იხილეთ წყარო გვერდისთვის საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა

თქვენ არ გაქვთ ამ მოქმედების - „ამ გვერდის რედაქტირება“ განხორციელების ნებართვა შემდეგი მიზეზის გამო:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 ივლისი 2024
Expiry of block: 08:48, 2 ივლისი 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

გთხოვთ, შეიყვანოთ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი დეტალი თქვენს მიერ დასმულ ნებისმიერ შეკითხვაში. თუ თვლით, რომ შეცდომით დაიბლოკეთ, ამის შესახებ დამატებითი ინფორმაცია და ინსტუქცია შეგიძლიათ იხილოთ ღია პროქსი-სერვერების გამოყენების დაუშვებლობის გლობალური წესების გვერდზე.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბლოკირების გასაჩივრებისათვის, გთხოვთ მიმართოთ მეტაზე. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ ამ გვერდის საწყისი ფაილი და მისი ასლი შექმნათ.

{{ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა
|მშობლიური სახელი       = საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
|გრძელი სახელი          = 
|რეგიონი                = [[კავკასია]]
|ქვეყანა                 = [[საქართველო]]
|ერა                    = 
|სტატუსი                = [[რესპუბლიკა|დემოკრატიული რესპუბლიკა]]
|მართველობა             = [[რესპუბლიკა]]
<!-- აღზევება, დაცემა და მნიშვნელოვანი წლები -->
|შექმნა                  = შეიქმნა
|შექმნის თარიღი          = [[26 მაისი]]
|შექმნის წელი            = [[1918]]
|გაუქმება                = ოკუპირებული საბჭოთა რუსეთის მიერ
|გაუქმების თარიღი        = [[25 თებერვალი]]
|გაუქმების წელი          = [[1921]]
|მოვლენა1               = [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საბჭოეთის შეჭრა]]
|მოვლენის თარიღი1       = [[11 თებერვალი]], [[1921]]
|მოვლენა2               = [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია|მიღებულია საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია]]
|მოვლენის თარიღი2       = [[21 თებერვალი]], [[1921]]
|მოვლენა3               = [[საბჭოთა ოკუპაციის დღე|საბჭოეთის მიერ ანექსია]]
|მოვლენის თარიღი3       = [[25 თებერვალი]], [[1921]]
<!-- წინამორბედები, მემკვიდრეები, დროშები, გერბები და სიმბოლოები -->
|p1                     = ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა
|დროშა_p1               = Flag of the Transcaucasian Federation.svg
|s1                     = საქართველოს სსრ
|დროშა_s1               = Flag of the Georgian Soviet Socialist Republic (1921–1922).svg
|s2                     = აფხაზეთის სსრ
|დროშა_s2               = Flag of Abkhazian SSR.svg
|s3                     = თურქეთი
|დროშა_s3               = Flag of Turkey.svg
|s5                     = საქართველოს რესპუბლიკა{{!}}'''1991:'''<br />საქართველოს რესპუბლიკია
|დროშა_s5               = Flag of Georgia (1990–2004).svg
|დროშის სურათი          = Flag of Georgia (1918–1921, 4-5).svg
|დროშის აღწერა          = [[საქართველოს სახელმწიფო დროშა|დროშა]]
|გერბი                  = Coat of Arms of Democratic Republic of Georgia.svg
|გერბის ზომა            = 100პქ
|გერბის აღწერა           = [[საქართველოს სახელმწიფო გერბი|გერბი]]
|რუკის სურათი           = Democratic Republic of Georgia.svg
|რუკის აღწერა            =  საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დელეგაციის მიერ [[1921]] წლის [[პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია]]ზე მოთხოვნილი ტერიტორიების რუკა  
|რუკის სურათი2          =  
|რუკის აღწერა2          = 
|დედაქალაქი             = [[ტფილისი]]
|უდიდესი ქალაქები       = [[ტფილისი]], [[სოხუმი]], [[ქუთაისი]], [[ბათუმი]], [[თელავი]], [[ართვინი]], [[გორი]], [[ოზურგეთი]], [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭი]]
|დევიზი                 = 
|ჰიმნი                   = [[დიდება (ჰიმნი)|დიდება]]<br />[[File:Former Georgian national anthem, 1990–2004.oga]]
|ენები                   = [[ქართული ენა|ქართული]]
|ვალუტა                = [[ქართული მანეთი]] (იხ. [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ბონები|ბონი]])

<!-- ტიტულები და მართველთა სახელები -->
|ლიდერი1               = [[ნოე რამიშვილი]]
|ლიდერი2               = [[ნოე ჟორდანია]]
|ლიდერის წელი1         = [[1918]]
|ლიდერის წელი2         = [[1918]]-[[1921]]
|ლიდერის ტიტული       = მთავრობის&nbsp;თავმჯდომარე
<!-- საკანონმდებლო ხელისუფლება -->
|საკან. ხელისუფლება     = [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სასამართლო|სასამართლო]] 
<!-- ფართობი და მოსახლეობა -->
|სტატ. წელი1            = 1919
|ფართობი1               = 107600
|სტატ. მოსახ1           = 2500000
|დღეს                   = {{flag|GEO|name=საქართველო}}<br />{{flag|ARM|name=სომხეთი}}<br />{{flag|AZE|name=აზერბაიჯანი}}<br />{{flag|TUR|name=თურქეთი}}<br />{{flag|RUS|name=რუსეთი}}
}}
'''საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა''' — პირველი რესპუბლიკა [[საქართველო|საქართველოს]] ტერიტორიაზე. შეიქმნა [[1918]] წლის [[26 მაისი|26 მაისს]] [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის]] დაშლის შემდეგ. მას ესაზღვრებოდა [[რუსეთი]] და [[ჩრდილოეთ კავკასიის მთიელთა რესპუბლიკა]] ჩრდილოეთით, [[ოსმალეთის იმპერია|თურქეთი,]] [[სომხეთის დემოკრატიული რესპუბლიკა|სომხეთი]] და [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა|აზერბაიჯანი]] — სამხრეთით. მოსახლეობა შეადგენდა 2,5 მლნ-ს, ფართობი — 107,600 კვ.კმ-ს. დედაქალაქი — [[ტფილისი]]. სახელმწიფო ენა — [[ქართული ენა|ქართული]].

საქართველოს დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ შემოიტანა და წარმატებით დანერგა [[არჩევნები|საყოველთაო არჩევნები]], [[ქალთა უფლებები|ქალთა თანასწორუფლებიანობა]], ეროვნულ უმცირესობათა უფლებები, რელიგიური პლურალიზმი და სხვ. რესპუბლიკის არსებობის მცირე პერიოდში მოესწრო მსოფლიოში დეპუტატად [[ფარიხან სოფიევა|პირველი მუსლიმი ქალის]] არჩევა.<ref name="kob">{{Cite web|author=მიხეილ გვაძაბია|url=https://netgazeti.ge/news/280440/|title=რატომ მიყვარს პირველი რესპუბლიკა? – ბექა კობახიძე}}</ref>

რუსეთისა და თურქეთის აგრესიის წინაშე, ბლოკადისა და ომის პირობებში, რესპუბლიკამ მიაღწია ეკონომიკურ და ინსტიტუციურ პირველობას [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის ყოფილ იმპერიაში]]. არაერთი წარმატებული ომის ხარჯზე, შეინარჩუნა ტერიტორიული მთლიანობა და ქვეყნის შემადგენლობაში შეინარჩუნა: [[სამუსლიმანო საქართველოს ავტონომია|სამუსლიმანო საქართველო]], [[აფხაზეთის ავტონომია|აფხაზეთი]], [[სამაჩაბლო]], [[ლორე]], [[ზაქათალის ოლქის ავტონომია|ზაქათალის ოლქი]]. საერთაშორისო ასპარეზზე, ფაქტობრივად არარსებული ბიუჯეტის პირობებში, პოლიტიკურმა ელიტამ, პროპაგანდისა და დიპლომატიური მუშაობის მეშვეობით, გაიტანა საქართველოს სახელი. საქართველოს დამოუკიდებლობა იურიდიულად აღიარეს მსოფლიოს წამყვანმა ქვეყნებმა. [[ერთა ლიგა]]ში საქართველოს წევრობას მხარი დაუჭირა ათმა სახელმწიფომ, ხოლო ესტონეთისა და ლატვიის წევრობას - ხუთმა სახელმწიფომ. მთავრობასა და ოპოზიციურ პოლიტიკურ ელიტას ცალსახა კონსენსუსი ჰქონდა რუსეთის თაობაზე. [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|1920 წლის 7 მაისის მოსკოვის ხელშეკრულების]] ხელმოწერის მიუხედავად, ციხეში მრავალი ბოლშევიკი აგენტი რჩებოდა.<ref name="kob"/>

