იხილეთ წყარო გვერდისთვის სელევკიდების სახელმწიფო

თქვენ არ გაქვთ ამ მოქმედების - „ამ გვერდის რედაქტირება“ განხორციელების ნებართვა შემდეგი მიზეზის გამო:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 ივლისი 2024
Expiry of block: 08:48, 2 ივლისი 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

გთხოვთ, შეიყვანოთ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი დეტალი თქვენს მიერ დასმულ ნებისმიერ შეკითხვაში. თუ თვლით, რომ შეცდომით დაიბლოკეთ, ამის შესახებ დამატებითი ინფორმაცია და ინსტუქცია შეგიძლიათ იხილოთ ღია პროქსი-სერვერების გამოყენების დაუშვებლობის გლობალური წესების გვერდზე.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბლოკირების გასაჩივრებისათვის, გთხოვთ მიმართოთ მეტაზე. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ ამ გვერდის საწყისი ფაილი და მისი ასლი შექმნათ.

{{ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა
|მშობლიური სახელი       = Βασιλεία τῶν Σελευκιδῶν
|გრძელი სახელი          = სელევკიდების სახელმწიფო
|ერა                    = [[ანტიკური ხანა]]
|სტატუსი                = სახელმწიფო აღარ არსებობს
|მართველობა             = [[მონარქია]]
<!-- აღზევება, დაცემა და მნიშვნელოვანი წლები -->
|შექმნა                  = 
|შექმნის თარიღი          = 
|შექმნის წელი            = ძვ. წ. 312
|გაუქმება                = 
|გაუქმების თარიღი        = 
|გაუქმების წელი          = ძვ. წ. 63 
|მოვლენა1               = 
|მოვლენის თარიღი1       = 
|მოვლენა2               = 
|მოვლენის თარიღი2       = 
|მოვლენა3               =
|მოვლენის თარიღი3       = 
|მოვლენა4               = 
|მოვლენის თარიღი4       = 
|უპირველესი მოვლენა     = 
|უპირველესის თარიღი     = 
|უკანასკნელი მოვლენა     = 
|უკანასკნელის თარიღი     = 
<!-- წინამორბედები, მემკვიდრეები, დროშები, გერბები და სიმბოლოები -->
|p1                     = ძველი მაკედონია
|დროშა_p1               = Vergina Sun WIPO.svg
|s1                     = სირია (რომის პროვინცია){{!}}სირიის პროვინცია
|დროშა_s1               = 
|s2                      = პართია
|დროშა_s2                = 
|s3                       = ბერძნულ-ბაქტრიული სამეფო
|დროშა_s3                 = 
|s4                        = ჰაზმონეა
|დროშა_s4                 =
|s5                        = ოსროჰენა
|დროშის სურათი          = 
|დროშის აღწერა          = 
|გერბი                  = 
|გერბის ზომა            = 
|გერბის აღწერა           = 
|რუკის სურათი           = Seleucid Empire (flat map).svg
|რუკის აღწერა            = სელევკიდების სახელმწიფო მისი მაქსიმალური გაფართოებისას, ძვ. წ. 281 წელს, [[სელევკე I ნიკატორი]]ს გარდაცვალებისას
|რუკის სურათი2          =  
|რუკის აღწერა2          = 
|დედაქალაქი             = სელევკია<br /><small>(ძვ. წ. 305-240 წწ)</small><br />[[ანტიოქია]]<br /><small>(ძვ. წ. 240-63)</small>
|უდიდესი ქალაქები       = 
|ენები                   = ბერძნული <small>(ოფიციალური)</small><ref name="Frye">Richard N. Frye, ''The History of Ancient Iran'', (Ballantyne Ltd, 1984), 164.</ref><br />სპარსული<br />არამეული<ref name="Frye" />
|რელიგია                = ძველი ბერძნული რელიგია<br />ბაბილონური რელიგია<ref>Julye Bidmead, ''The Akitu Festival: Religious Continuity and Royal Legitimation in Mesopotamia'', (Gorgias Press, 2004), 143.</ref><br />[[ზოროასტრიზმი]]
|ვალუტა                = 
<!-- ტიტულები და მართველთა სახელები -->
|ლიდერი1               = [[სელევკე I ნიკატორი]] <small>(პირველი)</small>
|ლიდერი2               = ფილიპე II <small>(ბოლო)</small>
|ლიდერის წელი1         = ძვ.წ. 305–281
|ლიდერის წელი2         = ძვ.წ. 65–63
|ლიდერის ტიტული       = [[სელევკიდები|ბასილევსი]]
<!-- საკანონმდებლო ხელისუფლება -->
|საკანონმდებლო ხელისუფლება     = 
|პალატა1                = 
|პალატის ტიპი1          = 
|პალატა2                = 
|პალატის ტიპი2          = 
<!-- ფართობი და მოსახლეობა -->
