Dart (programmalastırıw tili) ushın derekti kóriw

Bul betti redaktorlaw háreketine tómendegi sebep boyınsha ruqsat joq:

Siziń IP-mánzilińiz barlıq Wikimedia Foundation wikilerinde bloklanǵan diapazonda.

Blok ‪EPIC‬ tárepinen ámelge asırılǵan. Kórsetilgen sebep Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Bloklanıwdıń baslanıwı : 08:48, 2024 j. iyuldıń 2
Bloklanıwdıń ámel qılıw múddeti: 08:48, 2025 j. iyuldıń 2

Siziń ámeldegi IP mánzilińiz 206.189.44.186, bloklanǵan diapazon bolsa 206.189.32.0/20. Márhámát, joqarıdaǵı barlıq maǵlıwmatlardı sorawıńızǵa tolıq kirgiziń.

Egerde siz bloklanıw qátelik sebepli bolǵan dep esaplasańız, qosımsha maǵlıwmat hám kórsetpelerdi No open proxies global siyasatında tabıwıńız múmkin.

Keri jaǵdayda, bloklanıwdı talqılaw ushın Meta-Wikide kórip shıǵıw ushın soraw jiberiń yamasa joqarıdaǵı barlıq maǵlıwmatlardı kirgizip stewards VRT náwbette stewards@wikimedia.org pochtasına xat jollań.

Bul bettiń deregin qarawıńızǵa hám kóshirip alıwıńızǵa boladı.

'''Dart''' - bul Lars Bak penen Kasper Lund tárepinen islep shıǵarılǵan hám [[Google]] tárepinen jaratılǵan [[programmalastırıw tili]].<ref>{{Web deregi|url=https://www.educative.io/courses/learn-dart-first-step-to-flutter/g7kmn5r74ok|bet=A Bit About Dart - Learn Dart: First Step to Flutter|til=en|jumıs=Educative: Interactive Courses for Software Developers|qaralǵan sáne=2023-06-20}}</ref> Ol veb hám mobil qosımshalardı, sonday-aq server hám desktop (jumıs stolı) qosımshaların islep shıǵarıw ushın paydalanıwǵa boladı.

Dart - C stilindegi [[Sintaksis (programmalastırıw tilleri)|sintaksisi]] bar [[Obyektke baǵdarlanǵan programmalastırıw|obyektke baǵdarlanǵan]], klasqa tiykarlanǵan, shıǵındı jıynaytuǵın til.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/language/language-tour#important-concepts|bet=A Tour of the Dart Language|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2018-08-09}}</ref> Ol mashinalı kodqa, [[JavaScript]] yamasa WebAssembly-di kompilyaciya ete aladı. Ol interfeyslerdi, miksinlerdi, abstrakt klaslardı, anıqlanǵan generiklerdi hám tipli juwmaqlardı qollaydı.<ref name="The Dart type system">{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/language/sound-dart|bet=The Dart type system|jumıs=dart.dev}}</ref>

== Tariyxı ==
Dart 2011 jılı 10-12 oktyabrde Daniyanıń Orxus qalasında ótkerilgen GOTO konferenciyasında tanıstırıldı.<ref>{{Citation |title=GOTO conference |date=2011-10-10 |url=http://gotocon.com/aarhus-2011/ |type=opening keynote |contribution=Dart, a new programming language for structured web programming |contribution-url=http://gotocon.com/aarhus-2011/presentation/Opening%20Keynote:%20Dart,%20a%20new%20programming%20language%20for%20structured%20web%20programming |place=Århus conference |format=presentation}}</ref>  Lars Bak penen Kasper Lund proektke tiykar saldı.<ref>{{cite web|url=http://radar.oreilly.com/2012/03/what-is-dart.html|title=What is Dart|last=Ladd|first=Seth|publisher=O'Reilly|access-date=August 16, 2014|website=What is Dart?}}</ref> Dart 1.0 2013 jıl 14-noyabrde shıǵarıldı.