საგანმანათლებლო დაწესებულებებში, სახელმწიფო ინსტიტუტებში, ჯარში, სასამართლოსა და სხვა სახელმწიფო ინსტიტუტებში რუსული ენა ქართულმა ჩაანაცვლა. დაარსდა [[თბილის���ს სახელმწიფო უნივერსიტეტი|პირველი ქართული უნივერსიტეტი]].<ref>[[David Marshall Lang|Lang, David Marshall]] (1962), ''A Modern History of Georgia'', p. 211. London: Weidenfeld and Nicolson.</ref> დაიწყო ქართულ სახელმძღვანელოებსა და ქართულ ტერმინოლოგიაზე მუშაობა. ამის პარალელურად, ეთნიკური უმცირესობებისთვის არსებობას აგრძელებდნენ სკოლები და ნოყიერი ნიადაგი არსებობდა მათი კულტურული განვითარებისთვის.<ref name="kob"/>

წინააღმდეგობის მიუხედავად, ჯერ [[ტფილისის ბრძოლა|ტფილისის]], ხოლო შემდეგ [[სურამის ბრძოლა|სურამის ბრძოლებში]] პირველი რესპუბლიკის დამარცხების შემდეგ,  რესპუბლიკა [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წელს]] წითელმა არმიამ დაიპყრო. 1921 წლის 13 ოქტომბერს რუსეთის დაძალებით ჯერ [[ყარსის ხელშეკრულება]], ხოლო მოგვიანებით [[მოსკოვის ხელშეკრულება|მოსკოვის ხელშეკრულება]] გაფორმდა, რომელთა შედეგად საქართველომ დაკარგა პირველი რესპუბლიკის შემადგენლობაში შემავალი ტერიტორიები. [[1922]] წელს საქართველო ჯერ [[ამიერკავკასიის სოციალისტური ფედერაციული საბჭოთა რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის სფსრ]]-ში გააწევრიანეს, ხოლო შემდეგ იმავე წელს, ფედერაციასთან ერთად [[სსრკ|საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკათა კავშირს]] შეუერთეს. საქართველოს მთავრობა ემიგრაციაში [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] გადავიდა.<ref>Stefan Talmon (1998), ''Recognition of Governments in International Law'', p. 289-290. [[Oxford University Press]], ISBN 0-19-826573-5.</ref> ემიგრაციაში ყოფნისას მთავრობის წევრები აგრძელებდნენ ბრძოლას საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის, [[ლევილ-სიურ-ორჟი|ლევილის]] მამულში ქართული კულტურის კერა შეიქმნა. რესპუბლიკის მთავრობამ უზრუნველყო საქართველოს ეროვნული განძის უსაფრთხოება, რომელიც მოგვიანებით საქართველოში დაბრუნდა და [[ბოლშევიკები]]ს მიერ განადგურებას გადაარჩინეს. [[აგიტპროპი|საბჭოთა პროპაგანდა]] არსებობის განმავლობაში ცდილობდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკისა და მისი პოლიტიკური ლიდერების, განსაკუთრებით კი — [[ნოე ჟორდანია|ნოე ჟორდანიას]], დისკრედიტაციას.<ref>''ირემაძე ი., სილაქაძე დ., ჭანტურიძე ს.'', „ნოე ჟორდანია — 150“, თბილისი, 2018, გვ. 7</ref> [[1990]] წელს [[საქართველოს სსრ უზენაესი საბჭო|საქართველოს უზენაესმა საბჭომ]] [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის რუსეთ-საქართველოს ომი]] შეაფასა როგორც [[ოკუპაცია]] და ფაქტობრივი [[ანექსია]]. თანამედროვე საქართველოს დამოუკიდებლობა პირველი რესპუბლიკის ისტორიულ-სამართლებრივ მემკვიდრეობაზე დაყრდნობით გამოცხადდა.

==ისტორია==
{{მთავარი|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ისტორია}}
[[სურათი:CaptainEganKriegerGermanMissionInGeorgia1918.jpeg|მინი|200პქ|მარცხნივ|კაპიტანი ეგან კრიეგერი. გერმანული სამხედრო მისიის ხელმძღვანელი საქართველოში, 1918 წ.]]

1917 წლის გაზაფხულზე, [[რუსეთი|რუსეთში]] მონარქიის დამხობის შემდეგ, მეფისნაცვალმა ნიკოლოზ რომანოვმა თავისთან მიიწვია თბილისის ქალაქის თავი ალექსანდრე ხატისოვი, ასევე პოლიტიკურ პარტიათა და საზოგადოების წარმომადგენლები და განუცხადა, რომ იგი ტოვებდა თბილისს და სთხოვდა მასთან შეკრებილთ, ეზრუნათ საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვასა და ქვეყნის უშიშროებაზე. რუსეთის იმპერიის მოულოდნელმა აღსასრულმა ქართულ პოლიტიკურ ელიტაში დაბნეულობა გამოიწვია. [[ნოე ჟორდანია]]ს სიტყვებით მათ რევოლუცია „ფოსტით მიიღეს“. ვერც ანტირუსული განწყობილებით ცნობილმა [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია (ისტორიული)|ეროვნულ-დემოკრატებმა]] შეძლეს პრაქტიკული ნაბიჯების გადადგმა. რუსეთის დროებითმა მთავრობამ კავკასიაში დანიშნა ხელისუფლების სამხარეო ორგანო - ამიერკავკასიის განსაკუთრებული კომისარიატი (ოზაკომი), რომელიც ეროვნული და პარტიული პრინციპით იყო შექმნილი. რეალურად კი ორხელისუფლებიანობა დამყარდა. ოზაკომის გვერდით არსებობდა მუშათა და ჯარისკაცთა დეპუტატთა საბჭოები, რომელთა თავმჯდომარედაც [[ნოე ჟორდანია]] აირჩიეს და რომელსაც ეპყრა ხელთ რეალური ძალაუფლება. 

1917 წლის აპრილის ქართულ პოლიტიკურ ძალთა ორგანიზების მიზნით მოწვეულ იქნა საქართველოს პირველი და მეორე ინტერპარტიული კრებები, რომლებზეც წარმოდგენილი იყვნენ სოციალ-დემოკრატები, ეროვნულ-დემოკრატები, სოციალისტ-ფედერალისტები, სოციალისტ-რევოლუციონერები. მიუხედავად უთანხმოებისა, ინტერპარტიულმა კრებებმა სამოქმედო პროგრამის განსაზღვრა შეძლეს.  ინტერპარტიული საბჭოს თავმჯდომარე [[აკაკი ჩხენკელი]] გახდა. ქართული პოლიტიკური ელიტა მომავლის ძიებაში იყო, როცა უკვე რუსეთში მესამედ კარდინალურად შეიცვალა პოლიტიკური ვითარება. [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ ადგილობრივმა გავლენიანმა პოლიტიკურმა ძალებმა არ ცნეს საბჭოთა ხელისუფლება. 1917 წლის 19 ნოემბერს შედგა საქართველოს პირველი ეროვნული ყრილობა, რომელსაც ესწრებოდა ყველა პოლიტიკური და საზოგადოებრივი ორგანიზაციის, სხვადასხვა ხალხების წარმომადგენლები. ყრილობამ აირჩია [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]], რომლის თავმჯდომარე ნოე ჟორდანია გახდა. ეროვნული საბჭო პრაქტიკულად საქართველოს მთავრობის ფუნქციას ასრულებდა. 15 ნოემბრიდან თბილისში ამოქმედდა ამიერკავკასიის კომისარიატი (თავმჯდომარე [[ევგენი გეგეჭკორი]]). [[ამიერკავკასიის კომისარიატი]]ს შექმნით ქართველ, სომეხ და აზერბაიჯანელ პოლიტიკოსებს სურდათ, წინ აღდგომოდნენ საბჭოთა რუსეთის მთავრობის მიერ ამიერკავკასიის სამხარეო ხელისუფლების ორგანოს დანიშვნას, ანუ ამიერკავკასიაზე საბჭოთა რუსეთის მთავრობის იურისდიქციის გავრცელებას. რუსეთის დამფუძნებელი კრების ამიერკავკასიელ დეპუტატთაგან შეიქმნა უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო — [[ამიერკავკასიის სეიმი]].

