Исмаилия бетінің кодын көру

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Ислам}}
[[File:AHMosque.jpg|right|thumb|[[Әл-Қаһира|Каирдегі]] исмаилилердің имамы [[Әл-Хаким би Амри-Лләһ|әл-Хакимнің]] мешіті]]
'''Исмаилдік'''— [[Шииттер|шииттіктің]] асыра сілтеуші бөлімдерінің бірі. [[Имамия]]ның алтыншы имамы [[Джафар әс-Садиқ]]тың ([[148]] - [[765]]) өлімінен кейін пайда болды. Яғни, [[имамия]] шиғасы жетінші имам ретінде Мұса әл-Казымды алса, исмаилер Джафар әс-Садиқтың үлкен ұлы Исмаилды жетінші [[имам]] деп қабылдайды. Жеті [[имам]]ды қабылдайтындықтан оларды «жетішілдер» (сабғина) деп атайды.


Исмаилдың ең жақын досы [[Әбул-Хаттаб]] ([[138]] - [[755]]) Исмаилия атымен шыққан батыни сектаның діни сенімдері мен жалған құрылымын қалыптастырған адам болып табылады.

Исмаилдың өлімінен кейін ([[158]] - [[774]]) басына Әбул-Хаттабты әкелді, одан кейін Мәймун әл-Қаддах пен баласы Абдуллаһқа (761/784) баласы Мұхаммедтің айналасына жиналған Исмаилдіктер жұмыс басына [[Әбул-Хаттаб]]ты әкелді, одан кейін Маймун әл-Каддах пен баласы [[Абдуллаһ]]қа (761/784) бағынған. Бұл адамдар көне Орта Шығыс діндері мен жаңа Эфталон (Платон) философиясынан пайдаланып, батыни діни сенімі мен діни ұйымын құрған.

Құрылғаннан бастап 150 жылдан аса уақыт имамдары жасырын (ғайып) болған исмаилияны үгіт жүргізушілер басқарған. [[Куфа]], [[Йемен]], [[Ирак]] және Солтүстік [[Африка]]да әрекет жасап, үгіт жүргізген бұл имамдар өз [[мазһабтар]]ының көзқарастарын таратуды қадаған. [[Бахрейн|Бахрейіндегі]] үгітшілер Бахрейіндегі басқару істерін өз қолдарын алып, сол жерде Кармати мемлекетін құрды. Зұлымдық пен қысым басым болған бұл дүниеге әділдік орнататын құтқарушы ([[Мәһди]]) келетінін, оның залымдардан өш алатынын ашуы маңайына көптеген адамның жиналуын себеп болды. Сол кездегі тәртіпке (басқаруға) қауіпті болған Исмаилдік үгітшілер Йемен мен Солтүстік [[Африка]]да да жетістікке жетті. 297/909 жылы Мысыр мен оның айналасында Фатими мемлекетін құрды. Мысырда атақты әл-Азқар университетін салдырып, Каирды астана, әрі білім және мәдениет орталық етіп алды. 567/1171 жылы [[Айюб әулеті|айюбилер]] тарапынан жойылған [[Фатима әулеті|фатимилер]] ұзақ уақыт [[Йемен]], [[Мысыр]], [[Сирия]], [[Хиджаз]] және Солтүстік [[Африка]]ның маңызды бөлігін өз қолдарында ұстады. Исмаилия [[әл-Мустансир]]дың халифалығы кезінде (427—487/1036—1094) Низари және Мустами тобы болып екіге бөлінді.

Алдымен [[имамия]] шиасы болған Хасан Саббах үгітшілердің жұмысының нәтижесінде Исмаилдік болды. Низардың имамдығына қолдау көрсетті. Көтерілісші және батыни пікірлерімен Ислам әлемінде батыни сенімдерді таратушы болды. Уақыт өте келе [[Йемен]]нен басқа аймақтардағы Исмаилдіктер де Низардың қасына барып, низарилік көптеген аймақта үстемдік етті.

