Jump to content

Յուրի Բոնդարև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յուրի Բոնդարև
ռուս.՝ Юрий Васильевич Бондарев
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 15, 1924(1924-03-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՕրսկ, Օրենբուրգի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Մահացել էմարտի 29, 2020(2020-03-29)[4][5] (96 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսաստան[4]
ԳերեզմանՏրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունOrenburg Higher Anti-aircraft Missile School? (1945) և Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ (1951)
Մասնագիտությունգրող, սցենարիստ, արձակագիր, կինոսցենարիստ և վիպասան
ԿուսակցությունԽՄԿԿ և Communist Party of the Russian Soviet Federative Socialist Republic?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Անդամու��յունԽՍՀՄ Գրողների միություն, ԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների միություն և Ռուսաստանի գրողների միություն
 Yury Bondarev Վիքիպահեստում

Յուրի Վասիլևիչ Բոնդարև (ռուս.՝ Юрий Васильевич Бондарев), մարտի 15, 1924(1924-03-15)[1][2][3][…], Օրսկ, Օրենբուրգի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - մարտի 29, 2020(2020-03-29)[4][5], Մոսկվա, Ռուսաստան[4]), ռուս գրող և սցենարիստ։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1984), արժանացել է Լենինյան մրցանակի (1972) և երկու ԽՍՀՄ պետական մրցանակների (1977, 1983)։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուրի Վասիլևիչ Բոնդարևը ծնվել է 1924 թվականի մարտի 15-ին Օրենբուրգ նահանգի (այժմ Օրենբուրգ մարզի ) Օրսկ քաղաքում` Բոնդարև Վասիլյա Վասիլևիչի (1896-1988) և Բոնդարեև Կլավդիի Իոսիֆովնի (1900-1978) ընտանիքում։ 1931 թվականին տեղափոխվել են Մոսկվա։ 1941 թվականին կոմսոմոլեց Բոնդարևի հետ հազարավոր երիտասարդ մոսկվացիներ մասնակցել են Սմոլենսկի ամրոցների շինարարությանը։ 1942 թվականի ամռանը շինարարության ավարտից հետո 10-րդ դասարանի ավագ դպրոց է ուսումնասիրվել և ուղարկվել 2-րդ հետևակային գունդը, որը տարհանվել է Ակտոբեի քաղաքը։

Բոնդարևի անունը Օրենբուրգի շրջանի՝ Խորհրդային Միության հերոսների շրջանավարտների ցանկում

Նույն տարվա հոկտեմբերին, երբ ուսանողները ուղարկվել էին Ստալինգրադ, Բոնդարևը նույնպես զինվորագրվում է 308-րդ գնդի 98-րդ հետևակային դիվիզիայում։ Մարտերի ժամանակ վիրավորվում է ստանում ցրտահարություն և աննշան վերք։ Այն բանից հետո, երբ բուժվում է հիվանդանոցում ծառայել է որպես հրամանատար 89-րդ հետևակային գնդի 23-րդ դիվիզիայում և Վորոնեժի ճակատում[10]։ Մասնակցել է Կիևի և Դնեպրի ազատագրմանը։ Գյուղի ոչնչացման համար հետևակային մարտական կազմավորումների երեք կրակակետերի, տրանսպորտային միջոցների, հակատանկային ատրճանակի, 20 թշնամու զինվորների և սպաների համար պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով[10]։ Ավերած տանկի և Գերմանիայի վրա հարձակման համար պարգևատրվել է «Արիության համար» երկրորդ մեդալով։ 1944 թվականին Բոնդարևը կռել է Կարմիր դրոշի 121-րդ շարքերում, Ռիմ-Կիև հետևակային դիվիզիայում Լեհաստանում, և Չեխոսլովակիայում դարձել ՍՄԿԿ-ի անդամ 1944 թվականին։ Հոկտեմբերին նա ուղարկվում է Չկալովսկիի հրետանային դպրոց ավարտելուց հետո 1945 թվականի դեկտեմբերին հայտարարվում է, որ պիտանի է ծառայությանը և ազատվում է վերքերից։ Նա 1945-1951 թվականներին ավարտել է Մաքսիմ Գորկու անվան գրական ինստիտուտը )[11]։ Առաջին ժողովածուն «Մեծ գետի պատմությունները դուրս եկավ» տպագրվել է 1953 թվականին։ Գրել է մի շարք պատմվածքներ, դրանցից են ` «Ուշ երեկոյան» (1962), «Երիտասարդների հրամանատար» (1956), «Այն գումարտակներն են խնդրել ազատել» (1957), «Վերջին հազարամյակին» (1959), «Բարեկամները» (1969)։ Իր վեպերի պատճառով 20-րդ դարի 70-ական թվականներին գրողը ծանր մտածելով Խորհրդային Միության և Ռուսաստանի ճակատագրի մասին ակնկալում էր պատճառները փլուզումից հետո, հետագա արտացոլումը հասարակության վրա, վտանգների մասին հարմարվողականությունը, ճակատագրական պահերը անձնական և սոցիա��ական հասարակության մեջ։ Նամակը ստորագրվել է մի խումբ գրողների «Պրավդա» թերթում 1973 թվականի օգոստոսի 31-ին, որը ստորագրել է Սոլժենիցինը և Սախարովը[12]։ Բոնդարևը դարձել է Գերագույն Ազգությունների խորհրդի ԽՍՀՄ-ի 11-րդ գումարման (1984-1989) կողմից և Չերքեզիայում ինքնավար մարզի պատվիրակ Համամիութենական գիտաժողովի ՍՄԿԿ-ի (1988) անդամ[13]։ 1988 թվականի հունիսի 29-ին Համամիութենական կուսակցության կոնֆերանսին Յուրի Բոնդարևը և Գորբաչովը ինքնաթիռում վայրէջք կատարեց, չիմանալով թե արդյոք այն կա։ Նա դատապարտվեց խորհրդային անցյալի և խորհրդային իրականության մեջ, որն այնուհետև տպագրվեց թերթերում և հեռուստատեսությունում[14]։ 1990-1991 թվականներին նա եղել է ՀՀ կենտրոնական կոմիտեի Կոմունիստական կուսակցության ՌՍՖՍՀ անդամ։ 1992 թվականի հունվարին վառել է մի խումբ խորհրդային գրողների պատկերներ, ինչպես նաև` Եվգենիայի նկարը ի նշան բողոքի]][15]։ 1991-1994 թվականները եղել է գրողների միության նախագահ։ Պատվավոր անդամ է եղել Սանկտ Պետերբուրգի հասարակական կազմակերպության և ռուսական գեղարվեստի և գրականության ակադեմիայում։ Յուրի Բոնդարևը բավական դժվար է գնահատել ժամանակակից ռուսական իրականությունը։ Ըստ նրա, մենք ապրում ենք դժվար ժամանակներում, և առանց մեծ գաղափարների, առանց բարոյականության և բնական բարության, համեստության ու խոնարհության։ «Մեր ազատությունը մի ազատություն է երբ կործանվել է անցյալը, ներկան և ապագան, որը սրբազան, անձեռնմխելի և մաքուր է»։ Բայց ես չեմ կորցնում իմ հույսը Ռուսաստանի ապագայի համար։