[[სურათი:GermanTroopsInTiflis1918.jpeg|მინი|200px|მარცხნივ|გერმანიის ჯარები თბილისში, 1918 წ. (უკანა ფონზე მამა დავითის ეკლესია მთაწმინდაზე და ფუნიკულიორი)]]

რუსეთის კავკასიის არმია ბოლშევიკური აგიტაციის შედეგად უმართავ ძალად იქცა. საბჭოთა რუსეთის მთავრობამ გადაწყვიტა, სწორედ ამ სამხედრო ძალით მოეხდინა ამიერკავკასიის ოკუპაცია. 1918 წლის იანვარში კავკასიის ფრონტზე განლაგებული არმიის ნაწილებმა ფრონტის ხაზები მიატოვეს და თბილისისკენ დაიძრნენ. საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ, ახალშექმნილმა ქართულმა რეგულარულმა ჯარმა (პირველმა ქართულმა კორპუსმა) და სახალხო გვარდიის ნაწილებმა შეძლეს რუსეთის არმიის შეჩერება. რუსები იძულებულნი გახდნენ, თბილისის ოკუპაციაზე ხელი აეღოთ და ბაქოსკენ დაიხიეს. ამიერკავკასიის კომისარიატმა ბრესტ-ლიტოვსკის ზავის პირობები არ ცნო. 1918 წლის პირველ აპრილს ოსმალეთმა ბათუმის ოლქი, გურიის ნაწილი და სამცხე-ჯავახეთი დაიკავა. 1918 წლის 22 აპრილს ამიერკავკასიის სეიმმა გამოაცხადა დამოუკიდებელი სახელმწიფოს - ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკის შექმნა. ამიერკავკასიის დელეგაცია ოსმალეთის დელეგაციასთან მოლაპარაკებისათვის გაემგზავრა ბათუმში, სადაც დელეგაციათა ერთადერთი შეხვედრა 1918 წლის 11 მაისს გაიმართა. ბათუმის მოლაპარაკებაზე გაირკვა, რომ ამიერკავკასიის დემოკრატიულ ფედერაციულ რესპუბლიკას შინაგანი წინააღმდეგობა ღრღნიდა. სულ უფრო აშკარა ხდებოდა, რომ ქართველები გერმანოფილურ, სომხები ანგლოფილურ, ხოლო აზერბაიჯანელები თურქოფილურ ორიენტაციას აღიარებდნენ. გენერალმა ოტო ფონ ლოსომ აკაკი ჩხენკელს განუცხადა, რომ შექმნილ ვითარებაში გერმანიის იმპერია ოსმალეთის აგრესიისგან ამიერკავკასიის ფედერაციას ვერ დაიცავდა, ხოლო თუ ქართველებს გერმანიის მფარველობა სურდათ, უნდა გამოეცხადებინათ  დამოუკიდებლობა, ანუ ამიერკავკასიის რესპუბლიკა უნდა დაშლილიყო. გენერალი [[ოტო ჰერმან ფონ ლოსოვი|ოტო ფონ ლოსოვი]] ქართველებს პირდებოდა, რომ ამ შემთხვევაში იგი იშუამდგომლებდა გერმანიის იმპერიის მთავრობის წინაშე საქართველოს დაცვის თაობაზე.

1918 წლის 26 მაისს ამიერკავკასიის ფედერაციამ არსებობა შეწყვიტა და იმავე დღეს გამოცხადდა საქართველოს დამოუკიდებლობა. მომდევნო დღეებში დამოუკიდებლობა გამოაცხადეს აგრეთვე სომხეთმა და აზერბაიჯანმა.

=== დამოუკიდებლობის გამოცხადება ===
{{იხილეთ აგრეთვე|საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი}}
[[ფაილი:Act of Independence of Georgia 1918.jpg|მინი|მარჯვნივ|250პქ|[[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი]]. 1918 წლის 26 მაისი]]
1918 წლის 24 მაისს, ფრეილინის ქუჩაზე, ეროვნული საბჭოს რეზიდენციაში გაიმართა ეროვნული საბჭოს აღმასრულებელი კომიტეტის სხდომა [[ნოე ჟორდანია]]ს თავმჯდომარეობით. კრებაზე განიხილეს აკაკი ჩხენკელის მიერ 1918 წლის 23 მაისს გამოგზავნილი წერილი. სხდომა 24 მაისს, ღამის 11 საათზე გაიხსნა. ჟორდანიამ დამსწრეთ გააცნო ბათუმიდან აკაკი ჩხენკელის მიერ გამოგზავნილი წერილის შინაარსი, სადაც იგი საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების დაჩქარებას ითხოვდა. 25 მაისს საღამოს 10 საათზე უნდა შეკრებილიყო ამიერკავკასიის სეიმი, რომელიც ამიერკავკასიის რესპუბლიკას დაშლილად გამოაცხადებდა. მოგვიანებით, სეიმის სომეხი და აზერბაიჯანელი დეპუტატების თხოვნით, სხდომა გადაიდო 26 მაისის დღის 12 საათისთვის. ნოე ჟორდანიამ დააყენა  წინადადება: საქართველოს დამოუკიდებლობა გამოეცხადებინათ მას შემდეგ, რაც სეიმი დაშლილად გამოაცხადებდა ამიერკავკასიის ფედერაციას. კენჭისყრის შედეგად საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადებას დაუყოვნებლივ, 25 მაისს ხმა მისცა ექვსმა წევრმა, 26 მაისს გამოცხადებას — ოთხმა წევრმა. 25 მაისს დამოუკიდებლობის გამოცხადება მაინც ვერ მოხერხდა, რადგან აღმოჩნდა, რომ დამოუკიდებლობის აქტის ტექსტი სრულყოფილი არ იყო და გადამუშავებას საჭიროებდა. აქტის ტექსტის გადამუშავება და მისი საბოლოო ვარიანტის მომზადება ნოე ჟორდანიას დაევალა. საბოლოოდ აქტი იურისტმა გვაზავამ შეადგინა და წინასწარ გააცნო ჟორდანიას. მასში გარდა ნაციონალური დებულებებისა, იყო შეტანილი სოციალური საკითხებიც: რვა საათიანი სამუშაო დღე, მამულების კონფისკაცია და სხვ. ჟორდანიამ ამოიღო სოციალური დებულებები, როგორც შესაძლო გამთიშველი ელემენტები და დატოვა მხოლოდ ნაციონალურ-პოლიტიკური საკითხები.
[[ფაილი:Ministers of the Georgian Democratic Republic.jpg|მინი|რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის წევრები.]]
1918 წლის 26 მაისს გოლოვინის პროსპექტზე მდებარე კავკასიის მეფისნაცვლის ყოფილ რეზიდენციაში ამიერკავკასიის სეიმის უკანასკნელი სხდომა გაიმართა, რომელმაც ნაშუადღევის 3 საათზე ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა დაშლილად გამოაცხადა. იმავე დარბაზში, ნაშუადღევის 4 საათსა და 50 წუთზე ნოე ჟორდანიას თავმჯდომარეობით საქართველოს ეროვნული საბჭოს სხდომა გაიხსნა. მას 42 წევრი და 36 კანდიდატი ესწრებოდა. ნოე ჟორდანია სიტყვით გამოვიდა და მისი დასრულების შემდეგ წაიკითხა „[[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი]]“. ეროვნულმა საბჭომ  დამოუკიდებლობის აქტი ერთხმად დაამტკიცა. ამაზე სხდომაზე დაამტკიცეს  სამინისტროების რაოდენობა და მთავრობის პერსონალური შემადგენლობა. ასევე მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება საქართველოს ეროვნული საბჭოსთვის ეწოდებინათ საქართველოს პარლამენტი. დამოუკიდებლობის აქტი შემდგომ დაადასტურა და ოფიციალურად გამოსცა [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელმა კრებამ]], პირველსავე სხდომაზე, 1919 წლის 12 მარტს. დამოუკიდებლობის აქტში ნათქვამი იყო:
[[ფაილი:საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი.jpg|მინი|[[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი#დამოუკიდებლობის აქტის დამტკიცება|საქართველოს დამფუძნებელი კრების მიერ დამტკიცებული დოკუმენტი.]] 1919 წლის 12 მარტი.]]
#ამიერიდან საქართველოს ხალხი სუვერენული უფლებების მატარებელია, ხოლო საქართველო - სრულფასოვანი დამოუკიდებელი სახელმწიფოა.
#დამოუკიდებელი საქართველოს პოლიტიკური ფორმაა — დემოკრატიული რესპუბლიკა.
#საერთაშორისო ომებში საქართველო მუდმივად ნეიტრალური სახელმწიფოა.
#საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა თავის საზღვრებში თანაბრად უზრუნველყოფს ყველა მოქალაქის სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებებს მიუხედავად მისი ეროვნებისა, სარწმუნოებისა, სოციალური მდგომარეობისა და სქესისა.
#საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა ქმნის ყველა პირობას მის ტერიტორიაზე მცხოვრები ერების თავისუფალი განვითარებისათვის.

