Դիտել Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն էջի աղբյուրը

← Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն

Ձեզ չի թույլատրվում խմբագրել այս էջը հետևյալ պատճառով.

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Դուք կարող եք դիտել և պատճենել այս էջի ելատեքստը.

{{Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ
|Ճակատամարտի անվանում = Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն
|հակամարտություն =[[Զինված հակամարտություն Եմենում (2014-2015)|Զինված հակամարտություն Եմենում]]
|պատկեր = [[image:Air strike in Sana'a 11 May 2015 04.jpg|320px]]
|Վերնագիր = Ռմբակոծություններ [[Եմեն]]ի մայրաքաղաք [[Սանաա]]յում
|թվական = [[մարտի 25]], [[2015]] <small>(շարունակվում է մինչ օրս)</small>
|վայր = [[Եմեն]], [[Արաբական թերակղզի]]
|արդյունք = հակամարտությունը շարունակվում է
* [[Սաուդյան Արաբիա]]ն և դաշնակիցները հայտարարել են հակառակորդի ծանր հրետանու և բալիստիկ զենքի ոչնչացման մասին 
* Սաուդյան Արաբիայի կառավարության կողմից [[Եմեն]]ի ռազմածովային շրջափակում
* Սաուդյան Արաբիայի հարավում հակամարտության բռնկում
|հակառակորդ1 = [[image:Flag of the Cooperation Council for the Arab States of the Gulf.svg|23px]] [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|ՊԾՀԽ]]<ref name="offensive">{{Cite web |title=Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդը միանշանակ աջակցում է Սաուդյան Արաբիային՝ ընդդեմ Եմենի նոր կառավարության |url=http://www.theglobeandmail.com/news/world/saudi-arabia-has-150000-troops-for-yemen-operation-report/article23628188/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150326221558/http://www.theglobeandmail.com/news/world/saudi-arabia-has-150000-troops-for-yemen-operation-report/article23628188/ |archive-date=2015 թ․ մարտի 26 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref>
* {{Դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}<ref>[http://www.nytimes.com/2015/03/26/world/middleeast/al-anad-air-base-houthis-yemen.html Սաուդյան Արաբիայի ռազմածովային ուժերի ներխուժումը Եմեն]</ref><ref>{{Cite web |title=Սաուդյան Արաբիան ծրագրում է նոր ռազմագործողություն իր հարավային հարևանի տարածքում |url=http://www.wsj.com/articles/yemens-houthi-militants-take-al-anad-air-base-1427275251?mod=e2tw |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200317100950/http://www.wsj.com/articles/yemens-houthi-militants-take-al-anad-air-base-1427275251?mod=e2tw |archive-date=2020 թ․ մարտի 17 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref>
* {{Դրոշավորում|Բահրեյն}}<ref name="offensive"/>
* {{Դրոշավորում|Կատար}}<ref name="offensive"/> <small>(մինչև [[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)|Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամի]] սկիզբը<ref>{{Cite web |date=5 июня 2017 |title=Բահրեյնը, Սաուդյան Արաբիան, Եգիպտոսը և ԱՄԷ-ն դադարեցրել են դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ՝ Կատարում սկսվել է դիվանագիտական ճգնաժամ |url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/4312564 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170605064553/http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/4312564 |archivedate=2017 թ․ հունիսի 5 |accessdate=2017 թ․ հունիսի 5 |work=ՏԱՍՍ |language=ru}}</ref>)</small>
* {{Դրոշավորում|Քուվեյթ}}<ref name="offensive"/>
* {{Դրոշավորում|ԱՄԷ}}<ref name="offensive"/> <small>([[2015]]-[[հունիսի 16]], [[2016]]<ref name="oae">[https://lenta.ru/news/2016/06/16/uae_out/ ԱՄԷ-ն ավարտել է իր ռազմական առաքելությունը Եմենում]</ref></small>)
{{Դրոշավորում|Եգիպտոս}}<ref name="offensive"/><ref name="cnn">[http://www.cnn.com/2015/03/25/middleeast/yemen-unrest/ Սաուդյան Արաբիան Եմենում հրթիռ է արձակել]</ref><ref>{{Cite web |title=Եգիպտոսը դադարել է պատժամիջոցներ կիրառել Եմենի նկատմամբ և լքել է Սաուդյան Արաբիայի ստեղծած կոալիցիան |url=https://www.almasdarnews.com/article/%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%82-%D0%B2%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82-%D0%B8%D0%B7-%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8F%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B9-%D1%81%D0%B0%D1%83%D0%B4/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170713044931/https://www.almasdarnews.com/article/%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%82-%D0%B2%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82-%D0%B8%D0%B7-%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8F%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B9-%D1%81%D0%B0%D1%83%D0%B4/ |archive-date=2017 թ․ հուլիսի 13 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref> <br> {{դրոշավորում|Հորդանան}} <br> {{Դրոշավորում|Մարոկկո}} <br> {{դրոշավորում|Սուդան}} <br> {{Դրոշավորում|Սենեգալ}} <br> 
'''Աջակիցներ՝''' <br>
* {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}<ref name="offensive"/><ref>
[http://www.thestar.com.my/News/World/2015/03/26/US-supporting-Saudi-Arabias-military-operation-in-Yemen--source/ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները Եմենում աջակցում է Սաուդյան Արաբիային]</ref>
* {{Դրոշավորում|Պակիստան}}<ref name="offensive"/><ref>[http://news.yandex.ru/yandsearch?cl4url=www.openli.ru%2Farhiv%2F31861&lr=10942 Պակիստանը կպայքարի Եմենի դեմ և կօժանդակի Սաուդյան Արաբիային]</ref>
* {{Դրոշավորում|Սոմալի}}<ref name="offensive"/><ref name="sjsn">{{Cite news |date=2015 թ․ մարտի 30 |title=Սոմալին և Սուդանը միանշանակ ռազմական աջակցություն ցույց կտան արաբ եղբայրներին |url=http://allafrica.com/stories/201503302258.html |accessdate=2015 թ․ մարտի 30 |agency=Դալսոն Ռադիո}}</ref>
* {{Դրոշավորում|Էրիթրեա}}<ref name="offensive"/><ref name=autogenerated32>{{Cite web |title=Սաուդյան Արաբիան կաշառել է Էրիթրեային և Էրիթրեան հակաեմենական ռազմական ճամբարում է |url=http://www.vestifinance.ru/articles/64094 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171009191526/http://www.vestifinance.ru/articles/64094 |archive-date=2017 թ․ հոկտեմբերի 9 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref> 
