Оңтүстік Африка Одағы бетінің кодын көру

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Тарихи мемлекеттер
|атауы                    = Оңтүстік Африка Одағы
|өз атауы= {{lang-af|Unie van Suid-Afrika}}<br />{{lang-en|Union of South Africa}}<br />{{lang-nl|Unie van Zuid-Afrika}}
|статусы = [[доминион]]
|байрақ                   = Flag of South Africa 1928-1994.svg
|байрақ_сипаттамасы        = [[Оңтүстік Африка Республикасының туы|ОАО туы]]
|елтаңбасы                = Coat of Arms of South Africa (1932-2000).svg
|елтаңба_сипаттамасы       = [[Оңтүстік Африка Республикасының елтаңбасы|ОАО елтаңбасы]]
|карта = Union of South Africa in its region.svg
|size                     =300px
|сипаттамасы =
|p1 = Кап колониясы
|flag_p1 = Flag of the Cape Colony 1876-1910.svg
|p2 = Наталь колониясы
|flag_p2 = Flag of the Natal Colony 1875-1910.svg
|p3 = Сарғыш өзен колониясы
|flag_p3 = Flag of Orange River Colony.svg
|p4 = Трансвааль колониясы
|flag_p4 = Flag of the Transvaal Colony 1904–1910.svg
|құрылды = [[1910]]
|ликвидировано = [[1961]]
|s1 = Оңтүстік Африка Республикасы
|flag_s1 = Flag of South Africa 1928-1994.svg
|гимн = [[Die Stem van Suid-Afrika]]<br />{{lang-kk|«Оңтүстік Африка дауысы»}}
|ұраны                    = [[Ex Unitate Vires]]<br />{{lang-kk|«Күш бірлікте»}}
|астана                   = [[Кейптаун]] <small>(заңнамалық)</small><br />
[[Претория]] <small>(әкімшілік)</small><br />
[[Блумфонтейн]] <small>(сот)</small>
|қалалары                 = <!-- [[Кейптаун]], [[Претория]], [[Блумфонтейн]]-->
|тілі                     = [[Ағылшын тілі|Ағылшын]], [[Нидерланд тілі|Нидерланд]], [[африкаанс]] <small>(1925 жылдан кейін)</small>
|валютасы                 = [[Оңтүстік Африка фунты]]
|қосымша_параметр          =
|параметр_мазмұны          =
|аумағы                   = 2 045 320 км²
|халқы                    = 18 216 000 адам.
|басқару_формасы           = [[парламенттік монархия|конституциялық монархия]]
|династиясы = [[Виндзор әулеті|Виндзор]]
|басқарушылар_титулы       = [[Монарх]]
|басқарушы1 = [[V Георг]]
|басқарушы_жылы1 = [[1910]]—[[1936]]
|басқарушы2 = [[VIII Эдуард]]
|басқарушы_жылы2 = [[1936]]
|басқарушы3 = [[VI Георг]]
|басқарушы_жылы3 = [[1936]]—[[1952]]
|басқарушы4 = [[II Елизавета]]
|басқарушы_жылы4 = [[1952]]—[[1961]]
|басқарушылар_титулы5 = [[Оңтүстік Африка Одағы генерал-губернаторы|Генерал-губернатор]]
|басқарушы5 = Герберт Гладстон (бірінші)
|басқарушы_жылы5 = [[1910]]—[[1914]]
|басқарушы6 = [[Чарльз Роббертс Сварт]] (соңғы)
|басқарушы_жылы6 = [[1959]]—[[1961]]
|басқарушылар_титулы7 = [[Оңтүстік Африка Премьер-министрі|Премьер-министр]]
|басқарушы8 = [[Луис Бота]] (бірінші)
|басқарушы_жылы8 = [[1910]]—[[1919]]
|басқарушы9 = [[Хендрик Фервурд]] (соңғы)
|басқарушы_жылы9 = [[1958]]—[[1961]]
|діні                     =
|Кезең1 = Құрылуы
|Уақыт1 = [[31 мамыр]]
|Жыл1 = [[1910]]
|Кезең2 = [[Вестминстерлік статут 1931|Вестминстерлік статут]]
|Уақыт2 = [[11 желтоқсан]]
|Жыл2 = [[1931]]
|Кезең3 = Тәуелсіздік
|Уақыт3 = [[31 мамыр]]
|Жыл3 = [[1961]]
}}

'''Оңтүстік Африка Одағы''' ({{lang-af|Unie van Suid-Afrika}}; {{lang-en|Union of South Africa}}; {{lang-nl|Unie van Zuid-Afrika}}), '''ОАО''' — патшалық-[[доминион]], [[31 мамыр]] [[1910 жыл|1910]] - [[31 мамыр]] [[1961 жыл]] аралығында өмір сүрген.

== Тарихы ==
[[Сурет:Flag_of_South_Africa_1910-1912.svg|thumb|left|200px|ОАО туы [[1910]]—[[1912]]]]
[[Сурет:Red Ensign of South Africa (1912-1951).svg|thumb|left|200px|ОАО туы [[1912]]—[[1928]]]]

[[31 мамыр]]да [[1910 жыл]]ы, [[Британдық Парламент|Британдық парламент]] қабылдаған "Оңтүстік Африка актісі" негізінде, Оңтүстік Африка Одағы құрылды, ол төрт [[Ұлыбритания|Британдық]] колонияны қамтиды: олар [[Кабо колониясы]], [[Натали колониясы]], [[Сарғыш өзен колониясы]] және [[Оңтүстік Африка Республикасы (Трансвааль)|Трансвааль]]. ОАО [[Британ империясы|Британия империясының]] [[доминион]]ы болды.