1918-1919 წლებში მთავრობა [[კოალიციური მთავრობა|კოალიციური]] იყო. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პირველი მთავრობის შემადგენლობა ასეთი იყო:

* მთავრობის თავმჯდომარე და შინაგან საქმეთა მინისტრი — '''[[ნოე რამიშვილი]]'''.
* საგარეო საქმეთა მინისტრი — '''[[აკაკი ჩხენკელი]]'''.
* სამხედრო  მინისტრი — '''[[გრიგოლ გიორგაძე]]'''.
* ფინანსთა, ვაჭრობისა და მრეწველობის მინისტრი — '''[[გიორგი ჟურული (პოლიტიკური მოღვაწე)|გიორგი ჟურული.''']]
* იუსტიციის მინისტრი — '''[[შალვა ალექსი-მესხიშვილი]]'''.
* სახალხო განათლების მინისტრი — '''[[გიორგი ლასხიშვილი]]'''.
* მიწათმოქმედებისა და შრომის მინისტრი — [[ნოე ხომერიკი|'''ნოე ხომერიკი.''']]
* გზათა მინისტრი — '''[[ივანე ლორთქიფანიძე]]'''.

[[1919]] წლის მარტში ჩატარდა [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] არჩევნები, რომელშიც მონაწილეობა მიიღო ამომრჩეველთა 60%-მა. დამფუძნებელმა კრებამ შეცვალა ეროვნული საბჭო და დაამტკიცა საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის 1918 წლის [[26 მაისი]]ს აქტის სამართლებრივი ძალმოსილება. დამფუძნებელ კრებაში სოციალ-დემოკრატიული პარტიის გამარჯვების შემდეგ მთავრობა მხოლოდ ამ პარტიამ დააკომპლექტა. კრებამ შექმნა საკონსტიტუციო კომისია, რომელმაც კრებას წარუდგინა [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუციის]] პროექტი.

=== ქვეყნის ოკუპაცია და ანექსია ===
{{მთავარი|რუსეთ-საქართველოს ომი 1921}}
[[ფაილი:Red Army in Tiflis Feb 25 1921.jpg|მინი|წითელი არმია თბილისში]]
1920 წლის დასაწყისში საბჭოთა რუსეთმა სამოქალაქო ომში გარდატეხას მიაღწია: მოიგერია [[პოლონეთი|პოლონეთის]] არმიისა და თეთრგვარდიელი გენერლის  [[პეტრე ვრანგელი|ვრანგელის]] შემოტევები, შემდეგ კი დაამარცხა [[დენიკინი|დენიკინის]] არმია და ამიერკავკასიის საზღვრებს მიუახლოვდა. აპრილში XI არმიამ [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] საბჭოთა ხელისუფლება დაამყარა, მაისის დასაწყისში კი შემოიჭრა საქართველოში, მაგრამ უშედეგოდ. მისი შემდგომი ცდები ოკუპაციისა დროებით აღკვეთა საბჭოთა რუსეთთან 1920 წლის 7 მაისს გააფორმებულმა ხელშეკრულებამ. საქართველოს მთავრობა იმედოვნებდა, რომ აღნიშნული ხელშეკრულება ხელს შეუშლიდა წ��თელი არმიის შემოსვლას საქართველოში. 1920 წლის დეკემბერში აზერბაიჯანის ბედი გაიზიარა [[სომხეთი|სომხეთმაც]], რამაც გარდაუვალი გახადა საქართველოს გასაბჭოებაც.

[[1921]] წლის [[25 თებერვალი|25 თებერვალს]] საბჭოთა არმია (მე-11, მე-9, მე-3, მე-13 არმიები, ბუდიონის და ჟლობის კავალერიები) რამდენიმე მხრიდან შემოიჭრა საქართველოს ტერიტორიაზე. მოკავშირეების გარეშე, ბედის ანაბარად მიტოვებულმა ქვეყანამ ვერ გაუწია სათანადო წინააღმდეგობა რუსეთის არმიას, რომელმაც დაიკავა [[თბილისი]] და აქ საბჭოთა ხელისუფლება გამოაცხადა. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა ბათუმში გადავიდა, ხოლო იმავე წლის 17 მარტს დატოვა საქართველო და ემიგრაციაში წავიდა. საბრძოლო მოქმედებები მარტის მეორე ნახევრამდე გრძელდებოდა.

გამოცხადდა [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა]], რომელიც ფორმალურად ინარჩუნებდა დამოუკიდებლობას, რაც აღიარებულ იქნა 1921 წლის 21 მაისის ახალი ხელშეკრულებით და 1922 წლის კონსტიტუციით, თუმცა იურუდიული ფორმა არ შეესაბამებოდა პოლიტიკურ სინამდვილეს.

== სახელმწიფო მოწყობა ==
=== ხელისუფლება ===
[[ფაილი:Constituent Assembly of Georgia 12 March 1919.jpg|მინი|300პქ|[[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] სხდომა, 1919.]]

{{საქართველოს სახელმწიფოებრიობა}}
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ხელისუფლების უმაღლესი ორგანო იყო [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება]], ხოლო აღმასრულებელი ორგანო - მინისტრთა საბჭო (მთავრობა), რომელიც ანგარიშვალდებული იყო პარლამენტის წინაშე.

=== ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფა ===
{{მთავარი|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ადმინისტრაციული დაყოფა}}

== საშინაო მდგომარეობა ==
[[ფაილი:Georgia 1919.ogv|მინი|ჟორდანია და სხვა ოფიციალური პირები იბარებენ აღლუმს, 1919 წ.]]
არსებობის ხანმოკლე პერიოდის განმავლობაში ქვეყნის ხელმძღვანელობამ შეძლო მთელი რიგი მნიშვნელოვანი ღონისძიებების გატარება: დაადგინა რესპუბლიკის სახელმწიფო საზღვრები, ქართული ენა გამოაცხადა სახელმწიფო ენად, განახორციელა სასამართლო რეფორმა, ჩამოაყალიბა [[სახალხო გვარდია]] და რეგულარული არმია, შეიარაღებული ძალების უმაღლეს ხელმძღვანელად გამოცხადდა საქართველოს პარლამენტი. მიიღო [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია|რესპუბლიკის კონსტიტუცი]]ა. გატარდა [[ადგილობრივი თვითმმართველობა|თვითმმართველობის]] რეფორმა, გაუქმდა გუბერნიები, შემოღებულ იქნა თვითმმართველობა ქალაქებსა და თემებში, ასევე საერობო ანუ რეგიონული თვითმმართველობა 21 მაზრაში. 1919 წლის იანვარში გატარდა სასოფლო-სამეურნეო და საადგილმამულო რეფორმა. 1920 წელს გაუქმდა აკრძალვა მიწის ყიდვა-გაყიდვის შესახებ. 1919 წელს შეიქმნა სატარიფო პალატა მუშა-მოსამსახურეთა ხელფასების გაუმჯობესების მიზნით
[[ფაილი:DRG-ATD-ka.png|მინი|საქართველოს ტერიტორიის ახალ ადმინისტრაციულ ერთეულებად (ოლქებად) დაყოფის პროექტის რუკა 1920 წ.]]
ამასთან ერთად მძიმე რჩებოდა ქვეყნის ეკონომიკური და ფინანსური მდგომარეობა, რასაც აქტიურად იყენებდნენ ოპოზიციური ძალები, უპირველეს ყოვლისა - ბოლშევიკები. მათი ხელშეწყობით ადგილი ჰქონდა მუშათა გაფიცვებს და გლეხთა აჯანყებებს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონებში. მიუხედავად ამისა, მკაცრი პოლიტიკური დისციპლინის წყალობით, თავიდან იქნა აცილებული რუსეთის ტერიტორიიდან სამოქალაქო ომის გავრცელების საშიშროება.

==საზღვრები==
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის არსებობის განმავლობაში იცვლებოდა სახელმწიფოს საზღვრები. 
სამხრეთ-დასავლეთით [[ოსმალეთის იმპერია]]სთან საზღვრის შესახებ მიმდინარეობდა მოლაპარაკებები, საქართველო იძულებული იყო ოსმალეთის სამხედრო აგრესიის ფონზე დათანხმებოდა 1918 წლის 4 ივნისის [[ბათუმის საზავო ხელშეკრულება|ბათუმის საზავო ხელშეკრულების]] პირობებს, მაგრამ აღნიშნული ხელშეკრულების რატიფიცირება არ მომხდარა და ის არ ამოქმედებულა. პირველ მსოფლიო ომში ოსმალეთის დამარცხების შემდეგ, 1918 წლის ოქტომბერში, საზღვარი დადგინდა [[მუდროსის დროებითი ზავი]]ს მიხედვით..

1918 წლის 11 ივნისს შეიქმნა კომისია, რომელსაც უნდა დაედგინა საზღვარი აზერბაიჯანთან და სომხეთთან. კომისიის შემადგენლობაში შედიოდნენ [[ირაკლი წერეთელი]], [[დავით ონიაშვილი]], [[პავლე ინგოროყვა]] და [[ილია ოდიშელიძე]]. კომისიის მიხედვით საქართველოს საზღვრებში სახმრეთით და აღმოსავლეთით უნდა მოქცეულიყო [[ახალქალაქის მაზრა]], [[ბორჩალოს მაზრა]], [[ბამბაკი]], [[ყაზახის მაზრა|ყაზაზი]] და [[საინგილო]]. ამავე ტერიტორიებზე პრეტენზიას აცხადებდნენ სამხრეთით სომხეთის და აღმოსავლეთით და სამხრეთით აზერბაიჯანის რესპუბლიკები.

ჩრდილო-დასავლეთით [[დე-ფაქტო]] საზღვარი ჩამოყალიბდა [[სოჭის კონფლიქტი]]ს შედეგად 1919 წლის მაისში, მდინარე [[ფსოუ]]ზე. 1920 წლის 7 მაისს [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|მოსკოვის ხელშეკრულებით]] იურიდიულად დადგინდა საზღვარი მდინარე ფსოუზე.

ვერ მოხერხდა საზღვრების დადგენა სომხეთსა და [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა|აზერბაიჯანთან]]. აზერბაიჯანთან სადავო ტერიტორიას წარმოადგენდა [[ზაქათალის ოკრუგი]], რომელზეც აზერბაიჯანმა პრეტენზიები 1918 წლის 14 ივნისს საქართველოს მთავრობას ოფიციალურად წაუყენა. აზერბაიჯანის პრეტენზიები ასევე შეეხებოდა სიღნაღის და ბორჩალოს მაზრებს, სადაც დიდი რაოდენობით [[ისლამი|მუსლიმები]] ცხოვრობდნენ. მიუხედავად პრეტენზიებისა, ორივე სახელმწიფო თანხმდებოდა მშვიდობასა და ტერიტორიული დავის საერთაშორისო არბიტრაჟით გადაწყვეტაზე. 1920 წლის აპრილში [[რსფსრ]]-მ აზერბაიჯანის ოკუპაცია მოახდინა. რსფსრ არ ცნობდა ზაქათალის ოკრგუს საქართველოს შემადგენელ ნაწილად.

დაუდგენელი იყო საზღვარი სომხეთთანაც. 1918 წლის დეკემბერში სომხეთმა [[სომხეთ-საქართველოს ომი|ომი დაიწყო]], რომელიც დიდი ბრიტანეთის ჩარევით შეწყდა. მიუხედავად საქართველოს სამხედრო წარმატებისა, 1919 წლის იანვარში, დიდი ბრიტანეთის ჩარევით, საქართველოს საწინააღმდეგო გადაწყვეტილებები იქნა მიღებული. ბორჩალოს და ლორეს მაზრების ტერიტორიაზე შეიქმნა [[ლორეს ნეიტრალური ზონა]].

== საგარეო მდგომარეობა ==
{{მთავარი|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საგარეო პოლიტიკა}}
[[ფაილი:DRG 1918-1921-ka.png|მინი|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ტერიტორიის 1918-1921 წლებში ცვლილებების რუკა.]]

=== საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დე-ფაქტო აღიარება ===

ერთ-ერთი პირველი სახელმწიფო, რომელმაც დე-ფაქტო დასტური მისცა საქართველოს დამოუკიდებლობას, [[თურქეთი]] იყო (1918 წლის [[3 ივნისი]]). შემდეგი სახელმწიფო, რომელმაც საქართველო დე-ფაქტო აღიარა, [[გერმანია]] იყო (1918 წლის 10 ივნისი).

სულ საქართველოს დამოუკიდებლობა დე-ფაქტო სცნეს შემდეგმა სახელმწიფოებმა:

* [[ოსმალეთის იმპერია|თურქეთი]] — 1918 წლის 3 ივნისი
* [[გერმანიის იმპერია|გერმანია]] — 1918 წლის 10 ივნისი
* [[ავსტრია]] — 1918 წლის [[18 ივნისი]]
* [[არგენტინა]] — 1919 წლის [[15 სექტემბერი]]
* [[იტალია]] — [[1920]] წლის [[12 იანვარი]]
* [[საფრანგეთი]] — 1920 წლის 12 იანვარი
* [[დიდი ბრიტანეთი]] — 1920 წლის 12 იანვარი
* [[იაპონია]] — 1920 წლის [[7 თებერვალი]]
* [[ჩეხოსლოვაკია]] — 1920 წლის [[8 აპრილი]]
* [[რუსეთი]] — 1920 წლის [[7 მაისი]]
* [[ბელგია]] — 1920 წლის [[26 აგვისტო]]
* [[პოლონეთი]] — [[1921]] წლის [[28 იანვარი]]<ref>საქართველოს ისტორია, XX საუკუნე, (რედაქტორი ვახტანგ გურული), თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, არტანუჯი, თბ., 2003, გვ. 76–77</ref>

თავდაპირველად საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საგარეო ორიენტაცია იყო პრო-გერმანული, ხოლო პირველ მსოფლიო ომში გერმანიის იმპერიის დამარცხების შემდეგ პრო-ბრიტანული. გერმანული სამხედრო მისია საქართველოში იმყოფებოდა 1918 წლის აპრილიდან დეკემბრამდე, ხოლო ბრიტანული მისია 1918 წლის დეკემბრიდან 1920 წლის ივლისამდე.

=== საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დე-იურე აღიარება ===

მიუხედავად საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პოლიტიკური ინსტიტუტების სტაბილურობისა, საბჭოთა რუსეთიც და დასავლეთის ქვეყნებიც თავს იკავებდნენ საქართველოს დამოუკიდებლობის იურიდიული აღიარებისაგან. ისინი ქართულ საკითხს რუსეთთან ურთიერთობების კონტექსტში განიხილავდნენ და თავს არიდებდნენ მასთან ურთიერთობების გაფუჭებას.

მდგომარეობა შეიცვალა მას შემდეგ, რაც თვით რუსეთმა ცნო [[დე იურე]] საქართველოს დამოუკიდებლობა. ეს მოხდა ორ ქვეყანას შორის [[1920]] წლის [[7 მაისი|7 მაისის]] ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ, რომელმაც ხელი შეუწყო ახალგაზრდა სახელმწიფოს სუვერენიტეტისადმი პატივისცემის ზრდას. ამის შედეგი — საქართველოს დამოუკიდებლობის აღიარება რიგი ქვეყნების მიერ. სულ საქართველოს დამოუკიდებლობა დე-იურე აღიარეს შემდეგმა სახელმწიფოებმა (დამოუკიდებლობის აღიარება საქართველოს ოკუპაციის შემდეგაც გრძელდებოდა):

* [[ოსმალეთის იმპერია|თურქეთი]] — 1918 წლის 3 ივნისი
* [[რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული სოციალისტური რესპუბლიკა|რუსეთი]] — 1920 წლის [[7 მაისი]]
* [[გერმანიის იმპერია|გერმანია]] — 1920 წლის [[24 სექტემბერი]]
* [[შვეიცარია]] — 1920 წელი
* [[ბელგია]] — 1921 წლის [[27 იანვარი]]
* [[საფრანგეთის მესამე რესპუბლიკა|საფრანგეთი]] — 1921 წლის 27 იანვარი
* [[ბრიტანეთის იმპერია|ინგლისი]] — 1921 წლის 27 იანვარი
* [[იტალიის სამეფო (1861-1946)|იტალიია]]  — 1921 წლის 27 იანვარი
* [[იაპონია]]  — 1921 წლის 27 იანვარი
* [[ავსტრია]] — 1921 წლის [[17 თებერვალი]]
* [[რუმინეთი]] — 1921 წლის [[18 თებერვალი]]
* [[ჰაიტი]] — 1921 წლის [[9 მარტი]] 
* [[ლიბერია]] — 1921 წლის [[28 მარტი]]
* [[მექსიკა]] — 1921 წლის [[14 აპრილი]]
* [[პანამა]] — 1921 წლის [[26 აგვისტო]]
* [[სიამი]] — 1921 წლის [[20 ნოემბერი]]
* [[ლუქსემბურგი]] — 1922 წლის [[23 თებერვალი]]<ref>საქართველოს ისტორია, XX საუკუნე,(რედაქტორი ვახტანგ გურული), თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, არტანუჯი, თბ., 2003, გვ. 77</ref>

== შეიარაღებული ძალები ==
[[ფაილი:Gvardia5.jpg|მინი|238x238პქ|ქართველი არტილერისტები [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭში]].]]
ქართული რეგულარული შენაერთების ჩამოყალიბება ჯერ კიდევ [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] დროს დაიწყო, მართალია თავიდან ამ ყველაფერს უფრო სიმბოლური ხასიათი ჰქონდა, მაგრამ [[რუსეთის რევოლუცია|1917 წლის რევოლუციების]] შემდეგ კავკასიის ფრონტზე დაიწყო ნაციონალური შენაერთების ჩამოყალიბება. დაიგეგმა ქართული კორპუსის შექმნა, მაგრამ 1918 წლის 26 მაისს [[საქართველოს დამოუკიდებლობის დღე|დამოუკიდებლობის გამოცხადებისათვის]] არსებობდა რამდენიმე მცირერიცხოვანი ქართული პოლკი. დამოუკიდებლობის გამოცხადებისთანავე 1918 წლის [[2 ივნისი|2 ივნისს]] ეროვნულმა საბჭომ დაამტკიცა სამხედრო უწყების დროებითი მმართველობის გეგმა. 1918 წლის [[20 აგვისტო|20 აგვისტოს]] ეროვნულმა საბჭომ მიიღო კანონი რეგულარული არმიის ორგანიზაციის, დებულება რესპუბლიკის სამხედრო მმართველობისა, ასევე დებულება სამხედრო ბეგარისა და მუდმივი ჯარის შევსების შესახებ. რესპუბლიკის სამხედრო მმართველობის დებულების მიხედვით, საქართველოს შეიარაღებული ძალების უზენაესი ორგანო ეროვნული საბჭო იყო, რომლის აღმასრულებელი ორგანო მთავრობაა, ეს უკანასკნელი კი თავის უფლებას შეიარაღებული ძალების მიმართ სამხედრო სამინისტროს მეშვეობით ახორციელებდა. სამხედრო სამინისტროს სათავეში იდგა სამხედრო მინისტრი. 1919 წლის რეორგანიზაციის შემდეგ რეგულარული ჯარი შემდეგი სტრუქტურით ჩამოყალიბდა:<ref>[https://legionerebi.com/armia1918/?page_id=15 არმიის ქვედანაყოფები]</ref>

'''I საარმიო ქვეითი ბრიგადა (შტაბი: [[ქუთაისი]])'''

* 1-ლი ქვეითი ბატალიონი (ქუთაისი)
* მე-2-ე ქვეითი ბატალიონი (სოხუმი)
* მე-3-ე ქვეითი ბატალიონი (ფოთი)
* მე-4-ე ქვეითი ბატალიონი (ოზურგეთი)
* 1-ლი საარტილერიო დივიზიონი (ქუთაისი)

'''II საარმიო ქვეითი ბრიგადა (შტაბი: [[თბილისი]])'''

* მე-5-ე ქვეითი ბატალიონი (თბილისი)
* მე-6-ე ქვეითი ბატალიონი (თელავი)
* მე-7-ე ქვეითი ბატალიონი (თბილისი)
* მე-8-ე ქვეითი ბატალიონი (დედოფლისწყარო)
* მე-2-ე საარტილერიო დივიზიონი (მუხროვან-გომბორი)

'''III საარმიო ქვეითი ბრიგადა (შტაბი: [[გორი]])'''

* მე-9-ე ქვეითი ბატალიონი (ახალციხე)
* მე-10-ე ქვეითი ბატალიონი (გორი)
* მე-11-ე ქვეითი ბატალიონი (ახალქალაქი)
* მე-12-ე ქვეითი ბატალიონი (მანგლისი)
* მე-3-ე საარტილერიო დივიზიონი (გორი)

ამას გარდა არსებობდა:

* ტფილისის სადარაჯო ათასეული (თბილისი)
* საარმიო არტილერიის ბრიგადა (თბილისი)
* არმიის ცხენოსანი დივიზიონი (თეთრიწყარო)
* მესანგრეთა ბატალიონი (თბილისი)