* {{Դրոշավորում|Եմեն}} <small>(Նախագահ Աբդ Ռաբուհ Մանսուր ալ-Հադիի կողմնակիցներ)</small>
|հակառակորդ2 = {{Դրոշավորում|Եմեն}} <small>(Եմենի բարձրագույն պետական խորհուրդ)</small> <br>
* [[image:Houthis_emblem.svg|23px]] Անսար Ալլահ <br> [[image:Yemeni_Armed_Forces_Emblem.svg|23px]] Եմենի Հանրապետության զինված ուժեր
'''Աջակիցներ՝'''
* {{դրոշ|Իրան}} [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն]]<ref>[http://www.ibtimes.com/iran-backed-houthi-militants-seize-sensitive-us-intelligence-documents-yemen-1859644 Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն իր աջակցությունը կցուցաբերի Եմենում իշխող շիա իսլամական կազմակերպությանը]</ref> <br> {{դրոշավորում|Էրիթրեա}} <br> {{դրոշավորում|Հյուսիսային Կորեա}}<ref name=autogenerated28>[http://topwar.ru/84110-severokoreyskie-rakety-protiv-saudovskih-kompleksov-patriot.html Հյուսիսկորեական հրթիռները հակահարված կտան Սաուդյան Արաբիային]</ref> <br> [[Հեզբոլլահ]]<ref name=autogenerated29>{{Cite web |title=Լիբանանի կառավարությունը Եմենյան պատերազմի տարիներին զբաղվում է մաքսանենգությամբ՝ զենք վաճառելով Եմենին |url=http://umma.ua/ru/news/world/Livanskoe_rukovodstvo_prichastno_k_perepravki_husitam_gigantskoy_partii_oruzhiya/33190 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304190217/http://umma.ua/ru/news/world/Livanskoe_rukovodstvo_prichastno_k_perepravki_husitam_gigantskoy_partii_oruzhiya/33190 |archive-date=2016 թ․ մարտի 4 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref>
|հրամանատար1 =  [[image:Flag of the Cooperation Council for the Arab States of the Gulf.svg|23px]] Աբդուլ Լատիֆ իբն Ռաշիդ ալ-Զայնի <br> {{դրոշ|Սաուդյան Արաբիա}} [[Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ]] <br> {{դրոշ|ԱՄԷ}} [[Խալիֆա իբն Զայիդ ալ-Նահյան]] <br> {{դրոշ|Եգիպտոս}} [[Աբդել Ֆաթթահ Ալ-Սիսի]] <br> {{դրոշ|Եգիպտոս}} Աբդ Ռաբբի Մանսուր ալ-Հադի
|հրամանատար2 = {{դրոշ|Եմեն}} Սալեհ Ալի ալ-Սամադ <br> {{դրոշ|Եմեն}} Մուհամմադ Ալի ալ-Հուսի <br>[[image:Houthis_emblem.svg|23px]] Աբդուլ Մալիք ալ-Հուսի <br> [[image:Houthis_emblem.svg|23px]] Ալի ալ-Շամի <br> [[image:Yemeni_Republican_Guard_Flag.svg|23px]] Ալի Աբդալա Սամեհ
|ուժեր1 = {{դրոշ|Սաուդյան Արաբիա}} 100 ռազմական ինքնաթիռ և 150 հազար զինվոր<ref>[http://edition.cnn.com/2015/03/25/middleeast/yemen-unrest/ Սաուդյան Արաբիան Եմենում կրկին հրթիռ է արձակել]</ref> <br> {{դրոշ|Բահրեյն}} 15 ռազմական ինքնաթիռ և անհայտ թվով բանակային կորպուս<ref name="repel">[http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2015/03/26/GCC-states-to-repel-Houthi-aggression-in-Yemen-statement-.html Սաուդյան Արաբիան ևս ունի զոհեր]</ref> <br> {{դրոշ|Հորդանան}} 6 ռազմական ինքնաթիռ <br> {{դրոշ|Քուվեյթ}} 15 ռազմական ինքնաթիռ և անհայտ թվով բանակային կորպուս<ref name="repel"/><ref name=autogenerated25>[http://ria.ru/world/20150908/1237887505.html Քուվեյթը պատրաստ է Եմենի դեմ մղվող ցանկացած ռազմական գործողության]</ref> <br> {{դրոշ|Մարոկկո}} 6 ռազմական ինքնաթիռ և 1,5 հազար զինվոր<ref name="repel"/><ref name=autogenerated37>[http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2500244 1,5 հազար մարոկկոցի զինվոր բռնել է Եմենի ուղին]</ref> <br> {{դրոշ|Կատար}} 10 ռազմական ինքնաթիռ և 1,5 հազար զինվոր<ref name="repel"/><ref name=autogenerated24>[http://ria.ru/world/20150907/1234645706.html Կատարի հազարավոր զորքեր աջակցել են միջազգայնորեն ճանաչված նախագահին]</ref> <br> {{դրոշ|Սուդան}} 3 ռազմական ինքնաթիռ և հարյուրավոր զինվորներ<ref name="repel"/> <br> {{դրոշ|ԱՄԷ}} 30 ռազմական ինքնաթիռ և հարյուրավոր զինվորներ<ref name="repel"/> <br> {{դրոշ|Սենեգալ}} 2100 զինվոր<ref name="repel"/> <br> {{դրոշ|Եգիպտոս}} ռազմանավեր, 800 զինվոր<ref name=autogenerated26>[http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2248479 Եգիպտոսը Եմեն է մտցրել իր ռազմական ուժերը և ծանր զրահատեխնիկա]</ref>
|ուժեր2 = [[image:Houthis_Logo.png|23px]] 100 000 զինվոր <br> [[image:Yemeni_Armed_Forces_Emblem.svg|23px]] Անհայտ թվով զինվորներ
|կորուստներ1 = {{դրոշ|Սաուդյան Արաբիա}} Երեք [[F-16]] ռազմաֆունկցիոնալ կործանիչ<ref name=autogenerated14>[http://www.vesti.ru/doc.html?id=2603546 Եմենում մարտնչող սաուդարաբական ուժերն ունեն մեծ կորուստներ]</ref><ref name=autogenerated30>[http://www.gazeta.ru/social/news/2015/10/15/n_7776029.shtml Եմենում ռմբակոծվել է սաուդարաբական ռազմանավը]</ref><ref name=autogenerated41>[http://k-politika.ru/saudovskij-f-16-sbit-v-jemene/ Սաուդյան Արաբիային պատկանող F-16 ռազմանավը վթարի է ենթարկվել]</ref> <br> 17 F-15 <br> 10 ուղղաթիռ <br> 5 ռազմանավ <br> ավելի քան 300 զոհ <br> {{դրոշ|Մարոկկո}} 1 կործանիչ <br> 1 օդաչու <br> {{դրոշ|ԱՄԷ}} 1 ուղղաթիռ <br> 119 զոհ <br> {{դրոշ|Կատար}} 1 զոհ<ref name=autogenerated2>[http://www.sana.sy/ru/?p=33841 Եմենի և Սաուդյան Արաբիայի սահմանին զոհվել է 6 անձ]</ref><ref name=autogenerated9>{{Cite web |title=Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերը բլոկադայի են ենթարկել եմենական բանակին |url=http://warsonline.info/yemen/chusiti-berut-pod-kontrol-blokposti-na-territorii-saudovskoy-aravii.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180618230322/http://warsonline.info/yemen/chusiti-berut-pod-kontrol-blokposti-na-territorii-saudovskoy-aravii.html |archive-date=2018 թ․ հունիսի 18 |accessdate=2017 թ․ հուլիսի 5}}</ref><ref name=autogenerated13>[http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1984557 Կատարի կառավարությունը խոսում է Եմենում զոհված կատարցի զինվորների մասին]</ref>
|կորուստներ2 = ''անհայտ''
}}
'''Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն''' ({{lang-ar|التدخل العسكري في اليمن}}), [[Պատերազմ|տարածաշրջանային հակամարտություն]] [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզում]]՝ [[Եմեն|Եմեն պետության]] տարածքում, որը սկսվել է [[2015 թվական]]ի [[Մարտի 25|մարտի 25-ին]] և շարունակվում է մինչ օրս։

