ადამიანის უფლებები ტაივანში
ადამიანის უფლებების ტაივანში — მნიშვნელოვანი გარდაქმნის პროცესში მყოფი 1990-იანი წლებიდან. Freedom House-ის 2004 წლის ანგარიშში ნათქვამია, რომ ტაივანში მცხოვრებ მოქალაქეებს შეუძლიათ, შეცვალონ თავიანთი მთავრობა არჩევნების გზით და უმეტესწილად სარგებლობენ ძირითადი უფლებებით. Freedom House ანაწილებს ტაივანს აზიის ყველაზე „თავისუფალ“ ქვეყნებს შორის. პოლიტიკურ უფლებებსა და სამოქალაქო თავისუფლებებში აქვს 1 (მასშტაბი 1-7, 1 არის ყველაზე მაღალი). ეს მნიშვნელოვან გაუმჯობესებას წარმოადგენს, რადგან 1973 წლის რეიტინგი იყო 6,5, 2000 წლისთვის კი 2,1-მდე გაიზარდა. ტაივანში კუომინტანგის (KMT) რეჟიმის მთელი ისტორიის მანძილზე, უკან დახევიდან 1949 წლამდე, 1970-იან და 1980-იან წლებამდე, სახელმწიფო მეტად ავტოკრატიული იყო და სხვადასხვაგვარი პოლიტიკური და სამოქალაქო რეპრესიები არსებობდა. 2009 წლის 31 მარტს საკანონმდებლო იუანმა განიხილა და დაამტკიცა სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტი და ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტი. [1]
შრომითი უფლებები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]შრომითი მოძრაობა ტაივანში დაიწყო 1980-იანი წლებიდან სამხედრო მმართველობის დასრულებისთანავე. [2]
უცხოელი მუშები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ტაივანში 700,000-ზე მეტი სტუმარი მუშაკია. უმეტესობა ინდონეზიიდან, ვიეტნამიდან და ფილიპინებიდან არის. დაქირავებისა და საბროკერო სააგენტოების ბინძური სისტემა უცხოელ მუშაკებს დაუცველს ტოვებს მონობისგან . [3] უცხოელი მუშების უმეტესობა საერთო საცხოვრებლებში ცხოვრობს ან იმ ქარხნების შიგნით, სადაც მუშაობენ ან ამ ქარხნების ტერიტორიაზე. ამ საერთო საცხოვრებლებს მნიშვნელოვანი კრიტიკა მოჰყვა არასტანდარტული პირობების და ხალხმრავლობის გამო. 30-მდე მუშას შეიძლება ჰქონდეს ერთადგილიანი ოთახი. მუშებს განსაკუთრებით ცუდი საცხოვრებელი პირობები აქვთ. შინაურ მუშაკებს კანონი ავალდებულებს, იცხოვრონ თავიანთ დამსაქმებელ ოჯახთან და არ შეუძლიათ თავიანთი სახლის გარეთ ცხოვრება. მოხუცებისა და სპეციალური საჭიროების მქონე პირთა ბევრ მომვლელს იმავე ოთახში სძინავთ, ვისზეც ისინი ზრუნავენ და საერთოდ არ აქვთ საკუთარი პირადი სივრცე. დამსაქმებლებს, როგორც სამრეწველო, ასევე საყოფაცხოვრებო პირობებში, უფლება აქვთ ჩამოაჭრან საცხოვრებლის, საკვებისა და ა.შ. ხარჯები თავიანთ თანამშრომლს ხელფასიდან. [4]
2020 წლის მარტში ტაიჩუნგის ქარხანაში მოკლეს სამი ვიეტნამელი მუშა, რომლებიც ცხოვრობდნენ საერთო საცხოვრებელში. ამ ტრაგედიამ განაახლა შრომითი უფლებების დამცველი აქტივისტების მოწოდებები უცხოელი მუშებისთვის სამუშაო ადგილზე საცხოვრებლების გაუქმების შესახებ. [5]
გადასახადის გადამხდელის უფლებები და საკუთრების უფლებები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1987 წელს საომარი მდგომარეობის გაუქმების მიუხედავად, გადასახადის გადამხდელთა უფლებები და საკუთრების უფლებები ტაივანში კვლავ რჩება სოციალურ სამართლიანობის მწვავე პრობლემად. საშუალოდ, ორი მოქალაქიდან ერთს ჩამოწერილი აქვს საბანკო ანგარიშები ან საგადასახადო ბიუროს ჩამორთმეული აქვს ქონება.