Исмаилдіктің басқарушысы «нағыз үгітші» деп аталған. Низари Исмаилдіктері қазіргі кезде дүниенің көптеген аймағына тараған. [[Үндістан]]дағы Бохра деп аталатын батыни сеніміндегі топ бұлардың бір бөлігі болып табылады. Хасан Саббах тарапынан [[Иран]]да құрылды. Ол 483/1090 жылы Казбин маңайындағы [[Аламут]] қаласын басып алып, Иран Низари Исмаили мемлекетін құрған. Гашиш берілген қорғаушылар осы мемлекет көмегімен Исмаилдікті [[Ирак]] және [[Сирия]] мен қоса [[Кіші Азия|Анадолыда]] да таратуға тырысқақ Уақыт өте келе [[Иран]]нан [[Үндістан]] және [[Ауғанстан]]ға келген Низари исмаилилігі 1233/1840 жылы [[Ага-хан I]] Әли-шаһпен Үндістанда жаңа бір кезең бастады. [[Ага Хан III]] сұлтан Мұхаммед-шаһ кезеңінде үлкен жеңіске жетіп, [[Ага-хан IV]] болған Кәрим-шаһ Әлидің басқаруымен қазірге дейін жеткен.

Қазіргі кезде Исмаилдіктер [[Үндістан]]да ғана емес, [[Азия]], [[Еуропа]] және [[Африка]]ның көптеген елдеріне тараған. Өмір сүріп жатқан елдерінде маңызды орын алған Исмаилдіктер түркі әлемінде де таралуда.

Исмаилияның көзқарастары толығымен [[Батыния|батыни]] негіздерге сүйенеді. Көне грек философиясы және Таяу Шығыс діндері кейбір Исламдық мәліметтерді батыни мағынада біріктіріп жорамалдаудан тұрады. Ислам әлеміне үлкен зиян келтіретін бұл Исмаилдік түсінігі көптеген қате көзқарастары, исраилият пен хурафаны мұсылман мәдениетіне енгізген. Олар өздерінің көзқарастарын кейде үгіт жүргізу, кейде террор мен анархия арқылы жүзеге асыруға тырысқақ Есірткі зат қолдану, мафия ұйымын құру және әйелдерді қолдану - Исмаилдік үгіт жүргізу құралдарын құрайды.

Исмаилия Аллаһтың бір екенін және [[Мұхаммед]]тің {{сас}} Пайғамбарлығын қабылдаумен қатар Әлиді [[Пайғамбар]]дың өкілі және мұрагері деген пікірді қолдайды. Батыни көзқарастарын мұсылман халыққа қабылдату үшін Хазіреті Әли мен Әхли Бәйтті қолданады.

Исмаилдықтар күніне үш рет намаз оқиды. Бірақ жұма намазын оқымайды.

[[Зекет]] беру жақсы [[ғибадат]] деп саналып, басшыға беріледі. Жылжитын және жылжымайтын дүние-мүліктен жиналатын зекет Исмаилдіктің қоғам жұмыстары үшін жұмсалады. Исмаилдіктер [[Әһл әс-Сунна|Әһли Сунна]] сияқты [[Рамазан]] айында ораза тұтады. Қажылық ғибадаты да Исламдағы сияқты жүзеге асырылады.

Сонымен катар, иман иманға бағыну арқылы ғана болады. [[Ислам]]ның элементтері уәлаяттың көмекші бөлігі болып саналады. Ал [[иман]]ның анықтамасы «'әрбір анық нәрсенің жасырын жағы болады'» деген түсінікке сүйенеді.

Бұл түсінік бойынша имамды қабылдамайтындарға барлық адал нәрсе арам, ал имамды қабылдағандар үшін барлық нәрсе адал болып табылады. Екінші жақтан діни үкімдерді батыни мағыналарында түсіну және философиялық тұрғыдан жорамалдамау керек. Исмаилдіктер Ислам ғибадаттарын теорияда қабылдағанмен оларды жүзеге асыруға көп мән бермейді. Қожа және [[Аға-хан]] Исмаилдікте намаз оқымайды.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,
2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

{{Шииттер}}
{{Islam-stub}}

[[Санат:Ислам терминдері]]
[[Санат:Исмаилизм]]
[[Санат:Эзотериялық мектептер]]

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Islam-stub (өңдеу)
Үлгі:Stub-meta (өңдеу)
Үлгі:Tnavbar (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Дереккөздер (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ислам (кодын көру) (жартылай қорғалған)
Үлгі:Навигациялық кесте (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:РАА (өңдеу)
Үлгі:Салауат (өңдеу)
Үлгі:Сас (өңдеу)
Үлгі:Түс (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Түс/Ислам (өңдеу)
Үлгі:Шииттер (өңдеу)
Үлгі:• (кодын көру) (қорғалған)
Module:Arguments (кодын көру) (қорғалған)
Module:Navbox (кодын көру) (қорғалған)

Исмаилия бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Исмаилия» бетінен алынған