Հակամարտության պատճառը արաբական երկրների միջամտությունն է Եմենի ներքին քաղաքականությանը։ [[Սաուդյան Արաբիա]]յի [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|կազմած կոալիցիան]], որի մեջ են մտնում նաև [[Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ|Պարսից ծոցի համագործակցության խորհրդի]] մյուս անդամները, [[Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետություն]]ը, [[Հորդանան]]ը, [[Մարոկկո]]ն, [[Սուդան]]ը և [[Սենեգալ]]ը, պայքարում են Եմենի Անսար Ալլահ կազմակերպության դեմ։

Վերջիններս մեղադրում են կազմակերպությանը [[Իսլամական պետություն|Իսլամական պետություն ահաբեկչական կազմակերպության]] հետ սերտ կապեր ունենալու մեջ։ հակամարտությունը հրահրում են նաև մի շարք այլ պետություններ՝ մի կողմից [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ը, մյուս կողմից` [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն]]ը։

[[2017 թվական]]ին [[Կատար]]ը դադարեց պատժամիջոցներ սահմանել Եմենի նկատմամբ, որն էլ հանգեցրեց [[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)|տարածաշրջանային դիվանագիտական ճգնաժամի]] հրահրմանը։ Շուտով [[Եգիպտոս]]ը, [[Սաուդյան Արաբիա]]ն, [[Մարոկկո]]ն, [[Բահրեյն]]ը, [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ|ԱՄԷ-ն]] և այլ պետություններ խզեցին դիվանագիտական հարաբերությունները Կատարի հետ։