Dart dáslebinde aralas boldı. Ayırımlar Dart baslamasın Chrome sistemasına Dart VM qosıwdı rejelestirgenlikten, vebti bólgeni ushın sınǵa aldı. Bul rejeler 2015 jılı Dart 1.9 shıǵarılımı menen biykarlandı. Focus Dart kodın JavaScript-ke kompilyaciyalawǵa ózgertildi..<ref name="VM cancelled">{{Web deregi|url=http://news.dartlang.org/2015/03/dart-for-entire-web.html|bet=Dart News & Updates|avtor=Seth Ladd|sáne=10 September 2019|jumıs=dartlang.org}}</ref>

Dart 2.0 2018 jıl avgust ayında tiplik sistemanı qosıp, til ózgerisleri menen shıǵarıldı.<ref>{{Web deregi|url=https://medium.com/dartlang/dart-2-stable-and-the-dart-web-platform-3775d5f8eac7|bet=Announcing Dart 2 Stable and the Dart Web Platform|avtor=Moore|at=Kevin|sáne=2018-08-07|jumıs=Dart|qaralǵan sáne=2018-08-08}}</ref>

Dart 2.6 jańa Dart2native keńeytpesin usındı, Bul Linux, macOS hám Windows jumıs stolı platformalarına arnalǵan keńeytilgen jergilikli kompilyaciya.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/language/evolution|bet=Dart language evolution|til=en|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2023-06-20}}</ref> Burınǵı islep shıǵarıwshılar tek [[Android]] yamasa [[IOS|iOS]] qurılmaların paydalanıp jańa qurallar jarata alatuǵın edi. Bul keńeytpe menen islep shıǵarıwshılar programmanı jeke orınlanatuǵın fayllarǵa jaylastıra aladı. Bul jeke orınlanatuǵın fayllardı iske túsiriw ushın Dart SDK ornatıwdıń zárúrligi joq.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/overview.html|bet=Dart overview|til=en|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> Flutter qurallar jıynaǵı Dart-tı biriktiredi, sonlıqtan ol serverdi qollaw sıyaqlı kishi xızmetlerdi kompliyaciya ete aladı.<ref>{{Web deregi|url=https://www.infoworld.com/article/3454623/dart-26-brings-native-compilation-to-the-desktop.html|bet=Dart 2.5 brings native compilation to the desktop|sáne=20 November 2019|jumıs=Infoworld|qaralǵan sáne=2019-11-28}}</ref><ref>{{Web deregi|url=https://sdtimes.com/goog/dart-2-6-released-with-dart2native/|bet=Dart 2.6 released with dart2native|sáne=7 November 2019|jumıs=SDtimes|qaralǵan sáne=2019-11-28}}</ref>

Dart 3.0 2023 jıl mayda shıǵarıldı<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/language/evolution|bet=Dart language evolution|til=en|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2024-01-09}}</ref> dawıs nol qáwipsizlikti talap etetuǵın tip sistemasına ózgertiwler menen. Bul shıǵarılım jazbalar, úlgiler (patternler) sıyaqlı jańa imkaniyatlardı qamtıydı,<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/language/patterns.html|bet=Patterns|til=en|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> hám klass modifikatorların.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/language/class-modifiers|bet=Class modifiers}}</ref> Dart 3 sonıń menen bir qatarda Web Assembly qollawın aldınnan kórip shıqtı.<ref>{{Web deregi|url=https://medium.com/dartlang/announcing-dart-3-53f065a10635|bet=Announcing Dart 3|avtor=Thomsen|at=Michael|sáne=2023-05-10|til=en|jumıs=Dart|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref>

