Դիտել Էրմիտաժյան թատրոն էջի աղբյուրը

Ձեզ չի թույլատրվում խմբագրել այս էջը հետևյալ պատճառով.

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Դուք կարող եք դիտել և պատճենել այս էջի ելատեքստը.

{{Տեսարժանություն
| Տեսակ = Պալատական թատրոն
| Հայերեն անվանում = Էրմիտաժյան թատրոն 
| Բնագիր անվանում = Эрмитажный театр
| Պատկեր = Hermitage Atlantes.jpg
| Պատկերի նկարագրում = Ժամանակակից տեսք
| Պատկերի լայնություն = 
| Կարգավիճակ = Մշակութային ժառանգություն 
| Երկիր = [[Ռուսաստան]]
| Երկիր2 = 
| Տեղագրության անվանում = [[Սանկտ Պետերբուրգ]]
| Տեղագրություն           = 
|Կրոնադավանություն = 
|Թեմ = 
|Բարեվայելություն =  
|Շքանշանային ենթարկում = 
|Վանքի տեսակ = 
|Շինության տեսակ = 
|Նախագծի հեղինակ = Ջակոմո Կվարենգի
|Շինարար = 
|Հիմնադիր = [[Եկատերինա I]]
|Առաջի հիշատակում = 
|Հիմնադրում = 	1782
|Հիմնական թվականներ = {{Տեսարժանություն/Թվականներ||||||}}
|Վերացված է = 
|Շինարարության սկիզբ = [[1783]]
|Շինարարության վերջ = [[1787]]
|Շինություններ = {{Տեսարժանություն/Շինություններ||||||}}
|Կցաշինություններ = 
|Հայտնի բնակիչներ = ակադեմիկոս, արևելագետ [[Հովսեփ Օրբելի]], Ճարտարապետ [[Ջակոմո Կվարենգի]]
|Մասունքներ = 
|Վանահայր = 
|Վիճակ = Գերազանց
|Կայք = [http://www.hermitagemuseum.org/html_Ru/02/hm2_7.html]
|Commons = 
}}

''' Էրմիտաժյան թատրոն ''' ({{lang-ru|'''Эрмитажный театр'''}}), թատրոնի շենք [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ում, որը [[1783]]-[[1787]] թվականներին (ճակատային մասն ավարտվել է 1802 թվականին) կառուցել է իտալացի ճարտարապետ [[Ջակոմո Կվարենգի]]ն։ Շենքը գտնվում է [[Պետրոս I]]-ի նախկին ձմեռային պալատի տեղում՝ Պալատի առափնյա փողոցի (շենք № 32) և [[Ձմեռային պալատ]]ի ջրանցքի անկյունում։ Այն ամբողջացնում է Նևա գետի երկայնքով ձգվող և կամարներով ու անցումներով իրար միացած շենքերի համալիրը՝ Ձմեռային պալատի հետ կազմելով մեկ ամբողջություն։

== Թատրոնի պատմություն ==
Կայսերական պալատի թատրոնի շենքը կառուցվել է կայսրուհի [[Եկատերինա II]]-ի հրամանով 1783 թվականի սեպտեմբերին, «Էրմիտաժին կից քարե թատրոն կառուցելու մասին ճարտարապետ Գվարենգիայի նախագծով և հսկողության ներքո»<ref>Эрмитаж. История и архитектура зданий. — Л.: Аврора, 1974. — С. 213</ref>։ Տեղն անմիջապես չի գտնվել։ Նախ քանդել են [[Փոքր Էրմիտաժ]]ի մոտ գտնվող հին թատրոնի շենքը, որը «փոքր էրմիտաժներ» անունն էր ստացել Եկատերինա II-ի՝ այդտեղ ներկայացումներ և ժամանցային երեկոներ կազմակերպելու սովորության շնորհիվ։ Կայսրուհուն դուր չի եկել, որ հանդիսատեսներն իր առանձնատների մոտով է եկել ներկայացումների։
[[Պատկեր:Кваренги. Проект зрительного зала Эрмитажного театра.jpg|thumb|200px|left|[[Ջակոմո Կվարենգի]]ի։ Էրմիտաժային թատրոնի հանդիսասրահի նախագիծը]]
[[Պատկեր:Hermitage Theater-3.jpg|thumb|200px|left|Էրմիտաժի թատրոն։ Տեսարան Նևայի առափնյա հատվածից]]
[[Պատկեր:Interior of Teatro Olimpico (Vicenza) - Gradinata.jpg|thumb|200px|left|Վիչենցեի Օլիմպիկո թատրոնի ինտերերը, 1580-1585]]
[[Պատկեր:Teatro dell'ermitage 01.JPG|thumb|200px|left|Էրմիտաժային թատրոն։ Հանդիսասրահ։ Լուսանկար 2011 թվական]]
[[Պատկեր:Zanaves Ermitaxhniy Teatr.png|thumb|200px|Էրմիտաժի թատրոնի հանրաճանաչ վարագույրը, որը վերականգնվել է պատմական պատկերներից։ Լուսանկարը 2021 թվականի]]