== Նախապատմություն ==
[[image:Secretary_Kerry_Sits_With_Saudi_King_Salman,_Foreign_Minister_al-Jubeir_Before_Bilateral_Meeting_in_Washington_(21148062001).jpg|279x279px|thumb|ձախից|[[Սաուդյան Արաբիա]]յի թագավոր [[Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ]]ը և արտաքին գործերի նախարար Ադել ալ-Ջուբեիրը [[ԱՄՆ]] պետքարտուղար [[Ջոն Քերի]]ի հետ հանդիպման ժամանակ]]
«Անսար Ալլահը» շիա մուսուլմանական ռազմատենչ խմբավորում է, որին աջակցում է [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն]]ը։ [[2014]]-[[2015 թվական]]ներին «Անսար Ալլահը» աստիճանաբար խլեց [[Եմեն#Կառավարություն|Եմենի իշխանությունը]], որն էլ [[Սաուդյան Արաբիա]]յի և մի շարք արաբական պետությունների կողմից որակվեց որպես հակասահմանադրական հեղաշրջում։ [[2015 թվական]]ի [[մարտ]]ին միջազգայնորեն ճանաչված նախագահ Աբդ Ռաբբի Մանսուր ալ-Հադին<ref>{{Cite news |date=2015 թ․ մարտի 23 |title=ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը միաձայն սատարել է Եմենի գործող նախագահին |url=http://www.interfax.ru/world/431459 |url-status=live |archiveurl=https://archive.today/20150528083245/http://www.interfax.ru/world/431459 |archivedate=2015 թ․ մայիսի 28 |accessdate=2015 թ․ մայիսի 28 |publisher=Ինտերֆաքս}}</ref><ref>{{Cite web |title=ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի հայտարարությունը ուղղված Եմենի Հանրապետության դե յուրե նախագահին |url=http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/PRST/2015/8&Lang=R |accessdate=2015 թ․ հունիսի 4}}</ref> հուսիթներից ազատագրեց [[Եմենի վարչական բաժանում|Հարավային Եմենում]] գտնվող [[Ադեն|Ադեն քաղաքը]] և այն հայտարարեց, որպես ժամանակավոր մայրաքաղաք<ref>{{Cite news |title=Al-Subaihi captured and Lahj falls as Houthis move on Aden |url=http://www.yementimes.com/en/1871/news/4999/Al-Subaihi-captured-and-Lahj-falls-as-Houthis-move-on-Aden.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181005231423/http://www.yementimes.com/en/1871/news/4999/Al-Subaihi-captured-and-Lahj-falls-as-Houthis-move-on-Aden.htm |archive-date=2018 թ․ հոկտեմբերի 5 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 30 |newspaper=Yemen Times |language=en}}</ref>։

Հուսիթների կողմից Եմենի նախագահական աթոռի զավթումից հետո [[Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժեր|Սաուդյան Արաբիան ռազմական ուժեր]] նախապատրաստեց [[Եմեն]] ներխուժելու համար<ref>{{Cite news |date=Tue Mar 24 23:49:08 UTC 2015 |title=Exclusive: Saudi Arabia building up military near Yemen border - U.S. officials |url=https://www.reuters.com/article/us-yemen-security-usa-saudi-idUSKBN0MK2S120150324 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 30 |newspaper=Reuters}}</ref>։ Ի պատասխան սրա՝ «Անսար Ալլահի» առաջնորդ Մուհամմադ Ալի ալ-Հուսին հայտարարեց, որ իր զորքերը պատրաստ են հակակշռելու Սաուդյան Արաբիայի ցանկացած ագրեսիվ քայլին և ցանկության դեպքում կհասնեն մինչև թագավորության [[Ալ-Ռիադ|մայրաքաղաք Ալ-Ռիադ]]<ref>{{Cite news |last=Almasmari |first=Hakim |last2=Fitch |first2=Asa |date=2015 թ․ մարտի 24 |title=Yemen’s Houthi Militants Extend Push Southward |url=http://www.wsj.com/articles/yemen-protests-against-militants-leave-one-dead-17-injured-1427193838 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 30 |newspaper=Wall Street Journal |language=en-US |issn=0099-9660}}</ref>։

[[2015 թվական]]ի [[Մարտի 25|մարտի 25-ին]] Սաուդյան Արաբիայի արտաք��ն գործերի նախարարությունը արաբական դաշնակից մյուս երկրների ղեկավարներին խնդրեց օժանդակել իր բանակին՝ Եմենում սկիզբ առաջ աղետը կանխելու և այն երկրի սահմաններից դուրս չթողնելու համար<ref>{{Cite news |title=Йемен попросил монархии Персидского залива ввести в страну совместные вооруженные силы |url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1848927 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 30 |newspaper=ТАСС |language=ru}}</ref>։ Այս հայտարարությունից հետո տաս երկրներ իրենց պատրաստակամությունն են հայտնել Եմեն ներխուժելու համար<ref>{{Cite news |title=Saudi Arabia Launches Airstrikes in Yemen as President Flees Amid Rebel Advance {{!}} VICE News |url=https://news.vice.com/article/with-a-bounty-on-his-head-yemens-president-flees-as-rebels-advance |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 30 |newspaper=VICE News |language=en-US |archive-date=2015-07-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150711142547/https://news.vice.com/article/with-a-bounty-on-his-head-yemens-president-flees-as-rebels-advance |url-status=dead }}</ref>։ Մինչ հայտարարություն տարածելը՝ Սաուդյան Արաբիան արդեն նախապատրաստել էր 150 հազարանոց բանակ` Եմենում պատերազմական գործողություններ վարելու նպատակով։ Շուտով [[Սաուդյան Արաբիա]]յին իրենց ռազմաօդային օգնությունն առաջարկեցին [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը, [[Քուվեյթ]]ը, [[Բահրեյն]]ը, [[Կատար]]ը և [[Հորդանան]]ը։ Ծովում մենամարտելու համար Եմենի դեմ դուրս եկան [[Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետություն|Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության]] և [[Պակիստան]]ի ռազմածովային ուժերը<ref name="autogenerated1">{{Cite web |title=Saudi and Arab allies bomb Houthi positions in Yemen |url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2015/03/saudi-ambassador-announces-military-operation-yemen-150325234138956.html |accessdate=2017 թ․ օգոստոսի 30 |website=www.aljazeera.com}}</ref>։ Նախքան այս դեպքերը՝ Եգիպտոսն ուներ իր զինվորական կորպուսը Եմենի տարածքում։ Ցամաքից հարձակում գործելու նպատակով մարտի կեսերին Եմեն ժամանեցին [[Եգիպտոս]]ի, [[Պակիստան]]ի, [[Հորդանան]]ի և [[Սուդան]]ի զինված ուժերը։

