Вена бетінің кодын көру

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Елді мекен
 |статусы                 = Қала
 |қазақша атауы           = Вена
 |шынайы атауы            = {{lang-de|Wien}}
 |сурет                   = Montage of Vienna.jpg
 |жағдайы                 = Астана
 |ел                      = Аустрия
 |елтаңба                 = Wien 3 Wappen.svg
 |ту                      = Flag of Wien.svg
 |елтаңба сипаттамасы     = 
 |ту сипаттамасы          = 
 |елтаңба ені             = 
 |ту ені                  = 
  |lat_dir = N|lat_deg = 48|lat_min = 13|lat_sec = 00
  |lon_dir = E|lon_deg = 16|lon_min = 22|lon_sec = 24
  |CoordAddon             = type:city(1631000)_region:AT
  |CoordScale             = 
 |шекара түрі             = 
 |кестедегі шекара        = 
 |ел картасының өлшемi    = 
 |аймақ картасының өлшемi = 
 |аудан картасының өлшемi = 
 |аймақ түрі              = 
 |аймағы                   = 
 |кестедегі аймақ         = 
 |аудан түрі              = 
 |ауданы                   = 
 |кестедегі аудан         = 
 |қауым түрі              = 
 |қауым                   = 
 |кестедегі қауым         = 
 |ішкі бөлінісі           = 23 округ
 |басшының түрi           = Бургомистр
 |басшысы                 = Михаэль Людвиг
 |құрылған уақыты         = I ғасыр
 |алғашқы дерек           = I ғасыр
 |бұрынғы атаулары        = 
 |статус алуы             = 881
 |жер аумағы              = 414,75<ref name="GV2017">[http://www.statistik.at/web_de/klassifikationen/regionale_gliederungen/gemeinden/index.html Аустрия қауымдарының анықтамасы (2017)] Gemeindeverzeichnis-2017, ''Publikationen'' бөліміндегі 106, 107 беттер{{ref-de}}</ref>
 |биiктiктiң түрi         = 
 |орталығының биiктігі    = 151—542
 |климаты                 = 
 |ресми тілі              = неміс 
  |тұрғыны                = 1 821 582 <ref name="Аустрия статистикасы">{{cite web|url=http://www.statistik.at/web_de/statistiken/bevoelkerung/bevoelkerungsstand_und_veraenderung/bevoelkerung_zu_jahres-_quartalsanfang/023582.html|title= Аустрия халқы |date=2014|publisher=Аустрия статистикасы|accessdate=2014}}</ref>
  |санақ жылы             = 2018
  |тығыздығы              = 4 502,88
  |шоғырлануы             = 
  |ұлттық құрамы          = 
  |конфессионалдық құрамы = неміс-аустриялықтар, словендер, мажарлар, хорваттар, чехтер, словактар, украиндар, сербтер, сығандар және басқалары
  |этнохороним            = 
 |уақыт белдеуі           = +1
 |DST                     = бар
 |телефон коды            = 01
 |пошта индексі           = 
 |пошта индекстері        = 1010—1239, 1400, 1450
 |автомобиль коды         = W
 |идентификатор түрі      = ISO
 |сандық идентификаторы   = AT-9
 |ортаққордағы санаты     = Vienna
 |сайты                   = http://www.wien.gv.at/
 |сайт тілі               = de
 |сайт тілі 2             = en
 |сайт тілі 3             = tr
 |сайт тілі 4             = sh
}}
'''Вена''' ({{lang-de|Wien}} {{IPA|[ˈviːn]}}, {{lang-bar|Wean}}, {{lang-la|Vindobona|Metropolis civitas Viennensium}}, {{lang-hu|Bécs}}, {{lang-hr|Beč}}, {{lang-sr|Беч}}, {{lang-ro|Beciu|Viena}}, {{lang-cs|Vídeň}}, {{lang-sk|Viedeň}}, {{lang-pl|Wiedeń}}, {{lang-uk|Відень}}, {{lang-sl|Dunaj}}, {{lang-tr|Viyana}}) — [[Аустрия|Аустрия Республикасы]]ның астанасы және 9 федералды жерлерінің бірі. 1,7 млн.-нан астам<ref name="Аустрия статистикасы">{{cite web|url=http://www.statistik.at/web_de/statistiken/bevoelkerung/bevoelkerungsstand_und_veraenderung/bevoelkerung_zu_jahres-_quartalsanfang/023582.html|title= Аустрия халқы |date=2014|publisher=Аустрия статистикасы|accessdate=2014}}</ref> тұрғынымен Аустрияда халық саны жөнінен ең ірі қала болып табылады. Сонымен қатар бұл елдің мәдени, экономикалық және саяси орталығы. Халық саны бойынша [[Еуропа одағы]]нда 7 орынға ие. 20ғ.-дың басына дейін әлемдегі ең үлкен неміс тілді қала болды және [[Бірінші дүниежүзілік соғыс]]та Аустра-Венгрия бөлінбегеніне дейін халық саны 2 млн.-ға жетіпті.<ref>[http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=F30F13F83A5F1B7A93CBAB1789D95F4C8185F9 Соғыстан кейінгі Вена.], ''[[The New York Times]]'', желтоқсан 29, 1918 ([[Portable Document Format|PDF]])</ref> Қазірде [[Берлин]]нен кейінгі екінші неміс тілді қала.<ref>[http://www.ots.at/touch/presseaussendung/OTS_20130720_OTS0012 Wien nun zweitgrößte deutschsprachige Stadt | touch.ots.at<!-- Bot generated title -->] {{Webarchive|url=https://archive.today/20130720222437/http://www.ots.at/touch/presseaussendung/OTS_20130720_OTS0012 |date=2013-07-20 }}{{de icon}}</ref><ref name="Population11">{{cite web|url=https://ergebnisse.zensus2011.de/|title=2011 жылғы санақ нәтежиесі|publisher=Statistische Ämter des Bundes und der Länder|date=31 мамыр 2013|accessdate=31 мамыр 2013|language=нем.}}</ref> [[Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы|ЕҚЫҰ]] және [[Мұнай экспорттаушы елдер ұйымы|МЭЕҰ]]-дарының штаб-пәтерлері орналасқан жер. Вена [[Нью-Йорк]] және [[Женева]]дан кейінгі БҰҰ-ның үшінші резиденциясы және мұнда оның [[Атом қуаты халықаралық агенттігі|АҚХА]] сияқты ұйымдары орналасқан.