სასაზღვრო ჯარის 6 ქვედანაყოფი ([[სოხუმი]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]], [[შულავერი]], [[სიღნაღი]], [[დარიალის ხეობა|დარიალი]]). დამოუკიდებლობის პერიოდში საქართველოს შეიარაღებული ძალები განიცდიდა შაშხანების, საარტილერიო დანადგარების, ტყვიამფრქვევების, ვაზნებისა და საარტილერიო ჭურვების დიდ ნაკლებობას.<ref>[https://www.radiotavisupleba.ge/a/pirveli-respublikis-hseairageba/28524426.html როგორი იყო პირველი რესპუბლიკის შეიარაღება] რადიო „თავისუფლება“</ref>

=== საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ფლოტი ===
საქართველოს პირველ რესპუბლიკას მცირე ზომის საზღვაო ფლოტი ჰყავდა, რომელიც სტრუქტურულად, რეგულარული არმიის სანაპირო ჯარის (მესაზღვრეთა ნაწილები) შემადგენლობაში შედიოდა. საზღვაო ფლოტის შემადგენლობაში შედიოდა „გრინპორის“ ტიპის საპატრულო გამანადგურებელი კატარღები - „პატარა კახი“, „ტარიელი“, „ფრიდონი“ და „ავთანდილი“, ასევე რამდენიმე ბარჟა და სასწავლო გემი. შეიარაღებული ძალები სამხედრო მიზნებისთვის არასამხედრო დანიშნულების გემებსაც იყენებდა.<ref>[https://history.mod.gov.ge/ge/page/45/floti პირველი რესპუბლიკის ფლოტი]</ref>

=== საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სამხედრო ავიაცია ===
{{მთავარი|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სამხედრო ავიაცია}}
[[ფაილი:Lebeď XII (Rossia).jpg|მინი|ლებედ-12]]
საქართველოს პირველი რესპუბლიკის შეიარაღებულ ძალებს კავკასიის ფრონტის საავიაციო ტექნიკიდან, მემკვიდრეობით, რამდენიმე ათეული ფრანგული, ბრიტანული და რუსული წარმოების საფრენი აპარატი დარჩა. თვითმფრინავები, ძირითადად, მოძველებული „ფარმან-7“, „ფარმან-16“, „მორან-პარასოლის“, „ვუაზენის“, „ლებედ-12“, ერთძრავიანი და ორძრავიანი „კოდრონის“ და „ნიუპორ-21“-ს ტიპის გახლდათ. თვითმფრინავებზე დამონტაჟებული იყო „გნომის“, „რონის“ და „სალსონის“ ტიპის ძრავები, რომელთა საფრენოსნო რესურსი არათუ ამოწურული იყო, არამედ რამდენჯერმე აღემატებოდა ძრავების ექსპლოატაციის განსაზღვრულ ნორმას. 1920 წლის დასაწყისში, მას შემდეგ, რაც ბოლშევიკებმა ჩრდილო კავკასია დაიკავეს, მოხალისეთა არმიის მეექვსე ავიარაზმის თეთრგვარდიელმა მფრინავებმა მოწინააღმდეგეს თბილისში გადმოფრენით დააღწიეს თავი. შედეგა���, „სოფვიჩ-ქემალის“ „F1“ მოდელის 4 აეროპლანი ქართული არმიის საავიაციო პარკს შეუერთდა. მოგვიანებით, 1920 წლის ივლისში, საქართველომ იტალიაში, „ანსალდოს“ ქარხანაში, 10 ერთეული „SVA-10“ ტიპის თანამედროვე აეროპლანი შეიძინა.<ref>[https://history.mod.gov.ge/ge/page/44/aviacia პირველი რესპუბლიკის ავიაცია]</ref>

=== საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ჯავშანმატარებლები ===
[[ფაილი:Armoured train, occupied by Georgian irregular fighters, in Tiflis IWM (Q 86730)..jpg|მინი|ქართული ჯავშანმატარებელი]]
ჯავშანმატარებელთა რაზმი [[სახალხო გვარდია|სახალხო გვარდიის]] რეგულარულ შენაერთებში შედიოდა და შეიარაღებული ძალების ერთ-ერთ ყველაზე ძლიერ შენაერთს წარმოადგენდა. მის შემადგენლობაში, სხვადასხვა პერიოდში, სხვადასხვა რაოდენობის ჯავშნოსანი მატარებელი ირიცხებოდა. ცნობილია ოთხი ჯავშნოსანი მატარებლის სახელი, რომლებიცაა „რესპუბლიკელი“, „მუშა“, „სიკვდილი ან გამარჯვება“ და „თავისუფლების სიმაგრე“. თავდაპირველად, თითოეულ ჯავშანმატარებელზე დაყენებული იყო ორი  76,2 მმ-იანი [[1904]] წლის მოდელის სამთო ქვემეხი (სროლის რადიუსი 4 – 4,2 კმ) და 12 ტყვიამფრქვევი. მოგვიანებით, გვარდიელებმა ჯავშანმატარებლების საბრძოლო შესაძლებლობები გაზარდეს - ქვემეხების რაოდენობა 3-4-ზე, ხოლო ტყვიამფრქვევების რაოდენობა 12-დან - 14-25-ზე აიყვანეს.ქართულმა ჯავშანმატარებლებმა პირველი რესპუბლიკის დროს წარმოებულ არაერთ სამხედრო ოპერაციაში გამოიჩინა თავი.<ref>[https://history.mod.gov.ge/ge/page/41/javshanteqnika პირველი რესპუბლიკის ჯავშანმატარებლები]</ref> 

==დღესასწაულები==
საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში გამოცხადებული იყო 12 [[უქმე დღე]]<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/207748 გურიის ერობის მოამბე] N1 გვ.4-5 1 იანვარი 1920</ref>:
#[[ახალი წელი]] — [[1 იანვარი]]
#[[შობა]] — [[7 იანვარი|7]] და [[8 იანვარი]]
#რევოლუციის დღე — [[12 მარტი]]
#[[ხარება]] — [[7 აპრილი]]
#აღვსების ორშაბათი — მოძრავი
#[[მშრომელთა საერთაშორისო დღე]] — [[1 მაისი]]
# საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების დღე — [[26 მაისი]]
#[[ამაღლება]] — მოძრავი
#[[სულთმოფენობა]] — მოძრავი
#[[12 საუფლო დღესასწაული|ღვთისმშობლის შობა]] — [[21 სექტემბერი]]
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია]]
*[[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]
*[[საქართველოს დამფუძნებელი კრება]]
*[[საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]]
*[[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ისტორია]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|9|172|სიდამონიძე უ.}}
*{{წიგნი|სათაური=საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის ისტორია|პასუხისმგებელი=[[როინ მეტრეველი|მეტრეველი რ.]]|წელი=2015|გამომცემლობა=ქართული უნივერსიტეტი|ISBN=978-9941-9450-0-7|ადგილი=თბ.|გვერდები=}}
*{{წიგნი|ავტორი=ვაშაყმაძე ნ., ბარამიძე ი.|სათაური=კარლ კაუცკი საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის შესახებ (1918-1921 წწ.) |გამომცემლობა=საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო; ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი|ადგილი=ბათუმი|წელი=2007|ტომი=II|გვერდები=126-135|isbn=1987-524X}}
*{{წიგნი|ავტორი=კობახიძე ბ., [[დიმიტრი სილაქაძე|სილაქაძე დ]], ვაჭარაძე ა.|სათაური=საქართველოს პირველი რესპუბლიკა|გამომცემლობა=[[საქართველოს ეროვნული არქივი]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2015|ტომი=|გვერდები=|isbn=}}
*საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 6, თბილისი, 1972
*''სიდამონიძე უ.'' „საქართველოში ბურჟუაზიულ-დემოკრატიული მოძრაობის და სოციალისტური რევოლუციის გამარჯვების ისტორიოგრაფია“, თბილისი, 1970
*''[[ნიკოლოზ მახარაძე|მახარაძე ნ.]]'' „დიდი ოქტომბრის გამარჯვება საქართველოში“, თბილისი, 1967
*''[[აკაკი სურგულაძე|სურგულაძე ა.]]'' „სოციალისტური რევოლუციის გამარჯვება ამიერკავკასიაში (1918-1921)“, თბილისი, 1957

