Jump to content

Ռոզալինդ Ֆրանկլին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոզալինդ Ֆրանկլին
անգլ.՝ Rosalind Franklin
Ծնվել էհուլիսի 25, 1920(1920-07-25)[1][2][3][…]
Նոթինգ Հիլ, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[3]
Մահացել էապրիլի 16, 1958(1958-04-16)[1][2][3][…] (37 տարեկան)
Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4]
բնական մահով
ԳերեզմանWillesden Jewish Cemetery[4]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Ազգությունհրեա
Մասնագիտությունքիմիկոս, մոլեկուլային կենսաբան, ֆիզիկոս, կենսաքիմիկոս, կենսաֆիզիկոս, բյուրեղագիր, համալսարանի դասախոս, գենետիկ և կենսաբան
Հաստատություն(ներ)Լոնդոնի թագավորական քոլեջ[5][3] և Բիրքբեք, Լոնդոնի համալսարան[5][3]
Գործունեության ոլորտՌենտգենյան ճառագայթների դիֆրակցիա[5][3]
Ալմա մատերՔեմբրիջի համալսարան (1945)[5][6], Սբ Պետրոսի աղջկական դպրոց (1938)[5][6], Նյունհեմի քոլեջ (1941)[4][6] և Norland Place School?
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1945)
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[3], բրիտանական անգլերեն[7][3] և անգլերեն[8]
Եղել է գիտական ղեկավարJohn Thomas Finch?
Հայտնի աշակերտներJohn Thomas Finch?[9][6] և Raymond Gosling?[6]
Պարգևներ
ՀայրԷլիս Արթուր Ֆրանկլին[5]
 Rosalind Franklin Վիքիպահեստում

Ռոզալինդ Ֆրանկլին (անգլ.՝ Rosalind Franklin, հուլիսի 25, 1920(1920-07-25)[1][2][3][…], Նոթինգ Հիլ, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[3] - ապրիլի 16, 1958(1958-04-16)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4]), անգլիացի կենսաֆիզիկոս և գիտնական, ուսումնասիրել է ԴՆԹ-ի կառուցվածքը։

Ռոզալինդ Ֆրանկլինը հայտնի է իր ԴՆԹ-ի կառուցվածքի մասին եզրակացությամբ, որը հետագայում հաստատվել է։ Աշխատել է Քեմբրիջի համալսարանում։ ԴՆԹ-ի մասին ուսումնասիրությունը ավարտելուց հետո ուսումնասիրություններ է կատարում նաև ծխախոտի բնագավառում (ուսումնասիրել է ծխախոտի մոզաիկա և պոլիոմիելիտա վիրուսները)։ Մահացել է 1958 թվականին ձվարանի քաղցկեղից։ 4 տարի անց նոլկլեինային թթուների ուսումնասիրման համար նրա գործընկերներն արժանացել են Նոբելյան մրցանակի։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոզալինդ Ֆրանկլինը ծնվել է 1920 թվականի հուլիսի 25-ին Լոնդոնի Նոթթինգ Հիլլ շրջանում, հարուստ և ազդեցիկ հրեաների ընտանիքում[10][11][12]։ Նրա հայրը եղել է բանկիր Արթուր Ֆրանկլին (1894-1964), իսկ մայրը՝ Մուրիել Ֆրանկլին (1894-1976)։ Ռոզալին Ֆրանկլին տանը եղել է երկրորդ երեխան, ավագ դուստրը։ նախարար և դարձել է առաջին հրեան, ով աշխատել է բրիտանական կառավարությունում (նախարարների կաբինետում)[13]։

Ռոզալինդ Ֆրանկլինի մորաքույրը՝ Հելեն Քերոլին Ֆրանկլիլնը, ամուսանցել էր Նարման դե Մատտոս Բենտվիչեմի հետ, ով եղել է Մեծ Բրիտանիայում ենթամանդատային Պաղեստինի գլխավոր դատախազը[14]։ Նա եղել է արհմիութենական կազմակերպության ակտիվ անդամ և պայքարել է կանանց ընտրության իրավունքի համար։ Հետագայում նա դարձել է Լոնդոնի կոմսության խորհրդարանի անդամ[15]։

Ռոզալին Ֆրանկլինը սովորել է Սուրբ Պողոսի անվան և St Paul's Girl's School աղջիկների մասնավոր դպրոցում[16][17]։ 1938 թվականին ուսումը շարունակում է Քեմբրիջի համալսարանում։ 1941 թվականին ավարտում է համալսարանը։ 1945 թվականին ստացել է գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Ռոզալինդ Ֆրանկլինը տեղափոխվում է Ֆրանսիա և այնտեղ զբաղվում ուսումնասիրություններով։ Մահացել է 1958 թվականին ձվարանի քաղցկեղից։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 https://www.biography.com/people/rosalind-franklin-9301344
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th CenturyRoutledge, 2003. — Vol. 1. — P. 465—466. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Biography: Historical & Celebrity Profiles // Biography.com
  7. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  8. CONOR.Sl
  9. Fellows Directory (բրիտ․ անգլ.)
  10. Maddox, Brenda (2002). Rosalind Franklin: The Dark Lady of DNA. HarperCollins. ISBN 0-06-018407-8
  11. «Rosalind Franklin». London Remembers. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  12. GRO Register of Births: SEP 1920 1a 250 KENSINGTON – Rosalind E. Franklin, mmn = Waley
  13. Maddox p. 7
  14. Segev p.
  15. Sayre A. Rosalind Franklin and DNA (New York: Norton, 1975), p. 31
  16. Maddox p. 40
  17. Sayre p. 41

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոզալինդ Ֆրանկլին» հոդվածին։