Նատրիումի հիդրոսուլֆիտ

Նատրիումի հիդրոսուլֆիտ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	նատրիումի հիդրոսուլֆիտ
Այլ անվանումներ	նատրիումի հիդրոսուլֆիտ
Ավանդական անվանում	նատրիումի հիդրոսուլֆիտ
Քիմիական բանաձև	NaHSO3
Ռացիոնալ բանաձև	NaHSO3
Մոլային զանգված	1,7E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	1,34 ± 0,01 գ/սմ³[1] գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան	150 °C °C
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը {{{նյութ1}}}-ում	39.77 (22.8°C) գ/100 մլ
Լուծելիությունը ջր-ում	49.06 (97.2°C) գ/100 մլ
Դասակարգում
CAS համար	7631-90-5
PubChem	656672
EINECS համար	231-548-0
SMILES	[Na+].[O-]S(=O)O
ЕС	231-548-0
RTECS	VZ2000000
ChEBI	571016
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Նատրիումի հիդրոսուլֆիտ, նատրիումի թթվային աղի և ծծմբային թթվի քիմիական միացություն է, որի քիմիական բանաձևն է՝ ${\displaystyle NaHSO_{3}}$, հակաօքսիդանտ միջոց է^[2][3]։

• Օժտված է սպիտակեցնող հատկություններով, ջրում լավ լուծվում է^[4][5]։
• Փոխազդում է կալիումի քլորիդի հետ (ավտոկատալիզ), բուռն կերպով անջատվում է ծծմբի երկօքսիդ^[6][7]։

${\displaystyle ~{\mbox{KClO}}_{3}+{\mbox{NaHSO}}_{3}\longrightarrow {\mbox{KNaSO}}_{3}+{\mbox{HClO}}_{3}}$

${\displaystyle ~{\mbox{HClO}}_{3}+4{\mbox{NaHSO}}_{3}\longrightarrow 3{\mbox{NaHSO}}_{4}+{\mbox{H}}_{2}{\mbox{SO}}_{3}+{\mbox{NaCl}}}$

Նատրիումի հիդրոսուլֆիտ կարելի է ստանալ՝

• ${\displaystyle ~{\mbox{NaOH}}}$_{(ավելցուկ)} ${\displaystyle ~+{\mbox{SO}}_{2}\longrightarrow {\mbox{NaHSO}}_{3}}$
• ${\displaystyle ~{\mbox{NaHCO}}_{3}+{\mbox{SO}}_{2}}$${\displaystyle \longrightarrow {\mbox{NaHSO}}_{3}+{\mbox{CO}}_{2}\uparrow }$
• ${\displaystyle ~2{\mbox{Na}}_{2}{\mbox{S}}_{2}{\mbox{O}}_{4}+{\mbox{H}}_{2}{\mbox{O}}+{\mbox{HCl}}}$_{(ավելցուկ)}${\displaystyle \longrightarrow 3{\mbox{NaHSO}}_{3}+{\mbox{S}}\downarrow +{\mbox{NaCl}}}$, սենյակային ջերմաստիճանում
• ${\displaystyle ~2{\mbox{Na}}_{2}{\mbox{S}}_{2}{\mbox{O}}_{4}+{\mbox{H}}_{2}{\mbox{O}}}$_(տաք)${\displaystyle \longrightarrow 2{\mbox{NaHSO}}_{3}+{\mbox{Na}}_{2}{\mbox{SO}}_{3}{\mbox{S}}}$
• ${\displaystyle ~2{\mbox{Na}}_{2}{\mbox{S}}_{2}{\mbox{O}}_{4}}$_{(ավելցուկ)}${\displaystyle +2{\mbox{H}}_{2}{\mbox{O}}+{\mbox{O}}_{2}\longrightarrow 4{\mbox{NaHSO}}_{3}}$
• ${\displaystyle ~{\mbox{Na}}_{2}{\mbox{S}}_{2}{\mbox{O}}_{5}+{\mbox{H}}_{2}{\mbox{O}}{\xrightarrow {>80^{o}C}}2{\mbox{NaHSO}}_{3}}$

Նատրիումի հիդրոսուլֆիտը կիրառվւմ է թեթև, քիմիական և այլ արդյունաբերության ոլորտներում։ Սննդի արդյունաբերության մեջ կիրառվում է, որպես կոնսերվանտ և հակաօքսիդանտ^[8]։ Նատրիումի հիդրոսուլֆիտը օգտագործվում է գրեթե բոլոր արտահանվող գինիներոմ, գինիների օքսիդացումը կանխելու և համը պահպանելու նպատակով^[9]։ Օգտագործվում է մրգերի պահածոյացման ժամանակ, որպես պայքարի միջոց մանրէների դեմ^[10]։ Շատ բարձր կոնցենտրացիաների դեպքում կարող է առաջացնել սուր ալերգիկ ռեակցիաներ^[11]։ Օգտագործվում է, որպես պահպանող միջոց գործվածքների սպիտակեցման և ներկման ժամանակ^[12]։ 1980-ական թվականներից Ամերիայի Միացյալ Նահանգներում արգելված է նատրիումի հիդրոսուլֆիտի օգտագործումը, հում բանջարեղենների և մրգերի մշակման ժամանակ, քանի որ գրանցվել էին մի շարք մահեր^[13]։ Առաջացնում է ��ղեստամոքսային տրակտի մի շարք հիվանդություններ։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նատրիումի հիդրոսուլֆիտ» հոդվածին։

Թեմատիկ կայքեր Drugbank · NCI Thesaurus · UNII Բառարաններ և հանրագիտարաններ MESH ID Չափորոշչային վերահսկողություն Microsoft: 2775959488