|სტატ. წელი1            = ძვ. წ. 301<ref name=size>{{cite journal|journal=Social Science History |title=Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D |first=Rein |last=Taagepera |volume=3 |issue=3/4 |year=1979 |pages=115–138 |doi=10.2307/1170959 |jstor=1170959 | issn = 0145-5532 }}</ref>
|ფართობი1               = 3000000
|სტატ. მოსახ1           = 
|სტატ. წელი2           = ძვ. წ. 240<ref name=size/>
|ფართობი2              = 2600000
|სტატ. მოსახ2           = 
|სტატ. წელი3           = ძვ. წ. 175<ref name=size/>
|ფართობი3              = 800000
|სტატ. მოსახ3           = 
|სტატ. წელი4            = ძვ. წ. 100<ref name=size/>
|ფართობი4               = 100000
|სტატ. მოსახ4           = 
|სტატ. წელი5           = 
|ფართობი5              = 
|სტატ. მოსახ5           = 
|სქოლიო_ა               = 
|სქოლიო_ბ               = 
|სქოლიო_ჰ               = 
|სქოლიოები              = 
|დღეს                   = (მთლიანად ან ნაწილობრივ){{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|{{დროშა|ავღანეთი}}<br>{{დროშა|ერაყი}}<br>{{დროშა|თურქეთი}}<br />{{დროშა|თურქმენეთი}}<br />{{დროშა|იორდანია}}<br>{{დროშა|ირანი}}<br>{{დროშა|ისრაელი}}<br>{{დროშა|ლიბანი}}<br>{{დროშა|პაკისტანი}}<br>{{დროშა|პალესტინა}}<br />{{დროშა|საუდის არაბეთი}}<br />{{დროშა|სირია}}<br />{{დროშა|ტაჯიკეთი}}<br>{{დროშა|უზბეკეთი}}<br />{{დროშა|ქუვეითი}}<br>{{დროშა|ყირგიზეთი}}}}
}}
'''სელევკიდების სახელმწიფო''', ''სელევკიდების სირიის სამეფო'' ({{lang-el|Σελεύκεια}}; [[ძვ. წ. 312]]-[[ძვ. წ. 64]] წწ.) — ელინისტური სახელმწიფო დასავლეთ [[აზია]]ში, წარმოიქმნა [[ალექსანდრე მაკედონელი]]ს სახელმწიფოს ნანგრევებზე.<ref name=" Jones, Kenneth Raymond 2006 174 ">{{cite book | author= Jones, Kenneth Raymond |title= Provincial reactions to Roman imperialism: the aftermath of the Jewish revolt, A.D. 66-70, Parts 66-70 |publisher= University of California, Berkeley |year= 2006 |page=174 |isbn= 978-0-542-82473-9 |quote=... and the Greeks, or at least the Greco-Macedonian Seleucid Empire, replace the Persians as the Easterners. }}</ref><ref name=" Society for the Promotion of Hellenic Studies (London, England) 1993 211 ">{{cite book | author= Society for the Promotion of Hellenic Studies (London, England) |title= The Journal of Hellenic studies, Volumes 113-114 |publisher= Society for the Promotion of Hellenic Studies |year= 1993 |page=211 |quote= The Seleucid kingdom has traditionally been regarded as basically a Greco-Macedonian state and its rulers thought of as successors to Alexander. }}</ref><ref name=" Baskin, Judith R.; Seeskin, Kenneth 2010 37 ">{{cite book | author= Baskin, Judith R. ; Seeskin, Kenneth |title= The Cambridge Guide to Jewish History, Religion, and Culture |publisher= Cambridge University Press |year= 2010 |page=37 |isbn= 978-0-521-68974-8 |quote= The wars between the two most prominent Greek dynasties, the Ptolemies of Egypt and the Seleucids of Syria, unalterably change the history of the land of Israel…As a result the land of Israel became part of the empire of the Syrian Greek Seleucids. }}</ref><ref name=" Glubb, Sir John Bagot 1967 34 ">{{cite book | author= Glubb, Sir John Bagot |title=Syria, Lebanon, Jordan |publisher=Thames & Hudson |year=1967 |page=34 |oclc=585939 |quote= In addition to the court and the army, Syrian cities were full of Greek businessmen, many of them pure Greeks from Greece. The senior posts in the civil service were also held by Greeks. Although the Ptolemies and the Seleucids were perpetual rivals, both dynasties were Greek and ruled by means of Greek officials and Greek soldiers. Both governments made great efforts to attract immigrants from Greece, thereby adding yet another racial element to the population. }}</ref> სახელი ეწოდა დამაარსებლის — [[სელევკე I ნიკატორი]]სა და მისი შთამომავლების — [[სელევკიდები]]ს მიხედვით.

