Դիտել Հիրշպրունգի հիվանդություն էջի աղբյուրը

Ձեզ չի թույլատրվում խմբագրել այս էջը հետևյալ պատճառով.

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Դուք կարող եք դիտել և պատճենել այս էջի ելատեքստը.

{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն
| պատկեր = Hirschsprung acetylcholine.jpg
| նկարագրում = Ագանգիոնար աղու հյուսվածքային նմուշ, որը բնորոշ է Հիրշպրունգի հիվանդությանը
}}
'''Հիրշպրունգի հիվանդություն''',  բնածին հիվանդություն, երբ [[Աղիքներ|աղիք]]ների որոշ մասերից բացակայում են նյարդերը<ref name=GHR2012/><ref name=NORD2017>{{Cite web |date=2017 |title=Hirschsprung Disease |url=https://rarediseases.org/rare-diseases/hirschsprungs-disease/ |accessdate=2017 թ․ դեկտեմբերի 14 |website=NORD (National Organization for Rare Disorders)}}</ref>։ Ամենաբնորոշ ախտանիշը՝ [[փորկապություն]]ն է<ref name=GHR2012/>։ Բնորոշ ախտանշաններից են նաև [[փսխում]]ը, որովայնային ցավը, [[լուծ]]ը<ref name=GHR2012/>։ Ախտանշանները դառնում են ակնհայտ կյանքի առաջին 2 ամիսների ընթացքում<ref name=GHR2012/>։ Բնորոշ բարդություններից են [[էնտերոկոլիտ]]ները, [[մեգակոլոն]]ը, [[Աղիքների անանցանելիություն|աղիների անանցանելիություն]]ը, աղիների թափածակումը<ref name=GHR2012/><ref name=NIH2017>{{Cite web |date=2017 |title=Hirschsprung's disease |url=https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6660/hirschsprungs-disease |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181124032305/https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6660/hirschsprungs-disease |archive-date=2018 թ․ նոյեմբերի 24 |accessdate=2017 թ․ դեկտեմբերի 14 |website=Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) – an NCATS Program |language=en}}</ref>։

Հիվանդությունը կարող է ի հայտ գալ ինքնուրույն, կամ այլ ժառանգական հիվանդությունների հետ միասին, որոնցից են [[Դաունի համախտանիշ]]ը<ref name=GHR2012/><ref name=NIH2017/>։ Հիվանդությունը հիմնականում կապված է յուրահատուկ [[գեն]]ետիկ [[մուտացիա]]յի հետ։ Հիմնականում ժառանգվում է աուտոսոմ դոմինանտ եղանակով<ref name=GHR2012/>։ Եթե առողջ ծնողները ունենում են մեկ հիվանդ երեխա, կա 4% հավանականություն, որ հաջորդ երեխան նույնպես կունենա տվյալ հիվանդությունը<ref name=NIH2017/>։ Տարբերում են հիվանդության երկու տեսակ՝ կարճ֊սեգմենտային և երկար֊սեգմենտային, կախված նրանից թե աղիների ինչքան հատված է ախտահարվել<ref name=GHR2012/>։ Հազվադեպ կարող են ախտահարվել նաև [[բարակ աղիք]]ները<ref name=NIH2017/>։ Ախտորոշումը հիմնվում է յուրահատուկ ախտանիշների վրա և հաստատվում է հյուսվածքային [[բիոպսիա]]յից հետո<ref name=NORD2017/>։

