, оның құрамындағы [[Шешен-Ингуш Автономиялы облысы]]ның қайта құрылуы нәтижесінде пайда болды. [[Шешендер]] мен [[ингуштар]]дың жаппай депортациялануынан кейін 1944 жылы 7 наурызда ШИАССР таратылып, көршілес облыс, өлке мен республикалар оның территорияларын басқарды. Ол 1990 жылы 27 қарашада Шешен-Ингуш Республикасы болып егемендігін жариялады. 1991 жылы 8 маусымда 2-ші Шешен Ұлттық Конгресі жеке Шешен Республикасы болып тәуелсіздігін жариялады және 6 қыркүйекте кеңестік жергілікті үкіметті құлатқан төңкеріс басталды. Іс жүзінде барлық билік 1993 жылдың басында [[Ичкерия Шешен Республикасы]] атауындағы өзін-өзі жариялаған үкіметке өтті. Бұған жауап ретінде, 1991 жылы 28 қарашада өткен референдумнан кейін батыс Ингуш аудандары 1992 жылы 4 маусымда [[Ресей президенті]]нің Жарлығымен [[Ингушетия|Ингушетия Республикасы]] болып ресми түрде ұйымдастырылды. Дәл осы Жарлық де-юре [[Шешен Республикасы]]н да құрғанымен, ол де-факто 1994 жылы 3 маусымда ғана құрылып, [[Бірінші шешен соғысы]] кезінде ішінара басқаруды жүзеге асырды. Қазіргі Шешен Республикасының үкіметі 1999 жылы 15 қазанда қайта құрылды.
* [[Коми Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Коми АКСР]] 1936 жылдың 5 желтоқсанында [[Коми (Зырян) Автономиялы облысы]]ның ізбасары болды. 1990 жылы 23 қарашада Коми КСР және 1992 жылы 26 мамырда [[Коми Республикасы]] аттарымен егемендігін жариялады.
* [[Мари Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Мари АКСР]] 1936 жылы 5 желтоқсанда [[Мари Автономиялы облысы]]ның АКСР деңгейіне көтерілуінен кейін құрылды. 1990 жылы 22 желтоқсанда Мари Кеңестік Социалистік Республикасы (Марий Эл) болып егемендігін жариялады.
* [[Тыва Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Тыва АКСР]] 1961 жылы 10 қазанда Тыва Автономиялы облысының ізбасары болды. 1990 жылы 12 желтоқсанда егемендігін Тыва Кеңестік Республикасы деп жариялады.
* [[Таулы Алтай Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Таулы Алтай АКСР]] 1990 жылы 25 қазанда Таулы Алтай Автономиялы облысы егемендігін жариялаған кезде құрылды. 1991 жылдың 3 шілдесінен бастап Таулы Алтай КСР деп аталды.
* [[Қарашай-Шеркес Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы|Қарашай-Шеркес АКСР]] 1990 жылы 17 қарашада Қарашай-Шеркес Автономиялы облысының АКСР деңгейіне көтерілген кезінде құрылды және [[Ставрополь өлкесі]]нің орнына РКФСР-ге тікелей бағынды. Ол 1991 жылы 3 шілдеде Қарашай-Шеркес КСР болып егемендігін жариялады.

==Дереккөздер==
{{Дереккөздер}}
{{Кеңестік республикалар}}

[[Санат:КСРО]]
[[Санат:РКФСР]]
Бұл бетте қолданылған үлгілер:
Үлгі:Lang (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-ru (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:LangWithName (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Navbox (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:State (өңдеу)
Үлгі:· (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Дереккөздер (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:КСРО республикалары (өңдеу)
Үлгі:Кеңестік республикалар (өңдеу)
Үлгі:Навигациялық кесте (кодын көру) (қорғалған)
Module:Arguments (кодын көру) (қорғалған)
Module:Navbox (кодын көру) (қорғалған)
Ресей Кеңестік Федерациялық Социалистік Республикасы бетіне қайту.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ресей_Кеңестік_Федерациялық_Социалистік_Республикасы» бетінен алынған