ტერიტორიულად სელევკიდების სახელმწიფო მოიცავდა [[სირია]]ს, [[მესოპოტამია]]ს, [[მცირე აზია|მცირე აზიის]] ნაწილს. სატახტო ქალაქები — [[ტიგრის სელევკია]] და [[ანტიოქია]]. სახელმწიფო ენას [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] წარმოადგენდა. სელევკიდების სახელმწიფო იყო სხვადასხვა ენის, ზნე-ჩვეულებათა და  ეკონომიკური დონის ხალხთაგან შეკოწიწებული პოლიტიკური კონგლომერატი.

სელევკიდთა საყრდენი სოციალური ბაზა იყო ბერძნულ-მაკედონური მონათმფლობელური არისტოკრატია. ეკონომიკური ცხოვრება ემყარებოდა ხელსაყრელ ბუნებრივ პირობებს. მოჰყავდათ ხორბალი, აშენებდნენ ზეთისხილს, მისდევდნენ მევენახეობასა და მესაქონლეობას. სელევკიდთა ხელში იყო ძველთაგანვე განთქმული სავაჭრო-სატრანზიტო გზები, რომლებიც ერთმანეთთან აკავშირებდა სირიას, მცირე აზიას, [[ინდოეთი|ინდოეთს]], [[არაბეთი|არაბეთს]], [[ჩინეთი|ჩინეთს]], [[შუა აზია]]სა და [[სპარსეთის ყურე]]ს. წამყვან ეკონომიკურ, პოლიტიკურ, სტრატეგიულ და კულტურულ როლს თამაშობდნენ ქალაქები, რომელთაგან განსაკუთრებით დაწინაურდა ანტიოქია, [[ლაოდიკეა]], [[პიერის სელევკია]]. ელინისტურ ქალაქებს ჰქონდათ დამოუკიდებელი კანონმდებლობა, საკუთარი მმართველობითი ორგანოები, ფინანსები და სხვა. მათ გარშემო ჩამოყალიბებული იყო სამხედრო-მიწათმფლობელური დასახლებანი — [[კატეკიები]]. მათზე დაყრდნობით ახდენდნენ სელევკიდები ქვეყნის ელინიზაციასა და თავიანთი უმაღლესი მონარქიული ხელისუფლების გავრცელება-დამკვიდრებას. მეფე — შეუზღუდველი, ღმერთად გამოცხადებული გვირგვინოსანი — სახელმწიფოს განაგებდა რთული ბიუროკრატიული აპარატის მეშვეობით. ქვეყანა დაყოფილი იყო სატრაპებად. სატრაპებს სათავეში ედგნენ სტრატეგოსები, რომელთაც ევალებოდათ ხარკის აკრეფა და ჯარების გამოყვანა.

სელევკიდების სახელმწიფოს სისუსტე გამომჟღავნდა დასაწყისშივე, როცა მისი ბატონობისაგან თავი დაიხსნეს [[პერგამონის სამეფო|პერგამონმა]], [[კაპადოკია]]მ, [[ბითინია]]მ და [[პონტოს სამეფო]]მ. [[ძვ. წ. III საუკუნე|ძვ. წ. III საუკუნის]] შუა წლებში სელევკიდების სახელმწიფომ დაკარგა აღმოსავლეთი პროვინციები, სადაც ორი დამოუკიდებელი სახელმწიფო ჩამოყალიბდა: [[ბერძნულ-ბაქტრიული სამეფო]] და [[პართია]]. სელევკიდების სამეფოს ხანგრძლივი ომი ჰქონდა [[პტოლემეების სამეფო|პტოლემეების ეგვიპტესთან]] და დიდი სისხლის ფასად დაინარჩუნა [[ფინიკია]] და [[პალესტინა]].