== Texnikalıq xarakteristikası ==
Dart til specifikaciyasınıń 5-basılımın 2021 jıl 9-aprelde shıǵardı.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/language/specifications/DartLangSpec-v2.10.pdf|bet=Dart Programming Language Specification, 5th edition}}</ref> Bul Dart 2.10 arqalı barlıq sintaksisti qamtıydı. 6-basılımnıń proekti 2.13-ke shekemgi barlıq sintaksisti qamtıydı.<ref>{{Web deregi|url=https://spec.dart.dev/DartLangSpecDraft.pdf|bet=Dart Programming Language Specification, 6th edition draft}}</ref> Potenciallı imkaniyatlardıń specifikaciyası menen proektleri boyınsha qabıllanǵan usınıslardı GitHub saytındaǵı Dart tiliniń repozitoriyinen tabıwǵa boladı.<ref>{{Web deregi|url=https://github.com/dart-lang/language|bet=Dart language GitHub repository|jumıs=[[GitHub]]}}</ref>

ECMA International TC52 texnikalıq komitetin dúzdi,<ref>{{Web deregi|url=http://www.ecma-international.org/memento/TC52.htm|bet=TC52 - Dart|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160802100651/http://www.ecma-international.org/memento/TC52.htm|arxivsáne=2016-08-02|qaralǵan sáne=2013-12-16}}</ref> Darttı standartlastırıw ushın. ECMA, ECMA-408 retinde Dart tili specifikaciyasınıń birinshi basılımın tastıyıqladı<ref name=":1">{{Web deregi|url=https://www.ecma-international.org/publications-and-standards/standards/ecma-408/|bet=ECMA-408|til=en-US|jumıs=Ecma International|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> 2014 jıl iyulda onıń 107-Bas Assambleyasında.<ref>{{Web deregi|url=http://news.dartlang.org/2014/07/ecma-approves-1st-edition-of-dart.html|bet=Dart News & Updates|avtor=Anders Thorhauge Sandholm|sáne=10 September 2019|jumıs=dartlang.org}}</ref> Onnan keyingi basılımlar 2014 jıl dekabrde,<ref>{{Web deregi|url=http://news.dartlang.org/2014/12/enums-and-async-primitives-in-dart.html|bet=Dart News & Updates|avtor=Anders Thorhauge Sandholm|sáne=10 September 2019|jumıs=dartlang.org}}</ref> 2014 jıl iyunda hám 2015 jıl dekabrde tastıyıqlandı.<ref name=":1" />

== Qosımshalardı jaylastırıw ==
Dart programmalıq támiynatın islep shıǵarıw jıynaǵı (SDK) jeke Dart jumıs waqtı menen jetkiziledi. Bul Dart kodın buyrıq (komanda) qatarı interfeysı ortalıǵında iske túsiriwge imkaniyat beredi. SDK quramında Dart qosımshaların kompilyaciyalawǵa hám paketlewge arnalǵan quralları bar.<ref>{{Web deregi|url=https://pub.dev/publishers/tools.dart.dev/packages|bet=Packages of publisher tools.dart.dev|til=en-us|jumıs=Dart packages|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> Dart paydalanıwshılarǵa paydalanıwshı veb-serverleri sıyaqlı tolıq jumıs isleytuǵın sistemalı qosımshalardı jazıwǵa imkaniyat beretuǵın tolıq standart kitapxana menen jetkiziledi.<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/guides/libraries/library-tour#dartio|bet=An Introduction to the dart:io Library|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2013-07-21}}</ref>

== Redaktorlar ==
2011 jıl 18-noyabrde Google MacOS, Windows hám Linux tiykarındaǵı operacion sistemalarǵa arnalǵan Eclipse komponentlerine tiykarlanǵan ashıq kodlı Dart Editor baǵdarlamasın shıǵardı.<ref>{{Web deregi|url=http://dartr.com/google-releases-dart-editor/|bet=Google Releases Dart Editor for Windows, Mac OS X, and Linux|arxivurl=https://web.archive.org/web/20131203024218/http://dartr.com/google-releases-dart-editor/|arxivsáne=2013-12-03|qaralǵan sáne=2011-11-29}}</ref> Redaktor sintaksisti bóleklewdi, kodtı toltırıwdı, [[JavaScript]]-ti kompilyaciyalawdı, veb hám server Dart qosımshaların iske túsiriwdi hám ońlawdı (debug) qollaydı.