Մրցանակներ և կոչումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեդալ "Ոսկե Աստղ" Սոցիալիստական աշխատանքի Հերոս
  • Լենինի երկու շքանշան (22.06.1971, 14.03.1984)
  • Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (08.07.31981)
  • Առաջին համաշխարհային պատերզամի 1-ին կարգի մեդալ (11.03.1985)
  • Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան (18.03.1974)
  • Ժողովորդների բարեկամության աստղ շքանշան (14.03.1994)
  • «Պատվոնշան» մրցանակ (28.10.1967)
  • Երկու մեդալ «Արիության համար» (14.10.1943, 21.06.1944)
  • Մեդալ «Հանուն պաշտպանության Ստալինգրադի»
  • «Հայրենական մեծ պատերազմում) Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
  • Լենինյան մրցանակ (1972թվական)
  • ՌՍՖՍՀ պետական մրցանակ (1975 թվական)
  • ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (1977 թվական)
  • ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (1983 թվական)
  • Ալեքսանդր Ֆադեևի անվան մեդալ
  • Ոսկե մեդալ Դովժենկոի անունով (1973 թվական)
  • Լև Տալստոյի մրցանակ (1993 թվական)
  • Միջազգային մրցանակ Շոլոխովոյի անվան գրանակության և արվեստի ինստիտուտից (1944թվական)
  • «Ստալինգրադ» ռուսական գրական մրցանակ
  • Հուշամեդալ ՀՀ կենտրոնական կոմիտեի Կոմունիստական կուսակցության «90 տարի է Մեծ Հոկտեմբերի Սոցիալիստական հեղափոխությունը»
  • Վոլգոգրադի պատվավոր քաղաքացի հերոսի մեդալ (2004 թվական)
  • Մրցանակ Ալեքսանդր Նևսկի «Հավատարիմ որդիները Ռուսաստանում»
  • Մեծ գրական ռուսական մրցանակ (2012 թվական)
  • Մրցանակ «Կյանքի ծառը» (2012 թվական)
  • Պետական մրցանակ Ռուսաստանի Մարշալ Ժուկովայի գրականության և արվեստի ինստիտուտից (2014 թվական)
  • Պատրիարքական գրական մրցանակ Կիրիլից և Մեֆոդիից (2015 թվական)

Պատմվածքները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Երիտասարդ հրամանատարներ (1956)
  • Վերջին կրակոց (1959)
  • Բարեկամները (1969)
  • Պահեր (1977)

Գրքեր և գրական հոդվածներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հայացք կենսագրությանը (1971)
  • Ճշմարտության որոնում(1976)
  • Արժեքների պահապանները (1978)
  • Երկխոսություններ բանաձևերի և գեղեցկության մասին (1990)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Бондарев Юрий Васильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 https://iz.ru/992997/vladislav-krylov/nepokorennyi-umer-iurii-bondarev
  5. 5,0 5,1 5,2 ПроДетЛит (ռուս.) — 2019.
  6. http://kremlin.ru/acts/bank/5650
  7. http://www.podvignaroda.ru/?#id=21140164&tab=navDetailDocument
  8. http://www.podvignaroda.ru/?#id=33390374&tab=navDetailDocument
  9. http://www.patriarchia.ru/db/text/4100478.html
  10. 10,0 10,1 Бондарев Юрий Васильевич // Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
  11. «[https://web.archive.org/web/20161024084913/ Արխիվացված] 2016-10-24 [[Wayback Machine]][[Category:Webarchive template wayback links]] Издательство ИТРК: Бондарев Юрий Васильевич». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն); URL–wikilink conflict (օգնություն)
  12. «Травля Солженицына и Сахарова. Официальные публикации и документы». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին.
  13. «Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին.
  14. Текст выступления Ю. Бондарева на партконференции
  15. Евгений Евтушенко сгорел на работе

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 Յուրի Բոնդարև «Երկրի հերոսներ» կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուրի Բոնդարև» հոդվածին։