Բուժվում է [[Վիրահատություն|վիրահատությամբ]], որի ժամանակ հեռացնում են աղիների ախտահարված մասերը<ref name=NIH2017/>։ Որոշ դեպքերում կատարվում է աղու [[տրանսպլանտացիա]]<ref name=NIH2017/>։ Հիրշպրունգի հիվանդությունը հանդիպում է 5.000֊ից մեկ նորածնի մոտ<ref name=GHR2012>{{Cite web |date=2012 թ․ օգոստոս |title=Hirschsprung disease |url=https://ghr.nlm.nih.gov/condition/hirschsprung-disease |accessdate=2017 թ․ դեկտեմբերի 14 |website=Genetics Home Reference |language=en}}</ref>։ Տղաները ավելի հաճախ են ախտահարվում<ref name=GHR2012/>։ Հիվանդությունը առաջին անգամ բնութագրվել է [[1691 թվական]]ին Ֆրեդերիկ Ռույշի՝ ({{lang-en|Frederik Ruysch}}) կողմից<ref>{{Cite book |last1=Holschneider |first1=Alexander Matthias |url=https://books.google.ca/books?id=qfsjKl-sct4C&pg=PA1 |title=Hirschsprung's Disease and Allied Disorders |last2=Puri |first2=Prem |date=2007 |publisher=Springer Science & Business Media |isbn=9783540339359 |page=1 |language=en}}</ref>։

== Ախտանիշներ ==
Հիրշպրունգի հիվանդությունը ախտորոշվում է ծնվելուց շատ կարճ ժամանակ անց։ Նորմալ դեպքերում նորածնի առաջին կղազատումը լինում է ծնվելուց հետո 24 ժամվա ընթացքում 90% դեպքերում, և 48 ժամվա ընթացքում 99% դեպքերում։ Հիրշպրունգի հիվանդության դեպքում նորածինների մոտ չի լինում կղազատում առաջին 48 ժամվա ընթացքում<ref name=Cecil />։ Այլ ախտանիշներից են՝ փքված որովայնը, [[Փորափքանք|մետեորիզմը]] և արյունային [[լուծ]]ը։

Որոշ դեպքեր ախտորոշվում են մանուկ հասակում, բայց սովորաբար մինչև 10 տարեկանը<ref name=Cecil />։ Երեխայի մոտ կարող է լինել կղանքային զանգվածների կուտակում, փորկապություն և որովայնի ուռածություն<ref name=Cecil />։

== Պատճառներ ==
Հիվանդությունը կարող է ի հայտ գալ ինքնուրույն կամ այլ [[ժառանգական հիվանդություններ]]ի հետ միասին, օրինակ՝ [[Դաունի համախտանիշ]]ի<ref name=NIH2017/>։ Իզոլացված դեպքերի մոտ կեսը կապված են յուրահատուկ ժառանգական մուտացիայի հետ և 20% դեպքերում կրում են ընտանեկան բնույթ<ref name=GHR2012/>։ Որոշները կրում են [[աուտոսոմ դոմինանտ]] բնույթ<ref name=GHR2012/>։ Մնացած դեպքերի հստակ պատճառը պարզ չէ<ref name=GHR2012/>։ Եթե նորմալ ծնողները ունենում են 1 երեխա, որի մոտ կա Հիրշպրունգի հիվանդություն, ապա հաջորդ երեխան կախտահարվի 4% հավանականությամբ<ref name=NIH2017/>։

=== Ժառանգականություն ===
{| class="wikitable" style = "float: right; margin-left:15px; text-align:center"
|-
! Տիպ
! OMIM
! Գեն
! Լոկուս
|-
| HSCR1
| 142623
| RET
| 10q11.2
|-
| HSCR2
| 600155
| EDNRB
| 13q22
|-
| HSCR3
| 600837
| GDNF
| 5p13.1-p12
|-
| HSCR4
| 131242
| EDN3
| 20q13.2-q13.3
|-
| HSCR5
| 600156
| ?
| 21q22
|-
| HSCR6
| 606874
| ?
| 3p21
|-
| HSCR7
| 606875
| ?
| 19q12
|-
| HSCR8
| 608462
| ?
| 16q23
|-
| HSCR9
| 611644
| ?
| 4q31-32
|-
| —
| 602229
| SOX10
| 22q13
|-
| —
| 600423
| ECE1
| 1p36.1
|-
| —
| 602018
| NRTN
| 19p13.3
|-
| —
| 602595
| GEMIN2
| 14q13-q21
|-
| —
| 191315
| NTRK1
| 1q23.1
|-
| —
| 605802
| ZEB2
| 2q22.3
|}