2012 jıl 13-avgustte Google Dart-tı islep shıǵarıwǵa arnalǵan Eclipse plagininiń shıǵarılıwın járiyaladı.<ref>{{Web deregi|url=https://news.dartlang.org/2012/08/dart-plugin-for-eclipse-is-ready-for.html|bet=Dart plugin for Eclipse is Ready for Preview|sáne=10 September 2019}}</ref>

2015 jıl 18-aprelde Google JetBrains integraciyalasqan baǵdarlamalastırıw ortalıǵınıń (IDE) paydasına Dart redaktorın toqtattı.<ref>{{Web deregi|url=http://news.dartlang.org/2015/04/the-present-and-future-of-editors-and.html|bet=The present and future of editors and IDEs for Dart|avtor=Ladd|at=Seth|sáne=2015-04-30|jumıs=Dart News & Updates|qaralǵan sáne=2015-05-18}}</ref> [[Android Studio]], IntelliJ IDEA, PyCharm, PhpStorm hám WebStorm Dart plaginin qollaydı.<ref>{{Web deregi|url=http://plugins.intellij.net/plugin/?idea&id=6351|bet=JetBrains Plugin Repository : Dart|jumıs=Plugins.intellij.net|qaralǵan sáne=2013-07-21}}</ref> Bul plagin sintaksisti bóleklew, kodtı toltırıw, analizlew, refaktoring, ońlaw h.t.b. sıyaqlı kóplegen imkaniyatlardı qollaydı. Basqa redaktorlarǵa Dart plaginleri kiredi,<ref>{{Web deregi|url=https://dart.dev/tools|bet=Dart Tools|jumıs=dart.dev|qaralǵan sáne=2016-11-15}}</ref> sonıń ishinde Sublime Text,<ref>{{Web deregi|url=https://packagecontrol.io/packages/Dart|bet=Dart - Packages - Package Control|jumıs=packagecontrol.io|qaralǵan sáne=2023-05-13}}</ref> Atom,<ref>{{Web deregi|url=https://dart-atom.github.io/dart/|bet=dart - Dart plugin for Atom|jumıs=dart-atom.github.io|qaralǵan sáne=2023-05-13}}</ref> Emacs,<ref>{{Citation |last=Trainor |first=Brady |title=bradyt/dart-mode |date=2023-04-15 |url=https://github.com/bradyt/dart-mode |access-date=2023-05-13}}</ref> Vim<ref>{{Citation |title=Dart Support for Vim |date=2023-05-09 |url=https://github.com/dart-lang/dart-vim-plugin |access-date=2023-05-13 |publisher=Dart}}</ref> hám [[Visual Studio Code]].<ref>{{Web deregi|url=https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=Dart-Code.dart-code|bet=Dart - Visual Studio Marketplace|til=en-us|jumıs=marketplace.visualstudio.com|qaralǵan sáne=2023-05-13}}</ref>