[[1914 жыл]]ы [[Герман рейхі|Германия]] [[Британ империясы|Ұлыбританиямен]] Оңтүстік-Батыс Африканы [[Оккупация|оккупацияланды]] және [[Бірінші дүниежүзілік соғыс|Бірінші дүниежүзілік соғыстан]] кейін  Оңтүстік Африка одағының бақылауына, [[Ұлттар лигасы|Ұлттар лигасының]] [[мандатты аумақтар|мандаттық аумағына]] өтті.  

[[1922 жыл]]ы [[Оңтүстік Родезия]]да, [[Британдық Оңтүстік Африка компаниясы]] бақылауынан шыққан, Оңтүстік Африка одағына қосылуға [[референдум]] өтті. Қосылуға 40,6%, қарсы — 59,4 % дауыс берді. Нәтижесінде [[Оңтүстік Родезия]] Оңтүстік Африка одағына енгізілген жоқ және [[Британ империясы| Британия империясының]] ішінде өзін-өзі реттейтін колонияға айналды.

[[1931 жыл]]ы [[Вестминстерлік статут]] қабылданды, бұл Оңтүстік Африка Одағының [[Достастық Корольдігі|Ұлттар достастығы мемлекеттері]] мәртебесін бекітті.

[[1934 жыл]]ы пробритандық [[Оңтүстік Африка партиясы|Оңтүстік Африка партиясының]] және бурктік [[Ұлттық партия (ОАР)|Ұлттық партияның]] бірлестігі Біріккен партия құрылды. [[1939 жыл]]ы, [[Екінші дүниежүзілік соғыс|Екінші дүниежүзілік соғыс]] басталуымен, соғыста Оңтүстік Африка одағының жағдайы туралы келіспеушіліктер ыдырап кетті. Ұлттық партия [[Үшінші Рейх|Үшінші Рейхке]] аяушылық білдіргенімен, ал оңтүстік африкалық тарап, Ұлыбритания жағында соғысуды қажет деп ойлады.

[[1948 жыл]]ы Ұлттық партия сайлауда жеңіске және қара халықтың құқықтарын қатты шектейтін [[апартеид]] саясатын жүргізуге бастады. Түпкі мақсаты «Ақтар үшін Оңтүстік Африка» құру болып табылатын, және барлық қара нәсілдерді Оңтүстік Африка азаматтығынан айыруға тырысты. [[Апартеид]] кезеңінде дауыс беру құқығынан айырылған қара нәсілділер, қозғалыс еркіндігі құқығынан, білім беруден, аралас неке және т.б. айырылды. Сондай-ақ [[Коммунизм|Коммунистік]] партияларға толық тыйым салынды. [[Біріккен Ұлттар Ұйымы]] Оңтүстік Африка Одағына көптеген санкциялар салғанына қарамастан нәсілдік кемсітушілік саясатын жалғастырды.

[[1961 жыл]]ы Оңтүстік Африка Одағы [[Ұлттар достастығы]] құрамынан шықты және толық тәуелсіз мемлекет болды ([[Оңтүстік Африка Республикасы]]). Шығу себебі [[апартеид]]  саясатының Достастығының басқа елдерінде қабылданбауы болды. ОАР Достастыққа мүшелігін [[1994 жыл]]ы [[апартеид]] жүйеcі жойылғаннан кейін қайтарды.

== Сын ==
Қазіргі таңда ОАО-ның [[Саяси режим|политикасына]] және [[Тарих|тарихына]] көп сын келтіріледі. Бұны оның [[Сегрегация|сегрегациялық политикасымен]] <small><sub>([[апартеид]] мақаласын қараңыз)</sub></small> түсіндіруге болады. Қазіргі күннің өзінде де, [[Оңтүстік Африка Республикасы|Оңтүстік Африкада]] [[Европеоидтік нәсіл|ақ нәсілді]] және [[Негрлер|қара нәсілді]] халық арасындағы айырмашылықтар байқалады. Соның ішінде өмір сүру тәртібі және әдетін айтып кетуге болады.

== Сілтемелер ==
* [https://web.archive.org/web/20040520015221/http://www.geocities.com/capitolhill/rotunda/2209/South_Africa.html Оңтүстік Африка] {{ref-en}}
{{^|1em}}{{Afrika-hist-stub}}
{{^|1em}}{{ОАО тақырыптарда}}
{{Британ империясының аумақтары}}

[[Санат: Оңтүстік Африка тарихында мемлекеттер]]
[[Санат: Ұлыбританияның бұрынғы отарлары]]

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Afrika-hist-stub (өңдеу)
Үлгі:Lang (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-af (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-en (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-kk (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-nl (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:LangWithName (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ref-en (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ref-info (өңдеу)
Үлгі:Ref-lang (өңдеу)
Үлгі:Stub-meta (өңдеу)
Үлгі:^ (өңдеу)
Үлгі:Британ империясының аумақтары (өңдеу)
Үлгі:ОАО тақырыптарда (өңдеу)
Үлгі:Тарихи мемлекеттер (кодын көру) (жартылай қорғалған)

Оңтүстік Африка Одағы бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Оңтүстік_Африка_Одағы» бетінен алынған