Հակաեմենական ռազմարշավին մասնակցում էին նաև Եգիպտոսի, Մարոկկոյի, Հորդանանի, Սուդանի, Քուվեյթի, Արաբական Միացյալ Էմիրությունների, Կատարի և Բահրեյնի օդային ուժերը։ Միայն [[Սաուդյան Արաբիա]]յի օդուժը կազմված էր 100 ռազմական [[ինքնաթիռ]]ից՝ այդ թվում և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ամերիկյան]] արտադրության [[F-16|F-16 բազմաֆունկցիոնալ կործանիչներից]]։

== Դեպքեր և իրադարձություններ ==
=== «Վճռական փոթորիկ» ռազմագործողություն ===
[[2015|2015 թվականի]] [[Մարտի 25|մարտի 25-ին]]՝ երեկոյան, [[Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժեր]]ը ներխուժել են Եմենի տարածք։ Առաջին ռումբն արձակվել է [[Սանաա]]յի օդային բազայի ուղղությամբ, որն էլ հիմնովին ոչնչացրել է Եմենի Հանրապետության ՀՕՊ համակարգերը։ Կեսգիշերին [[Սաուդյան Արաբիա]]յի [[թագավոր]] [[Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ|Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ ալ-Սաուդը]] [[Մարտի 26|մարտի 26-ին]] հրամայեց մարտեր սկսել ընդեեմ Եմենի ռազմաօդային ուժերի<ref>[http://news.rambler.ru/29748732/slides/ Եմենում սկսվել է պատերազմ] // մարտի 25, 2015</ref>։ [[Մարտի 26|Մարտի 26-ին]] Սաուդյան Արաբիայի ռազմաօդային ուժերը, որը կազմված էր ավելի քան 100 ռազմական ինքնաթիռից, ներխուժեց Եմենի օդային տարածք՝ հարձակվելով վերջինիս ավիաբազաների վրա։ Լրջորեն վնասվեց [[Եմեն]]ի [[Սանաա|մայրաքաղաք Սանաան]] և ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունեցող Հութիս քաղաքը<ref>[http://lenta.ru/news/2015/03/26/yemen_war/ В Эр-Рияде рассказали о составе атакующих хуситов коалиционных сил]</ref><ref name=autogenerated4>[http://ria.ru/world/20150326/1054515673.html Саудовская Аравия нанесла авиаудары по позициям повстанцев в Йемене]</ref>։

Այսպիսով, Եմենի տարածքում սկսվեցին լայնածավալ ռազմական գործողություններ՝ օդանավերի, ծանր հրետանու և ռազմածովային նավատորմի մասնակցությամբ։ [[Ապրիլի 21|Ապրիլի 21-ին]] Սաուդյան Արաբիայի ազգային հեռուստաընկերությունը Եմենի նախկին նախագահին (միջազգայնորեն ընդունված է, որպես Եմենի միակ նախագահ) առաջարկեց դաշինքի մեջ մտնել Սաուդյան Արաբիայի հետ՝ երկիրն ազատագրելու համար։ Նույն օրը Սաուդյան Արաբիան հայտարարել է նաև, որ ոչնչացրել է «Անսար Ալլահի» կողմից օգտագործված բալիստիկ զենքերը։ Ըստ երկրի թագավորի՝ իր ղեկավարած երկիրը Եմենում պատերազմելով նպատակ ունի զերծ մնալ շիա իսլամի տարածումից և բացառել հետագա ահաբեկչական հարձակումները տարածաշրջանում<ref>{{Cite news |date=20150421T2054+0300Z |title=Коалиция арабских стран завершила военную операцию в Йемене |url=http://ria.ru/world/20150421/1060059257.html |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=РИА Новости |language=ru}}</ref><ref>{{Cite news |title="Аравийская коалиция" объявила о завершении операции "Буря решимости" в Йемене |url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1920282 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=ТАСС |language=ru}}</ref>։

=== «Հույսի վերածնունդ» ռազմագործողություն ===
[[image:This_neighborhood_where_more_than_100_buildings_have_been_damaged_has_brought_attention_to_the_plight_of_Yemeni_blacks_with_neighboring_communities_coming_to_witness_the_damage_-_Sanaa_-_Oct-9-2015.png|312x312px|thumb|Պատերազմի հետևանքով ավերված շինություն Եմենում|ձախից]]
Արաբական կոալիցիայի անդամ երկրների հաջորդ ռազմագործողությունը կոչվում էր «Հույսի վերածնունդ»։ Այս եզրույթն առաջին անգամ օգտագործել է նախկին նախագահ Աբդ Ռաբբի Մանսուր ալ-Հադիի կողմից<ref>{{Cite news |date=20150422T0149+0300Z |title=Президент Хади: новая операция в Йемене позволит покончить с теми, кто совершил переворот |url=http://ria.ru/world/20150422/1060084212.html |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=РИА Новости |language=ru}}</ref>։ Իր խոսքում նախագահը նշել է․ ''«վերջ տալ բոլոր այն անձանց գոյությանը, ովքեր կիրականացնեն նման հակասահմանադրական հեղաշրջում»''։