Կան որոշակի [[գեն]]եր և [[քրոմոսոմ]]ների հատուկ հատվածներ՝ լոկուսներ, որոնք որ կապ ունեն Հիրշպրունգի հիվանդության հետ։
RET [[Քաղցկեղածին գործոններ|պրոտո֊օնկոգենի]] մուտացիաները դիտվում են Հիրշպրունգի հիվանդության մեծ մաս դեպքերում<ref>{{Cite journal |vauthors=Martucciello G, Ceccherini I, Lerone M, Jasonni V |year=2000 |title=Pathogenesis of Hirschsprung's disease |journal=Journal of Pediatric Surgery |volume=35 |issue=7 |pages=1017–1025 |doi=10.1053/jpsu.2000.7763 |pmid=10917288}}</ref>։

Պրոտո֊օնկոգենները յուրահատուկ գեներ են, որոնք մուտացիայի դեպքում կարող են առաջացնել քաղցկեղ։

=== RET պրոտո֊օնկոգեն ===
RET-ը [[գեն]] է, որը կոդավորում է [[սպիտակուցներ]], որոնք մասնակցում են նյարդային կատարի բջիջների միգրացիային [[Մարսողական ուղի|մարսողական ուղով]]՝ [[Պտուղ (սաղմնաբանություն)|էմբրիոն]]ի զարգացման ընթացքում։ Նյարդային կատարի բջիջները առաջացնում են նյարդերի խրձեր, որոնք կոչվում են գանգլիոններ։ EDNRB գենը կոդավորում է [[սպիտակուց]]ներ, որոնք միացնում են այդ նյարդերը մարսողական ուղուն։ Այդ երկու գեներում եղած [[մուտացիա]]ների պատճառով նյարդերը կարող են բացակայել հաստ աղում։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ կանի մի քանի գեներ՝ կապված Հիրշպրունգի հիվանդության հետ<ref name="pmid14765367">{{Cite journal |vauthors=Puri P, Shinkai T |year=2004 |title=Pathogenesis of Hirschsprung's disease and its variants: recent progress |journal=Semin. Pediatr. Surg. |volume=13 |issue=1 |pages=18–24 |doi=10.1053/j.sempedsurg.2003.09.004 |pmid=14765367}}</ref>։

RET գենը մուտացվում է մի քանի ձևով և կապված է [[Դաունի համախտանիշ]]ի հետ։ RET գենը նաև կապված է [[նեյրոբլաստոմա]]յի և մեդուլյար թիրեոիդ [[քաղցկեղ]]ի հետ, որոնք ավելի հաճախ հանդիպում են Հիրշպրունգի հիվանդությունով տառապող մարդկանց մոտ, քան թե առողջների։ Ինչքան վաղ է առաջանում մուտացիան RET գենում, այդքան ավելի ծանր է լինում հիվանդության ընթացքը։

=== Այլ գեներ ===
=== Ասոցացված համախտանիշներ ===
Հիրշպրունգի հիվանդությունը կապ ունի հետևյալ համախտանիշների հետ․
*Down syndrome ([[Դաունի համախտանիշ]])
*Bardet–Biedl syndrome
*Waardenburg–Shah syndrome
*Mowat–Wilson syndrome
*Goldberg–Shprintzen megacolon syndrome
*cartilage–hair hypoplasia
*multiple endocrine neoplasia type 2
*Smith-Lemli-Opitz syndrome
*congenital central hypoventilation syndrome<ref>{{OMIM|142623}}</ref>