== Тарихы ==

== Географиясы ==
Вена қаласының ауданы {{s|415 км²}} құрайды. Сөйтіп, Вена Австрияның ең кішкентай федералдық жері болып табылады. 
Қаланың ауданы келесі бейнемен бөлінеді:
 {|
  | Құрылыс салынған жер
  | align="right" | 11,3 %
  |-
  | Жол аудандары
  | align="right" | 11,1 %
  |-
  | Теміржол аудандары
  | align="right" | 2,2 %
  |-
  | Парктер
  | align="right" | 28,4 %
  |-
  | Сулы аудандар
  | align="right" | 4,6 %
  |-
  | Жүзімдіктер
  | align="right" | 1,7 %
  |-
  | Орман жері
  | align="right" | 16,6 %
  |-
  | Ауыл шаруашылық аудандары
  | align="right" | 15,8 %
  |-
  | Басқалар
  | align="right" | 8,3 %
  |}

== Халқы ==
1910 жылдардың басында Венада 2,1 миллионға жуық тұрғын болды және әлемдегі ең ірі қалалардың бірі болды. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін халық саны шамамен 200 000 адамға азайды; ана тілі неміс емес көптеген мемлекеттік қызметкерлер мен қызметкерлер өздерінің шыққан елдеріне оралды. Алайда, көпұлтты мемлекеттің астанасы болған жылдар Венада мәңгі із қалдырды. Ол кезде қала әртүрлі шығу тегі, мәдениеті мен діні әртүрлі адамдардың «балқуы» болған. Барысында Екінші дүниежүзілік соғыс еврейлерді шығару және өлтіру, сондай-ақ одан әрі эмиграциялау Венаның соғыс аяқталғанға дейін шамамен 1,6 миллион тұрғынға дейін қысқаруына әкелді. Ол кезде Вена әлемдегі демографиялық тұрғыдан ең көне қалалардың бірі болды.