[[Ապրիլի 22|Ապրիլի 22-ին]] [[Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժեր|Սաուդյան Արաբիայի ռազմաօդային ուժերը]]՝ դաշնակից արաբական երկրների ավիացիայի հետ համատեղ նոր հարձակում է գործում՝ հերթական անգամ ներխուժելով [[Եմեն]]ի օդային տարածք։ Շուտով արաբական կոալիցիան սկսեց եմենական [[Սանաա]] և Տայիզ քաղաքների ռմբակոծությունը։ Շատ չանցած ռազմական ավիացին ձեռնամուխ եղավ նաև [[Ադեն|Ադեն քաղաքի]] ռմբակոծությանը<ref name=":0">{{Cite news |last=Ведомости |date=2015 թ․ ապրիլի 22 |title=Коалиция арабских стран вновь нанесла авиаудары по хуситам в Йемене |url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/2015/04/22/koalitsiya-arabskih-stran-vnov-nanesla-aviaudari-po-husitam-v-iemene |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31}}</ref><ref name=":1">{{Cite news |date=2015 թ․ ապրիլի 22 |title=Коалиция арабских стран возобновила бомбардировки в Йемене |url=http://www.kommersant.ru/doc/2714183 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=Коммерсантъ}}</ref>։ [[Ապրիլի 23|Ապրիլի 23-ին]] և դրան հաջորդած օրերին [[Սաուդյան Արաբիա]]յի օդուժը զանգվածային օդային հարվածներ հասցրեց Եմենի արևմուտքում գտնվող Իբբ մուհաֆազայի բնակավայրերին՝ այդ թվում և բնակելի տներին։ Դրան հաջորդեցին նաև սահմանամերձ Սաադա մուհաֆազայի հրետակոծությունները<ref>{{Cite news |title=Авиаудары коалиции по Йемену продолжаются |url=http://nsn.fm/hots/aviaudary-koalitsii-po-yemenu-prodolzhayutsya.php |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=nsn.fm |language=ru-RU}}</ref>։

«Հույսի վերածնունդ» ռազմագործողության ժամանակ Սաուդյան Արաբիայի հարվածներից տուժեցին ոչ միայն ստրատեգիական կարևորության ռազմաբազաներ, այլև բնակելի տներ, հինգ [[դպրոց]]ներ և [[Գրասենյակ|գրասենյակային շենքեր]]։ Օդային պատերազմին զուգընթաց նույն ժամանակահատվածում Եգիպտոսի ռազմածովային ուժերը կրակ էին բացում Եմենի ծովափնյա բնակավայրերի վրա։ Ռազմածովային պատերազմի արդյունքներն առավել ճանր եղան [[Ադեն|Ադեն նավահանգստային քաղաքի]] համար<ref name=":0" /><ref name=":1" />։ [[Մարտի 24|Մարտի 24-ի]] երեկոյան սաուդարաբական ուժերը հրդեհում են երկրի հարավային մայրաքաղաքի ծայրամասում գտնվող Ալ-Մեդինայի և Սուլբան ալ-Խոդր ճամբարները։ Շուտով Եմենի գործող իշխանությունները Սաադա հյուսիսային գավառը հայտարարում են «աղետի գոտի»։ Այս հանգամանքը պայմանավորված է գավառի բնակավայրի շարունակական ռմբակոծություններով։ Ըստ տեղական ինքնակառավարման մարմինների՝ վերջին օրերին Եմենի զինված ուժերի ընդհանուր զոհերի քանակը կազմել է շուրջ 250 քաղաք բնակիչ, որոնց մեծ մասը եղել են կանայք և երեխաներ<ref>{{Cite web |last=tvzvezda.ru |first=Редакция |title=Юг Йемена подвергся массированным авиаударам ВВС Саудовской Аравии |url=http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201504230112-2f3m.htm |accessdate=2017 թ․ օգոստոսի 31 |website=tvzvezda.ru |language=ru}}</ref>։

Քաղաքական նման լարված իրավիճակում Աբդ Ռաբբի Մանսուր Հադին դիմում է փախուստի՝ հաստատվելով երկրի սահմաններից դուրս<ref>{{Cite news |title=СМИ: в Йемене намерены сменить столицу страны |url=http://www.rusdialog.ru/news/24633_1430210538 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=Российский Диалог |language=ru}}</ref>։

=== Պատերազմական գործողությունների վերսկսում ===
[[image:Eurofighter_EF-2000_Typhoon_Royal_Saudi_Air_Force_ZK087_-_Will_be_319_%26_ZK088_-_Will_be_320_(9682153284).jpg|250px|thumb|աջից|[[Սաուդյան Արաբիա]]յի ռազմաօդային ուժերին պատկանող [[ԱՄՆ|ամերիկյան արտադրության]] [[F-16]] ռազմաֆունկցիոնալ կործանիչը [[Եմեն]]ի օդային տարածքում]]
[[Մայիսի 5|Մայիսի 5-ին]] [[Եմեն]]ում պատերազմական գործողությունները վերսկսվեցին։ Դա պայմանավորված էր նրանով, որ նախկին նախագահի կողմնակիցները վերահսկողություն էին սահմանել Ադենի օդանավակայանի վրա։ Օդանավակայանի վրա հարձակմանը հաջորդել են զանգվածային օդային ռմբակոծությունները։ Գրեթե անմիջապես հետո տեղի է ունեցել ալ-Հուսի ուժերի հակահարձակումը։ [[Մայիսի 6|Մայիսի 6-ին]] [[Ադեն|Ադեն քաղաքի]] մեծ մասը գտնվում էր շիա կազմակերպության իշխանության տակ։ Նրանք վերահսկողությունը տարածվում էր նախագահական պալատի և ազգային հեռուստաընկերության վրա։ Թեժ մարտերից հետո Ադենի օդանավակայանն անցել է ձեռքից ձեռք։