== Ախտաֆիզիոլոգիա ==
[[Պատկեր:Hirschsprung disease.webm|250px|մինի|աջից|Հիրշպրունգի հիվանդության ախտաֆիզիոլոգիան]]
Սաղմի նորմալ զարգացման ժամանակ նյարդային կատարի բջիջները միգրացիա են կատարում դեպի [[Հաստ աղիք|հաստ աղի]], որպեսզի ձևավորեն [[նյարդային հյուսակ]]ներ, որոնցից են՝ աղիների [[հարթ մկան]]ների շերտերի միջև գտնվող [[Աուերբախյան հյուսակ]]ը և ենթալորձաթաղանթային [[Մեյսներյան հյուսակ]]ը։ Հիրշպրունգի հիվանդության դեպքում հաստ աղու որոշ մասերում նյարդային կատարի բջիջների միգրացիա չի կատարվում, և բացակայում են նյարդային հյուսակները։ Ախտահարված մասերը չեն կարողանում թուլանալ և անցկացնել կղանքը, որի արդյունքում լինում է օբստրուկցիա<ref name="pmid20301612">{{Cite journal |author=Parisi MA |last2=Pagon |first2=RA |last3=Bird |first3=TD |last4=Dolan |first4=CR |last5=Stephens |first5=K |last6=Adam |first6=MP |year=2002 |title=Hirschsprung Disease Overview |journal=GeneReviews |pmid=20301612 |veditors=Pagon RA, Bird TC, Dolan CR, Stephens K}}</ref>։

Աղիների ագանգլիոնար մասերը մնում են [[Սպազմ|կծկված]], որի արդյունքում այդ մասից պրոքսիմալ կուտակվում են կղանքային զանգվածները և այդ հատվածը լայնանում է<ref name=Cecil />։

== Ախտորոշում ==
[[Պատկեր:Hirschsprung.jpg|250px|մինի|Ռենտգեն պատկեր]]
Վերջնական ախտորոշումը կատարվում է [[բիոպսիա]]յից հետո, որը անում են հաստ աղու նեղացած հատվածից<ref name="pmid14279253">{{Cite journal |vauthors=Dobbins WO, Bill AH |year=1965 |title=Diagnosis of Hirschsprung's Disease Excluded by Rectal Suction Biopsy |url=https://archive.org/details/sim_new-england-journal-of-medicine_the-new-england-journal-of-medicine_1965-05-13_272_19/page/n8 |journal=New England Journal of Medicine |volume=272 |issue=19 |pages=990–993 |doi=10.1056/NEJM196505132721903 |pmid=14279253}}</ref>։ Բիոպտատի հյուսվածքային քննությունը ցույց է տալիս գանգլիոնար բջիջների բացակայություն։ Ախտորոշիչ թեստերից են նաև անոռեկտալ մանոմետրիան<ref name="Ehrenpreis2003">{{Cite book |author=Eli Ehrenpreis |url=https://books.google.am/books?id=nB-HLHPaxu0C&pg=PA15 |title=Anal and rectal diseases explained |date=2003 թ․ հոկտեմբեր |publisher=Remedica |isbn=978-1-901346-67-1 |pages=15– |accessdate=2010 թ․ նոյեմբերի 12}}</ref>, բարիումային [[հոգնա]]ները, ռեկտալ բիոպսիան։ 
Ռեկտալ բիոպսիան այժմ Հիրշպրունգի հիվանդության ախտորոշման ոսկե ստանդարտն է<ref>{{Cite journal |vauthors=Martucciello G, Pini Prato A, Puri P, Holschneider AM, Meier-Ruge W, Jasonni V, Tovar JA, Grosfeld JL |year=2005 |title=Controversies concerning diagnostic guidelines for anomalies of the enteric nervous system: a report from the fourth International Symposium on Hirschsprung's disease and related neurocristopathies |journal=J Pediatr Surg. |volume=40 |issue=10 |pages=1527–31 |doi=10.1016/j.jpedsurg.2005.07.053 |pmid=16226977}}</ref>։
[[Ռենտգեն ախտորոշում|Ռադիոլոգիական հետազոտությունները]] նույնպես ունեն կարևոր դեր Հիրշպրունգի հիվանդության ախտորոշման հարցում<ref name="pmid18430875">{{Cite journal |vauthors=Kim HJ, Kim AY, Lee CW, Yu CS, Kim JS, Kim PN, Lee MG, Ha HK |year=2008 |title=Hirschsprung disease and hypoganglionosis in adults: radiologic findings and differentiation |url=https://archive.org/details/sim_radiology_2008-05_247_2/page/428 |journal=Radiology |volume=247 |issue=2 |pages=428–34 |doi=10.1148/radiol.2472070182 |pmid=18430875}}</ref>։