Շինարարության ընթացքում ճարտարապետ Կվարենգին օգտագործել է նախկին շենքերի հիմքերը, որոնք կառուցվել էին այս վայրում ավելի վաղ՝ Ձմեռային պալատի կառուցման ընթացքում<ref name="opeterburge">[http://www.opeterburge.ru/theatre_486.html Эрмитажный театр] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090803154332/http://www.opeterburge.ru/theatre_486.html |date=2009-08-03 }}</ref>։ Թատրոնը բացվել է 1785 թվականի նոյեմբերի 16-ին, նույնիսկ մինչև ներքին հարդարման աշխատանքների ավարտը այստեղ կայացել է [[Ալեքսանդր Աբլեսիմով]]ի «Ջրաղացպանը, կախարդը, խաբեբան և  խնամախոսը» կոմիկական օպերայի պրեմիերան, որի երաժշտությունը գրել է [[Միխայիլ Սոկոլովսկի]]ն<ref name="opeterburge" /><ref name="me6" />։

Էրմիտաժի թատրոնը զգալի դեր է խաղացել 18-րդ դարի վերջի ռուսական թատերական և երաժշտական մշակույթի զարգացման գործում։ Թատրոնի բեմում բեմադրվել են բազմաթիվ օպերային, բալետային և դրամատիկական ներկայացումներ, այդ թվում՝ կայսրուհու գրած պիեսները։ Այդ  շենքում անցկացվել են դիմակահանդեսներ, պարահանդեսներ, սիրողական ներկայացումներ<ref name="me6">Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 6. Хейнце — Яшугин. 1108 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1982 (стб. 547—548)</ref>։

Էրմիտաժի թատրոնի պատմությունը կապված է ականավոր իտալացի նկարիչ [[Պիետրո դի Գոտտարդո Գոնզագո]]յի անվան հետ։ 1789 թվականին Իտալիայում Գոնզագոյի աշխատանքին ծանոթ ճարտարապետ Կվարենգին մտադիր է եղել նրան հրավիրել Սանկտ Պետերբուրգ՝ Էրմիտաժի  թատրոնում դեկորացիաներ ստեղծելու համար։ Բայց նկարիչը Ռուսաստան է ժամանել միայն 1791 թվականի վերջին կամ 1792 թվականի սկզբին։ Գոնզագոյին Ռուսաստան է հրավիրել իշխան [[Նիկոլայ Յուսուպով]]ը՝ Կայսերական թատրոնների ապագա տնօրենը։ Այդ ժամանակ նա Ռուսաստանի դեսպանն է եղել Թուրինի արքունիքում։ Ժամանելուց հետո Գոնզագոն շատ է աշխատել բնությունից, սահուն կերպով նկարում էր Սանկտ Պետերբուրգի բնապատկերները, նրա ճարտարապետական հուշարձանները թանաքով, սեպիայով կամ բիստրեով, գրիչով և վրձնով։ Էրմիտաժային թատրոնի վարագույրի համար նա որոշեց կրկնել Միլանի իր հաջողությունը։ [[Միլան]]ի [[Լա Սկալա]]յի թատրոնի համար 1779 թվականին նա ստեղծել էր վարագույր, որի վրա շատ ճշգրիտ պատկերված էր նույն թատրոնը միայն արտաքինից։ Հանդիսատեսը հիացած է եղել։ Էրմիտաժի հավաքածուում պահպանվել է Գոնզագոյի նկարը, որը պատկերում է Էրմիտաժային թատրոնը Նևայի կողմից դարչնագույնով և տուշով<ref>Пьетро ди Готтардо Гонзага. 1751—1831. Жизнь и творчество. Сочинения. — Монографическое исследование Ф. Я. Сыркиной. — М.: Искусство, 1974. — С. 30</ref>։