== Flutter ==
Google jergilikli qosımshalardı islep shıǵıwǵa arnalǵan Flutter-di usındı. Dart, C, [[C++]] hám Skia járdemi menen jaratılǵan Flutter - bul ashıq kodlı, kóp platformalı qosımshanıń UI feymvorkı. Flutter 2.0 versiyasına shekem islep shıǵarıwshılar tek [[Android]], [[IOS|iOS]] hám veb-saytlardı maqsetli túrde qollana aladı. Flutter 2.0 beta imkaniyatı retinde macOS, Linux hám Windows ushın qollawdı shıǵardı.<ref>{{Web deregi|url=https://medium.com/flutter/whats-new-in-flutter-2-0-fe8e95ecc65|bet=What's New in Flutter 2.0|avtor=Sells|at=Chris|sáne=2021-03-03|til=en|jumıs=Flutter|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> Flutter 2.10 Windows ushın óndirislik qollaw menen shıǵarıldı<ref>{{Web deregi|url=https://medium.com/flutter/announcing-flutter-for-windows-6979d0d01fed|bet=Announcing Flutter for Windows|avtor=Sneath|at=Tim|sáne=February 3, 2022|jumıs=}}</ref> hám Flutter 3 barlıq jumıs stolı (desktop) platformaları ushın óndirislik qollawdı shıǵardı.<ref>{{Web deregi|url=https://medium.com/flutter/whats-new-in-flutter-3-8c74a5bc32d0|bet=What's new in Flutter 3|avtor=Chisholm|at=Kevin|sáne=2022-05-12|til=en|jumıs=Flutter|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> Ol tiykarǵı vidjetler menen qurallardı támiyinleydi. Bul freymvork islep shıǵarıwshılarǵa mobil, jumıs stolı hám veb-programmalardı jaratıw hám jaylastırıw imkaniyatın beredi.<ref>{{Web deregi|url=https://flutter.dev/docs/resources/faq|bet=FAQ|til=en|jumıs=flutter.dev|qaralǵan sáne=2021-08-29}}</ref> Flutter Firebase penen jumıs isleydi<ref>{{Web deregi|url=https://flutter.dev/docs/development/data-and-backend/firebase|bet=Firebase|til=en|jumıs=flutter.dev|qaralǵan sáne=2021-08-29}}</ref> hám paketler dep atalatuǵın qosımshalar arqalı freymvorktı keńeytiwdi qollaydı. Bulardı pub.dev paket repozitoriyinen tabıwǵa boladı.<ref>{{Web deregi|url=https://pub.dev/|bet=Dart packages|til=en-us|jumıs=Dart packages|qaralǵan sáne=2023-05-12}}</ref> JetBrains sonıń menen qatar Flutter plaginin qollaydı.<ref>{{Web deregi|url=https://plugins.jetbrains.com/plugin/9212-flutter|bet=Flutter - IntelliJ IDEs Plugin {{!}} Marketplace|jumıs=JetBrains Marketplace|qaralǵan sáne=2023-05-13}}</ref>

== Mısal ==
Sálem, Álem! mısalı:<syntaxhighlight lang="dart">
void main() {
  print('Sálem, Álem!');
}
</syntaxhighlight>Ápiwayı for ciklı:<ref>{{Web deregi|url=https://www.flutterworld.tech/tutorials/dart-tutorials/dart-basics/loops-in-dart/#for-loop|bet=Loops in Dart {{!}} Fluter World {{!}} Dart and Flutter Tutorials}}</ref><syntaxhighlight lang="dart">
void main() {
  for (var i = 1; i <= 10; i++) {
    print(i);
  }
}
</syntaxhighlight>

== Derekler ==
{{Reflist|30em}}

== Sırtqı siltemeler ==

* {{Rásmiy sayt|dart.dev}}
* [https://dartpad.dev DartPad]
[[Kategoriya:Programmalıq injiniring]]

Bul bette qollanılǵan úlgiler:

Úlgi:Citation (kodın kóriw) (qorǵalǵan)
Úlgi:Cite web (kodın kóriw) (qorǵalǵan)
Úlgi:ISO 639 name anıqlanbaǵan (redaktorlaw)
Úlgi:Lang (kodın kóriw) (qorǵalǵan)
Úlgi:Main other (kodın kóriw) (qorǵalǵan)
Úlgi:Reflist (redaktorlaw)
Úlgi:Reflist/styles.css (redaktorlaw)
Úlgi:Rásmiy sayt (redaktorlaw)
Úlgi:Sáne (redaktorlaw)
Úlgi:Web deregi (redaktorlaw)
Module:Arguments (kodın kóriw) (qorǵalǵan)
Module:Check for unknown parameters (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1 (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/COinS (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Configuration (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Date validation (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Identifiers (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Suggestions (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Utilities (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/Whitelist (redaktorlaw)
Module:Derek/MU1/styles.css (redaktorlaw)
Module:No globals (redaktorlaw)
Module:Rásmiy sayt (redaktorlaw)
Module:String (redaktorlaw)
Module:URL (redaktorlaw)

Dart (programmalastırıw tili) betine qaytıw.

«https://kaa.wikipedia.org/wiki/Dart_(programmalastırıw_tili)» saytınan alınǵan