თევზაობის ინდუსტრია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ტაივანის ზღვაში თევზაობის ინდუსტრიაში შეინიშნება ადამიანის უფლებების გაუმჯობესების სწრაფი ტენდენცია. [6] ტაივანის ოფიციალური წყაროების თანახმად, ტაივანის გემებზე უცხოელი მუშების რაოდენობა 26,000-ს შეადგენს, მაგრამ არასამთავრობო ორგანიზაციებმა და აშშ-ს სამთავრობო უწყებებმა ეს მაჩვენებელი 160,000-სად შეაფასეს. უცხოელი მეთევზეები ხშირად ჩივიან ანაზღაურების გადაუხდელობის, ხანგრძლივი სამუშაო საათების , სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფის გამო მათი კაპიტნებისა და ოფიცრების მხრიდან, რომლებიც ხშირად ტაივანელები არიან. [3]
ლგბტ უფლებები ტაივანში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ტაივანმა დააკანონა ერთნაირსქესიანთა ქორწინება 2017 წლის სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ. იგი გახდა პირველი ქვეყანა აზიაში, რომელმაც დააკანონა. [7]
გამოხატვის თავისუფლება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2020 წელს ტაივანმა უარყო ფილიპინებისგან ექსტრადიციის მოთხოვნა ფილიპინელი შიდა მუშაკისთვის, რომელიც აკრიტიკებდა პრეზიდენტ როდრიგო დუტერტეს ინტერნეტში. ტაივანის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ, რომელმაც არ დააკმაყოფილა თხოვნა, აღნიშნა, რომ ტაივანში დასაქმებულ ფილიპინელ მუშას აქვს სიტყვის თავისუფლების იგივე უფლება ტაივანში ლეგალურად ყოფნისას, როგორც ტაივანის ნებისმიერი მოქალაქეს. [8]
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- 2004 U.S. State Department Report on Human Rights — China (Taiwan only)
- Human Rights in Taiwan - Government Information Office website
- Freedom House 2010 report on Taiwan დაარქივებული 2011-12-23 საიტზე Wayback Machine.
- Censorship in Taiwan
- Human rights on the website of the Ministry of Justice - review of the state reports დაარქივებული 2017-12-29 საიტზე Wayback Machine.
- TaiJiMen Tax Case დაარქივებული 2020-12-12 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Taiwan signs up for human rights. www.amnesty.org. ციტირების თარიღი: 2019-06-19.
- ↑ Ho, Ming-sho (2006). „Challenging State Corporatism: The Politics of Taiwan's Labor Federation Movement“ (PDF). The China Journal. 56 (56): 107–127. doi:10.2307/20066188. JSTOR 20066188.
- ↑ 3.0 3.1 Aspinwall, Nick. The Danger to Taiwan's High Seas Fishermen. Maritime Executive. ციტირების თარიღი: 2 April 2020.
- ↑ Timmerman, Antonia. In Taiwan's 'container houses' for migrant workers, coronavirus not the only health risk. SCMP. ციტირების თარიღი: 26 April 2020.
- ↑ Aspinwall, Nick. Taiwan Factory Fire Kills 3 Foreign Workers After Calls to Abolish On-Site Dorms Go Unanswered. The Diplomat. ციტირების თარიღი: 31 March 2020.
- ↑ Morris, James X.. The Dirty Secret of Taiwan's Fishing Industry. The Diplomat. ციტირების თარიღი: 31 March 2020.
- ↑ Thousands attend Taiwan's first pride since legalisation of gay marriage. The Guardian. ციტირების თარიღი: 2 April 2020.
- ↑ Everington, Keoni. Taiwan says Filipina caregiver has freedom of speech to criticize Duterte. ციტირების თარიღი: 28 April 2020.