== Բուժում ==
Կատարում են վիրահատություն՝ [[Հաստ աղիք|հաստ աղու]] ագանգլիոնար մասի հեռացում և անաստոմոզի ձևավորում հաստ աղու ծայրերի միջև։
=== Կոլոստոմիա ===
Այս դեպքում [[Հաստ աղիք|հաստ աղու]] առողջ ծայրը առանձնացվում է և կարվում է [[Որովայնի պատ|որովայնի առաջային պատին]]։ Աղիքի պարունակությունը դուրս է գալիս որովայնի վրա ձևավորված բացվածքով և լցվում է պարկի մեջ։ Ավելի ուշ, երբ կարգավորվում է հիվանդի վիճակը, որովայնի պատին կարված հաստ աղու ծայրը անջատվում է և միացվում է հետանցքին։

=== Այլ բուժումներ ===
== Համաճարակաբանություն ==
[[1984 թվական]]ին Մէրիլենդում ({{lang-en|Maryland}}) կատարված հետազոտության արդյունքում պարզվեց, որ հիվանդությունը ախտահարում է 18.6 մարդու 100.000 կենդանի ծնված երեխաներից<ref name=EpidemStudy />։ Ճապոնիայում նույնպես դիտվել է նմանատիպ պատկեր՝ 100.000֊ից 20֊ը<ref name="pmid15868585">{{Cite journal |vauthors=Suita S, Taguchi T, Ieiri S, Nakatsuji T |year=2005 |title=Hirschsprung's disease in Japan: analysis of 3852 patients based on a nationwide survey in 30 years |journal=[[Journal of Pediatric Surgery]] |volume=40 |issue=1 |pages=197–201; discussion 201–2 |doi=10.1016/j.jpedsurg.2004.09.052 |pmid=15868585}}</ref>։ Այն ավելի հաճախ է հանդիպում տղաների մոտ (4.32:1) և ավելի շատ սպիտակամորթների մոտ<ref>{{Cite book |last=Colwell |first=Janice |url=https://archive.org/details/fecalurinarydive0000colw |title=Fecal and Urinary Diversion Management |publisher=Mosby |year=2004 |isbn=978-0-323-02248-4 |pages=[https://archive.org/details/fecalurinarydive0000colw/page/264 264]}}</ref>։ Ախտորոշվածների 9%֊ի մոտ հայտնաբերվել է [[Դաունի համախտանիշ]]<ref name=EpidemStudy>{{Cite journal |author=Goldberg EL |year=1984 |title=An epidemiological study of Hirschsprung's disease |url=https://archive.org/details/sim_international-journal-of-epidemiology_1984-12_13_4/page/479 |journal=Int J Epidemiol |volume=13 |issue=4 |pages=479–85 |doi=10.1093/ije/13.4.479 |pmid=6240474}}</ref>։ Մեծ մասամբ հիվանդությունը ախտորոշվել է մինչև 10 տարեկանը<ref name=Cecil>{{Cite book |last=Goldman |first=Lee |title=Goldman's Cecil Medicine |publisher=Elsevier Saunders |isbn=1437727883 |edition=24th |location=Philadelphia |pages=867}}</ref>։