[[Սեպտեմբերի 4|Սեպտեմբերի 4-ին]] տեղի ունեցած հրթիռային հարձակման ժամանակ ապստամբներին հաջողվել է ոչնչացնել Մարիբի մուհաֆազայում գտնվող [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ի գլխավոր ռազմական հենակետը։ [[2016 թվական]]ի [[Հունիսի 3|հունիսի 3-ին]] [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|Միավորված Ազգերի Կազմակերպության]] [[ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար|քարտուղար]] [[Բան Կի Մուն]]ը Սաուդյան Արաբիայի ստեղծած կոալիցիան գրանցել է երեխաների իրավունքների կոնվենցիան խախտած կազմակերպությունների սև ցուցակում, քանի որ Եմենի պատերազմի ընթացքում սպանվել են նաև բազմաթիվ երեխաներ<ref>{{Cite news |title=Коалиция сосредоточила удары на живой силе и технике хуситов в Йемене |url=http://news.rambler.ru/29728786/ |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=Рамблер/новости |language=ru-RU}}</ref><ref name="autogenerated5">{{Cite news |title=Йеменские мятежники угрожают Саудовской Аравии ответным ударом |url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1927427 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=ТАСС |language=ru}}</ref>։ [[Հունիսի 10|Հունիսի 10-ին]] [[Բան Կի Մուն|ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը]] դուրս է բերել [[Սաուդյան Արաբիա]]ն և դաշնակից երկրները իրավախախտ կազմակերպությունների «սև ցուցակից»։ Սակայն այս որոշումը կայացնելուց հետո իր խոսքը հավելել է հետևայլ կերպ․ ''«Դա ամենադժվար և ցավոտ որոշումներից մեկն էր, որ ես երբևէ կայացրել եմ»''։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ պատերազմող կողմերի բոլոր երկրները եղել են ՄԱԿ-ի անդամ, խաղաղապահ այս կազմակերպությունն իրեն իրավունք է վերապահել միջամտելու Եմենում տեղի ունեցած իրադարձություններին։ ՄԱԿ-ի միջնորդությամբ նախկին կառավարությունը վերդարձավ Եմեն, սակայն կարողացավ իշխել ոչ ավելի քան երկու ամիս։ Մեծ կորուստներ կրած «Անսար Ալլահի» և նմանատիպ այլ հեղափոխական կազմակերպությունների գործունեությունն արգելվեց երկրում։ Սա ՄԱԿ-ի առաքելության առաջին շրջափուլն էր։ Երկրորդ փուլով երկրի անվտանգության ապահովման համար ստեղծվեց ռազմական կոմիտե, որի անդամ դարձան պատերազմական գործողություններին չմասնակցած անձինք։ Երրորդ փուլն իրենից ներկայացնում էր պատերազմի հետևանքով հիմնովին ավերված պետության վերականգնումը։[[image:Sana%27a_after_airstrike_20-4-2015_-_Widespread_destruction-_15.jpg|250px|thumb|Պատերազմական գործողությունների արդյունքում տուժած թաղամաս [[Եմեն]]ում]][[Հունիսի 16|Հունիսի 16-ին]] [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]ը հայտարարեց իր զորքերի դուրս բերումը Եմենի տարածքից։ [[Օգոստոսի 6|Օգոստոսի 6-ին]] Սանաայում հիմնադրվեց Եմենի գերագույն քաղխորհուրդը։ Մեկ ամիս տևած հրադադարից հետո [[Օգոստոսի 8|օգոստոսի 8-ին]] Եմենում վերսկսվեցին ռազմական գործողությունները։ Մեկ օրվա ընթացքում երկրի տարածքում զոհվեց 14 խաղաղ բնակիչ, տասնյակ անձինք վիրավորվեցին։ Հրետանայաին ռմբակոծությունների պատճառով փակվեց օդանավայականը։ Շուտով Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերը հարվածեցին սննդի արտադրության գործարանին։ Օգոստոսի 9-ի վաղ առավոտյան ռազմական գործողությունները նոր թափ ստացան։ Աճեց հարձակումների ինտենսիվությունը<ref name="autogenerated8">{{Cite web |title=Сторонники йеменского президента Хади взяли под контроль аэропорт Адена после массированной бомбардировки - Военный Обозреватель |url=http://warsonline.info/yemen/storonniki-yemenskogo-prezidenta-chadi-vzyali-pod-kontrol-aeroport-adena.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160903095700/http://warsonline.info/yemen/storonniki-yemenskogo-prezidenta-chadi-vzyali-pod-kontrol-aeroport-adena.html |archive-date=2016 թ․ սեպտեմբերի 3 |accessdate=2017 թ․ օգոստոսի 31 |website=warsonline.info |language=ru-ru}}</ref>։