Ең кеш дегенде 1960-1970 ж.ж. гастрольдік жұмысшылар деп аталатындарды жалдау мен көшіп келуден бастап, Вена тағы да иммиграцияның қаласы болды. Алайда туудың үлкен тапшылығына байланысты бұл бастапқыда халықтың өсуіне әкелмеді. Оның орнына қала 1988 жылға қарай 1,48 миллион тұрғынға дейін қысқара берді - бұл халықтың 1890 жылдан бергі ең төменгі деңгейі. Содан бері халық қайтадан өсіп келеді және болжам бойынша, 2027 жылға қарай 2 миллионға жетуі мүмкін, негізінен иммиграция есебінен. 

2020 жылдың басында тұрғындар саны 1 911 191 адамды құрады. Соңғы бірнеше жыл өсуі үшін шешуші осындай күзінде ретінде оқиғаларға байланысты шетелден көшіп келу болды Темір құрсаудың, бұрынғы Югославияда соғыстар, Еуропалық Одақ Австрия кіруі, Еуропалық Одақтың шығысқа кеңейту ең соңғы және, 2015 ж. шамамен Сирия мен Ауғанстаннан босқындардың көші-қоны. 2004 жылдан бастап Вена көптеген жылдар ішінде бірінші рет туудың профицитін тіркеді. 

2019 жылы орташа есеппен 1,862 миллион тұрғынның шамамен 855 000-ы (45,9%) көші-қон фонына ие болды. Олардың 644000-ы бірінші буын иммигранттары, яғни екі ата-анасы сияқты шетелде туылды. 

2020 жылдың 1 қаңтарында Вена халқының 30,8% -ы шетел азаматтары (589,015 адам), 36,7%-ы шетелде туылды (701,662 адам) және 41,3%-ы шетелдік текті - олар шетелдіктер немесе шетелде туылған Австрия азаматтығы бар адамдар болды (790 060 адам). Шетелден шыққан Вена тұрғындарының ең маңызды шыққан елдері Сербия (101 888 адам), Түркия (76 281 адам), Германия (61 945 адам) және Польша (55 051 адам) болды.

Соңғы жылдары бұрынғы Югославия немесе Түркия сияқты бұрынғы иммиграциялық елдерден шыққан тұрғындардың саны тұрақты болып қалды. Оның орнына ЕО/АҚШ елдерінен немесе басқа үшінші елдерден (бұрынғы Югославия мен Түркиядан басқа) шыққан халық көбейді. 2020 жылы Вена халқының 17,1% -ы ЕО/АҚШ елдерінен, 11,5% -ы үшінші елдерден (бұрынғы Югославия мен Түркияны қоспағанда), 8,8% -ы бұрынғы Югославиядан (бүгінгі ЕО мүшелерін қоспағанда) және 4,0% -ы Түркиядан келген.

=== Атақты тұрғындары ===

== Өнеркәсібі ==

== Оқу орындары ==
Австрияда өте көп танымалы оқу орныдары бар. Солардың ең танымалы ол [[Вена университеті]].

== Тарихи ескерткіштері ==
Венаның тарихы өте бай ,содан қаланың тарихи мұралары көп.