== Պատմություն ==
Առաջին անգամ հիվանդությունը նկարագրվել է [[1691 թվական]]ին՝ Ֆրեդերիկ Ռույշի կողմից ({{lang-en|Frederik Ruysch}})<ref name="HolschneiderPuri2007">{{Cite book |title=Hirschsprung's Disease and Allied Disorders |publisher=Springer |year=2007 |isbn=3-540-33934-5 |location=Berlin}}</ref><ref>{{Cite journal |date=2017 թ․ հունվարի 8 |title=Hirschsprung Disease: Background, Pathophysiology, Epidemiology |url=http://emedicine.medscape.com/article/178493-overview}}</ref>, բայց անվանվել է ի պատիվ Հերալդ Հիրշպրունգի ({{lang-en|Harald Hirschsprung}}): Նա նկարագրել է երկու երեխաների, որոնք մահացել են այն հիվանդությունից [[1888 թվական]]ին<ref>{{WhoNamedIt|synd|1163}}</ref><ref>{{Cite journal |author=Hirschsprung, H. |year=1888 |title=Stuhlträgheit Neugeborener in Folge von Dilatation und Hypertrophie des Colons |journal=Jahrbuch für Kinderheilkunde und physische Erziehung |location=Berlin |volume=27 |pages=1–7}}</ref>։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{DMOZ|Health/Support_Groups/Conditions_and_Diseases/Digestive_Disorders/Hirschsprungs/}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Հազվադեպ հանդիպող հիվանդություններ]]
[[Կատեգորիա:Մարսողական համակարգի հիվանդություններ]]

Այս էջում օգտագործված կաղապարները.

Կաղապար:Cite book (խմբագրել)
Կաղապար:Cite journal (խմբագրել)
Կաղապար:Cite web (խմբագրել)
Կաղապար:DMOZ (խմբագրել)
Կաղապար:Dmoz (խմբագրել)
Կաղապար:Lang (խմբագրել)
Կաղապար:Lang-en (խմբագրել)
Կաղապար:Main other (խմբագրել)
Կաղապար:OMIM (խմբագրել)
Կաղապար:PAGENAMEBASE (խմբագրել)
Կաղապար:Tnavbar-view (խմբագրել)
Կաղապար:WhoNamedIt (խմբագրել)
Կաղապար:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Wikidata/p373 (խմբագրել)
Կաղապար:Արտաքին հղումներ (խմբագրել)
Կաղապար:Ծանցանկ (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Ծանցանկ/styles.css (խմբագրել)
Կաղապար:Կատեգորիան միայն հոդվածներում (խմբագրել)
Կաղապար:Հիմնական գույն (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ Հիվանդություն (խմբագրել)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ Հիվանդություն և հիվանդագին վիճակներ (խմբագրել)
Կաղապար:Քույրհղումներ (խմբագրել)
Մոդուլ:Arguments (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Check for unknown parameters (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1 (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Citation/CS1/COinS (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Configuration (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Date validation (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Identifiers (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Utilities (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Whitelist (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/styles.css (խմբագրել)
Մոդուլ:Error (խմբագրել)
Մոդուլ:External links (խմբագրել)
Մոդուլ:Infobox (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Languages (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages/data (խմբագրել)
Մոդուլ:Navbar (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Navbox (խմբագրել)
Մոդուլ:Sources (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources-utils (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:String (խմբագրել)
Մոդուլ:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/config (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/media (խմբագրել)
Մոդուլ:WikidataSelectors (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Yesno (խմբագրել)
Մոդուլ:Կատեգորիաները միայն հոդվածում (խմբագրել)
Մոդուլ:Քույրհղումներ (խմբագրել)
Մոդուլ:Քույրհղումներ/config (խմբագրել)

Վերադարձ դեպի Հիրշպրունգի հիվանդություն։

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հիրշպրունգի_հիվանդություն» էջից