სელევკიდების სახელმწიფო აღმავლობას განიცდიდა [[ანტიოქე III დიდი]]ს მეფობის დროს ([[ძვ. წ. 223]]-[[ძვ. წ. 187]]). ანტიოქე III-მ დაამარცხა პართელები და აღადგინა სელევკიდთა ძალაუფლება აღმოსავლეთში, მაგრამ მაგნეასთან რომაელთაგან განცდილი სასტიკი მარცხის შემდეგ, სელევკიდების სირია სამუდამოდ დაეცა და დაკნინდა. არც ეგვიპტესთან ორ გამარჯვებას მოჰყოლია შედეგი. [[ძვ. წ. 163]] წლიდან [[ძვ. წ. 64]] წლამდე სირია [[რომის იმპერია|რომი]]ს პროვინციად გამოცხადდა. სელევკიდთაგან [[ანტიოქე I სოტერი]] „მეგობრობდა“ ქართველ მეფე [[ფარნავაზ I|ფარნავაზთან]].

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[პართია]]

==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|275}}
*A. Houghton, C. Lorber, ''Seleucid Coins. A Comprehensive Catalogue, Part I, Seleucus I through Antiochus III, With Metrological Tables by B. Kritt'', I-II, New York - Lancaster - London, 2002.
*G. G. Aperghis, ''The Seleukid Royal Economy. The Finances and Financial Administration of the Seleukid Empire'', Cambridge, 2004.
*Laurent Capdetrey, ''Le pouvoir séleucide. Territoire, administration, finances d'un royaume hellénistique (312-129 avant J.C.).'' (Collection "Histoire").  Rennes:  Presses Universitaires de Rennes, 2007.

== რესურსები ინტერნეტში ==
*[http://personalpages.manchester.ac.uk/staff/Andrew.Weeks/genealogies/seleukids.html Genealogy of the Seleucids] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090322080855/http://personalpages.manchester.ac.uk/staff/Andrew.Weeks/genealogies/seleukids.html |date=2009-03-22 }}
*[http://vkc.library.uu.nl/vkc/antiquity/knowledgeportal/Wiki/The%20Seleukid%20Empire.aspx Seleukid Bibliography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140519095746/http://vkc.library.uu.nl/vkc/antiquity/knowledgeportal/Wiki/The%20Seleukid%20Empire.aspx |date=2014-05-19 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იმპერიები}}

[[კატეგორია:აზიის ყოფილი იმპერიები]]
[[კატეგორია:სირიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ირანის ისტორია]]
[[კატეგორია:ერაყის ისტორია]]

ამ გვერდზე გამოყენებული თარგები:

თარგი:!! (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Cite book (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Cite journal (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Collapsible list (რედაქტირება)
თარგი:Comment (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Comment/styles.css (რედაქტირება)
თარგი:ISBN (რედაქტირება)
თარგი:Lang-el (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:LangWithName (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Main other (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Nowrap (რედაქტირება)
თარგი:Nowrap begin (რედაქტირება)
თარგი:Nowrap end (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Nowrap დაწყება (რედაქტირება)
თარგი:Replace (რედაქტირება)
თარგი:Tnavbar (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Webarchive (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:·w (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში (რედაქტირება)
თარგი:დროშა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:იმპერიები (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ნავდაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:სქოლიო (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:სქოლიოს სია (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის დროშა2 (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ავღანეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ერაყი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები თურქეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები თურქმენეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები იორდანია (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ირანი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ისრაელი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ლიბანი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები პაკისტანი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები პალესტინა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები საუდის არაბეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები სირია (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ტაჯიკეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები უზბეკეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ქუვეითი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ყირგიზეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქსე (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:წიგნი (რედაქტირება)
მოდული:Check for unknown parameters (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
მოდული:Check isxn (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1 (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/COinS (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Configuration (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Date validation (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Identifiers (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Utilities (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Whitelist (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/styles.css (რედაქტირება)
მოდული:Collapsible list (რედაქტირება)
მოდული:No globals (რედაქტირება)
მოდული:String (რედაქტირება)
მოდული:Webarchive (რედაქტირება)

სელევკიდების სახელმწიფო-ზე დაბრუნება.

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სელევკიდების_სახელმწიფო“-დან