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{cite web|url=http://burusi.wordpress.com/history/democratic-republic-of-georgia/|title=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა – Democratic Republic of Georgia (1918-1921 წწ.)|author=თენგიზ ვერულავა|work=სტატიების, ნაშრომების კრებული|publisher=ინტერნეტ ბლოგ-ჟურნალი [http://burusi.wordpress.com/ „ბურუსი“]}};
*{{cite journal | author=ჯამბულ ანჩაბაძე | date=2010-02-15 | title=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საშინაო პოლიტიკის ზოგიერთი საკითხი | journal =[http://matiane.wordpress.com/ მატიანე] - ლევან რამიშვილის ბლოგი საქართველოს ისტორიის შესახებ| pages =| publisher =| location =| url =http://matiane.wordpress.com/2010/02/15/some-questions-of-domestic-policy-of-democratic-republic-of-georgia/ | language =| format =}};
*{{cite web|url=http://children.wanex.net/istoria/sabavshvo_istoria/damoukidebloba.htm|title=საქართველოს დამოუკიდებლობა 1918-1921 წლებში|work=საბავშვო ისტორია|publisher=[http://children.wanex.net/ children.wanex.net]|description=საქართველოს ისტორია ბავშვებისთვის|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080312171948/http://children.wanex.net/istoria/sabavshvo_istoria/damoukidebloba.htm|archivedate=2008-03-12}};
*{{cite web|url=http://www.photomuseum.org.ge/1918-21/index_ge.htm|title=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა           1918-1921|work=ფოტოქრონიკა|publisher=[http://www.photomuseum.org.ge/ ფოტოგრაფიის ქართული მუზეუმი]|description=ფოტომასალა სახელმწიფო კინოფოტოფონო არქივიდან|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101219000254/http://www.photomuseum.org.ge/1918-21/index_ge.htm|archivedate=2010-12-19}};
*{{cite web|url=http://www.nbg.gov.ge/index.php?m=426|title=1919-1921 წწ. პირველი ცენტრალური ბანკი საქართველოში|work=ისტორია-1919-1921|publisher=[http://www.nbg.gov.ge/ საქართველოს ეროვნული ბანკი]|description=ნარკვევი საქართველოს საბანკო სისტემის განვითარების ისტორიიდან|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101129100024/http://nbg.gov.ge/index.php?m=426|archivedate=2010-11-29}};
*{{cite web|url=http://www.200.org.ge/documents/1918docs/saqarTvelo_XX_saukunis_dasawyisSi.pdf|title=საქართველო XX საუკუნის დასაწყისში. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|author=ხათუნა თოდაძე|work=სტატია|publisher=[http://www.200.org.ge/ არასამთავრობო ორგანიზაცია ”საქართველოს დეპუტატთა კლუბი-28 ოქტომბერი”]|description=|format=pdf|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304211644/http://www.200.org.ge/documents/1918docs/saqarTvelo_XX_saukunis_dasawyisSi.pdf|archivedate=2016-03-04}};
*{{cite web|url=http://www.parliament.ge/files/1112_27363_761965_okupacia-1921.pdf|title=საქართველოს ოკუპაცია 1921 წ. |author=თამარ ლობჯანიძე |work=ნარკვევი |publisher=[http://www.parliament.ge/ საქართველოს პარლამენტი], საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტი|description= |format=pdf}};
*{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/collect/0001/000299/konstitucia%20kart.pdf|title=საქართველოს კონსტიტუცია|work=სრული ვერსია (1918–1921 წლები)|publisher=[http://www.nplg.gov.ge/ სპებ], [http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/ ციფრული ბიბლიოთეკა]|description=მიღებულია საქართველოს დამფუძნებელი კრების მიერ 1921 წლის 21 თებერვალს|format=pdf|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110809105321/http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/collect/0001/000299/konstitucia%20kart.pdf|archivedate=2011-08-09}};
*{{cite web|url=http://www.200.org.ge/documents/1918docs/21_02_21.pdf|title=საქართველოს კონსტიტუცია|work=არსრული ვერსია - საკვანძო მუხლები|publisher=[http://www.200.org.ge/ არასამთავრობო ორგანიზაცია ”საქართველოს დეპუტატთა კლუბი-28 ოქტომბერი”]|description=|format=pdf|accessdate=2010-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309130140/http://200.org.ge/documents/1918docs/21_02_21.pdf|archivedate=2016-03-09}};
* [http://dlib.eastview.com/browse/doc/20813548 А. Ю. Безугольный, Демократическая республика Грузия и ее вооруженные силы. 1918-1921 гг.]
* [http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90_(1918-1921) საქართველოს რეგულარული არმია (1918-1921) — ბიბლიოვიკი]    

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია|2}}

{{საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა (1918-1921)}}
{{საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები}}
{{ისტორიული ქართული სახელმწიფოები}}
{{ყოფილი რჩეული}}

[[კატეგორია:საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა]]

ამ გვერდზე გამოყენებული თარგები:

თარგი:!! (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Cite journal (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Cite web (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Column-width (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Comment (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Comment/styles.css (რედაქტირება)
თარგი:Endflatlist (რედაქტირება)
თარგი:Flag (რედაქტირება)
თარგი:Flagicon (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Flatlist (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Hlist/styles.css (რედაქტირება)
თარგი:ISBN (რედაქტირება)
თარგი:Icon (რედაქტირება)
თარგი:Main other (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Navbar (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Navbox subgroup (რედაქტირება)
თარგი:Nowrap (რედაქტირება)
თარგი:Replace (რედაქტირება)
თარგი:Smallsup (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Tnavbar (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:· (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:·w (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში (რედაქტირება)
თარგი:გვერდითი ნავდაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:გვერდითი ნავდაფა გაშლადი სიით (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:გვერდითი ნავდაფა გაშლადი სიით/რიგი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:დროშა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:დროშანიშანი (რედაქტირება)
თარგი:ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ისტორიული ქართული სახელმწიფოები (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:იხილეთ აგრეთვე (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:მთავარი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:მულტიპარამეტრი-ბმულით (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ნავდაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ნავდაფა ქვეჯგუფი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა (1918-1921) (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:საქართველოს ისტორია (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:საქართველოს სახელმწიფოებრიობა (იხილე წყარო) (დაცულია)
თარგი:სქოლიოს სია (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ფერი (იხილე წყარო) (დაცულია)
თარგი:ქვეყნის დროშა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის დროშა2 (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები ARM (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები AZE (რედაქტირება)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები GEO (რედაქტირება)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები RUS (რედაქტირება)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები TUR (რედაქტირება)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები აზერბაიჯანი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები თურქეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები რუსეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები საქართველო (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (რედაქტირება)
თარგი:ქვეყნის მონაცემები სომხეთი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქსე (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ყოფილი რჩეული (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:წიგნი (რედაქტირება)
თარგი:ხატულა (რედაქტირება)
თარგი:• (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
მოდული:Arguments (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
მოდული:Check for unknown parameters (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
მოდული:Check isxn (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1 (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/COinS (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Configuration (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Date validation (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Identifiers (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Utilities (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/Whitelist (რედაქტირება)
მოდული:Citation/CS1/styles.css (რედაქტირება)
მოდული:Format link (რედაქტირება)
მოდული:Hatnote (რედაქტირება)
მოდული:Hatnote/styles.css (რედაქტირება)
მოდული:Hatnote list (რედაქტირება)
მოდული:Labelled list hatnote (რედაქტირება)
მოდული:Navbar (რედაქტირება)
მოდული:Navbar/configuration (რედაქტირება)
მოდული:Navbar/styles.css (რედაქტირება)
მოდული:No globals (რედაქტირება)
მოდული:String (რედაქტირება)

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა-ზე დაბრუნება.

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/საქართველოს_დემოკრატიული_რესპუბლიკა“-დან