[[Օգոստոսի 20|Օգոստոսի 20-ին]] տեղի ունեցած օդային հարվածների պատճառով զոհվեց 2 մարդ, կար 9 վիրավոր։ Դրան հաջորդած շաբաթվա ընթացքում հակամարտող կողմերի զոհերի քանակը փոքր-ինչ նվազդեց, իսկ օգոստոսի 26-ին այն կազմեց 11 մարդ։ Սաուդյան Արաբիայի ավիացիայի հարվածների հետևանքները չափազանց ծանր եղան հոկտեմբերի 8-ին։  Այդ օրը հակառակորդի ուժերը կրակ բացեցին սգո արարողության ժամանակ, որի արդյունքում զոհերի թիվը հասավ 213 մարդ։ Գործող իշխանությունները խիստ դատապարտել են Սաուդյան Արաբիայի այս քայլը, վերջինիս կառավարության անդամներին անվանելով ագրեսոր։ Պատերազմական գործողություններին զուգընթաց [[Հոկտեմբերի 29|հոկտեմբերի 29-ին]] Եմենում տեղի է ունեցել ահաբեկչական հարձակում, որի մեջ մեղադրվել է Իսլամական պետությունը։ Ահաբեկչության հետևանքով զոհվել է առնվազն 18 խաղաղ բնակիչ։ Եվս 18 քաղաքացիական անձինք զոհվել են դեկտեմբերի 24-ին։

[[2017|2017 թվականի]] [[Հունվարի 14|հունվարի 14-ին]] [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանի Իսլամական Հանրապետության]] լրատվական կազմակերպությունները հեռարձակեցին Եմենի կառավարության խնդրանքը, որով վերջիններս օգնություն էին ակնկալում [[Եգիպտոս]]ից և [[Ռուսաստանի Դաշնություն]]ից։ Եմենի զինված ուժերը խնդրում էին իրենց տրամադրել ռազմական օդանավեր՝ ահաբեկիչների դեմ պայքարելու համար<ref>{{Cite news |title="Дорожная карта" по Йемену предполагает возвращение правительства в Сану через 2 месяца |url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/3360163 |access-date=2017 թ․ օգոստոսի 31 |newspaper=ТАСС |language=ru}}</ref>։

[[Հունվարի 30|Հունվարի 30-ին]] մահապարտ-ահաբեկիչներով լի երեք նավակներ հարձակում են գործել Ալ-Հոդեդահ քաղաքի ողջ երկայնքով մեկ։ Երկու ֆրեգատի անձնակազմը զոհվել է, ևս երեքը վիրավորվել։ [[Փետրվարի 10|Փետրվարի 10-ին]] Սաուդյան Արաբիային պատկանող «Tavasul» կայքը հաղորդել է, որ արաբական դաշինքը պատրաստվում է ռմբակոծել Եմենի գլխավոր ռազմաբազան։ Դրանից հետո ապստամբները պատրաստվել են հրթիռահրետանային նոր հարձակումներին դիմադրելուն։ Ըստ պաշտոնական Սանաայի տարածած տվյալների՝ սպանվել են 40 սպաներ։ Ոչնչացվել են 3 հրթիռ և 4 տանկ։

== Տես նաև ==
* [[Մարդու իրավունքները Եմենում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

{{Օրվա հոդված նախագծի մասնակից|2017 թվականի [[Կաղապար:Օրվա հոդված/Օգոստոսի 31, 2017 թ.|օգոստոսի 31]]}}

[[Կատեգորիա:Եմենի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:2015 հակամարտություններ]]
[[Կատեգորիա:2016 հակամարտություններ]]
[[Կատեգորիա:2015 Եմենում]]
[[Կատեգորիա:2015 Սաուդյան Արաբիայում]]
[[Կատեգորիա:Գործող հակամարտություններ]]
[[Կատեգորիա:2019 հակամարտություններ]]

Այս էջում օգտագործված կաղապարները.

Կաղապար:Ambox (խմբագրել)
Կաղապար:Ambox/core (խմբագրել)
Կաղապար:Cite news (խմբագրել)
Կաղապար:Cite web (խմբագրել)
Կաղապար:Lang-ar (խմբագրել)
Կաղապար:Lang-ar2 (խմբագրել)
Կաղապար:Main other (խմբագրել)
Կաղապար:PAGENAMEBASE (խմբագրել)
Կաղապար:Str left (խմբագրել)
Կաղապար:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Wikidata/p18 (խմբագրել)
Կաղապար:Գլխագրի պատկեր (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշ (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/flagicon (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/ԱՄԷ (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/ԱՄՆ (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Բահրեյն (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Եգիպտոս (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Եմեն (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Էրիթրեա (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Իրան (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Կատար (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Հյուսիսային Կորեա (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Հորդանան (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Մարոկկո (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Պակիստան (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Սաուդյան Արաբիա (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Սենեգալ (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Սոմալի (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Սուդան (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/Քուվեյթ (խմբագրել)
Կաղապար:Դրոշավորում/դրոշավորում (խմբագրել)
Կաղապար:Ծանցանկ (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Ծանցանկ/styles.css (խմբագրել)
Կաղապար:Հիմնական գույն (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Պատկերի ֆորմատավորում (խմբագրել)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ (խմբագրել)
Կաղապար:Օրվա հոդված նախագծի մասնակից (խմբագրել)
Մոդուլ:Check for unknown parameters (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1 (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Citation/CS1/COinS (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Configuration (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Date validation (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Identifiers (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Utilities (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Whitelist (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/styles.css (խմբագրել)
Մոդուլ:Infobox (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Languages (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages/data (խմբագրել)
Մոդուլ:Navbar (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources-utils (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:String (խմբագրել)
Մոդուլ:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/config (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:WikidataSelectors (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)

Վերադարձ դեպի Սաուդյան Արաբիայի զինված ուժերի ներխուժումը Եմեն։

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սաուդյան_Արաբիայի_զինված_ուժերի_ներխուժումը_Եմեն» էջից