Мысалы:

[[Құдіретті Стефан соборы]]

[[Хофсбург]]

[[Шернбург сарайы|Шенбрунн сарайы]]

[[Вена мемлекеттік операсы]]

[[Белведере мұражайы]]

== Тағы қараңыз ==
* [[Австрия қалаларының тізімі]]

<br><gallery caption="Вена - Wien">
Wien-vom Oberen Belvedere-114-2009-gje.jpg
Wien-Josefstaedter Str-16-Nr 24-26-Theater in der Josefstadt-2009-gje.jpg
Wien-Josefstaedter Str-08-Nr 2-Cafe Eiles-Zeitungsleser-2007-gje.jpg
Wien-Skodagasse-66-Pension Baltic-2005-gje.jpg
Wien-Stubenring-16-Nr 6-Carl-Lueger-Platz-Cafe Prueckel-2005-gje.jpg
Wien-Schwedenplatz-24-2008-gje.jpg
Wien-Strudlhofstiege-12-Portal-2005-gje.jpg
Wien-Albertina-32-Erzherzog-Albrecht-Denkmal-2009-gje.jpg
</gallery>

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{Аустрия жерлері}}
{{Еуропа елордалары}}

[[Санат:Еуропа елордалары]]
[[Санат:Аустрия қалалары]]
[[Санат:Дунай өзенінің бойындағы қалалар]]
[[Санат:Вена]]
[[Санат:Миллионер қалалар]]

{{stub}}

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Cite web (өңдеу)
Үлгі:Coord (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:De icon (өңдеу)
Үлгі:Hidden (өңдеу)
Үлгі:HumanizeDate (өңдеу)
Үлгі:IPA (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-bar (өңдеу)
Үлгі:Lang-cs (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-de (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-hr (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-hu (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-la (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-pl (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-ro (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-sk (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-sl (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-sr (өңдеу)
Үлгі:Lang-tr (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-uk (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang1 (өңдеу)
Үлгі:LangWithName (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Langi (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Languageicon (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Maplink (өңдеу)
Үлгі:Nowrap (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ref-de (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ref-en (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ref-info (өңдеу)
Үлгі:Ref-lang (өңдеу)
Үлгі:Ref-sh (өңдеу)
Үлгі:Ref-tr (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:S (өңдеу)
Үлгі:Str left (өңдеу)
Үлгі:Str ≠ len (өңдеу)
Үлгі:Str ≥ len (өңдеу)
Үлгі:Stub (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Stub-meta (өңдеу)
Үлгі:URL (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Webarchive (өңдеу)
Үлгі:Аустрия жерлері (өңдеу)
Үлгі:Байрақ (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Байрақ/Аустрия (өңдеу)
Үлгі:Байрақ/байрақ (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Бағандары бар навигациялық кесте (өңдеу)
Үлгі:Дереккөздер (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Елді мекен (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Елді мекен/ПозКарта (өңдеу)
Үлгі:Еуропа елордалары (өңдеу)
Үлгі:Жасырылатын (өңдеу)
Үлгі:Инфобокс (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Инфобокс/Атауы (өңдеу)
Үлгі:Навигациялық жол (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Навигациялық кесте (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:ПозКарта (кодын көру) (жартылай қорғалған)
Үлгі:ПозКарта+ (өңдеу)
Үлгі:ПозКарта/x (өңдеу)
Үлгі:ПозКарта/y (өңдеу)
Үлгі:ПозКарта Австрия (кодын көру) (жартылай қорғалған)
Үлгі:ПозКарта Аустрия (өңдеу)
Үлгі:ПозКарта~ (өңдеу)
Үлгі:Сілтемені санға (өңдеу)
Үлгі:Телефон коды (өңдеу)
Үлгі:• (кодын көру) (қорғалған)
Module:Arguments (кодын көру) (қорғалған)
Module:Coordinates (кодын көру) (қорғалған)
Module:InfoboxImage (өңдеу)
Module:Mapframe (өңдеу)
Module:Math (өңдеу)
Module:Navbox (кодын көру) (қорғалған)
Module:String (өңдеу)
Module:URL (өңдеу)

Вена бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Вена» бетінен алынған