1808 թվականից Էրմիտաժային  թատրոնում կազմակերպվում են ամանորյա դիմակահանդեսներ։ Թատրոնի դահլիճում տեղադրվել է «Բյուրեղապակյա վրան», որը պատրաստվել էր Կայսերական ապակու գործարանում և ներսից ու դրսից վառ լուսավորված էր։ Վրանում քսանհինգ հոգու համար նախատեսված սեղան էր դրված։ 	
Պիետրո Գոնզագոն վերահսկել է բոլոր տոների ձևավորումը։ Ավելի ուշ՝ 1823 թվականի փետրվարից, ��ատրոնը նույնիսկ օգտագործվել է մոտակայքում տեղակայված Պրեոբրաժենսկի գվարդիական գնդի զինվորներին ուսուցման համար։ 1826 թվականին Էրմիտաժի թատրոնի շենքը փոխադրվեց Կայսերական թատրոնների տնօրինությաններքո<ref>Эрмитаж. История и архитектура зданий. С. 218</ref>։

Թատրոնում խաղացել են բազմաթիվ հայտնի դրամատիկ դերասաններ՝ [[Իվան Դմիտրևսկի]]ն, [[Ժան Օֆրեն]]ը, [[Պյոտր Պլավիլշչիկով]]ը, [[Սիլա Սանդունով]]ը, [[Տատյանա Տրոեպոլսկայա]]ն, [[Յակով Շումսկի]]ն, [[Ալեքսանդր Յակովլև]]ը։ Այս թատրոնի  բեմում երգել է [[Ֆեոդոր Շալյապին]]ը<ref name="me6" />։

Թատրոնում մի քանի անգամ կատարվել են վերանորոգման և վերականգնման աշխատանքներ։ Վերականգնման աշխատանքները ղեկավարել են [[Կարլ Ռոսսի]]ն և [[Լյուդվիգ Շարլեման]]ը։ 1862 թվականին փոխվել են փայտե կրող կոնստրուկցիաները։ 1895-1898 թվականներին [[Ալեքսանդր Կրասովսկի|Ալեքսանդր Կրասովսկու]] գլխավորությամբ իրականացվել է մեծ վերակառուցում, [[փայտ]]ե ֆերմաները փոխարինվել են երկաթյա ֆերմաներով։

1902 թվականին անցումային պատկերասրահի վերին հարկը, որը ծառայում էր որպես թատերական ճեմասրահ, վերափոխվեց «չորրորդ ռոկոկոյի» ոճով՝ [[Լեոնտի Բենուա]]յի նախագծի համաձայն։ Փոփոխության պատճառը Ֆրանսիայի նախագահ Ֆ. Ֆորի կողմից Կայսերական արքունիքին նվիրված հսկայական գոբելեն էր։ Որոշվեց նրա համար հարմար կահավորանք ստեղծել Էրմիտաժային թատրոնի ճեմասրահում։

1988 թվականին թատրոնի բակում ճարտարապետ [[Վալերի Լուկին]]ը ստեղծել է նոր կամարակապ պատկերասրահ-անցում [[Էրմիտաժ (Սանկտ Պետերբուրգ)|Պետական Էրմիտաժի]] հետ անմիջական կապի համար։ 1992 թվականին թատրոնի շենքի առաջին հարկում բացվել է Պյոտր I-ի ձմեռային պալատը, որի մուտքը գտնվում է Պալատական առափնյայի կողմից։ Ներկայումս Էրմիտաժի թատրոնի շենքը գտնվում է Պետական Էրմիտաժի իրավասության ներքո։

== Ճարտարապետություն == 
Ճարտարապետ [[Ջակոմո Կվարենգի]]ն Պալլադիոյի ոճի հավատարիմ կողմնակից է եղել։ Որպես նոր կառուցվող շենքի նախատիպ՝ նա ընտրել է հին հունական թատրոնը (ոչ առանց կայսրուհու մասնակցության)։ Կվարենգին նախկինում ուսումնասիրել է անտիկ թատրոնները, իսկ Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժի թատրոնի 1787 թվականին  կառուցվող  փորագրություններով շենքի համար նա հատուկ նախագծել է հռոմեական թատրոնի և [[Վիչենցա]]յի Օլիմպիկո թատրոնի չափագրական նախագիծը ([[Անդրեա Պալլադիո]]յի նախագծով կառուցել է [[Վինչենցո Սկամոցի]]ն, 1580-1585)։ Վիչենցայի թատրոնը կառուցվել է «Օլիմպիական ակադեմիայի» քաղաքային համայնքի  պատվերով, որը պրոպագանդում էր անտիկ դրամա։ Ամֆիթատրոնի ճարտարապետական կառույցը, արխեստրայով և սքենայով, որը պատրաստված էր փայտից և ծածկկված մարմարով, հիշեցրել է [[Էպիդավրոս]]ի հին հունական թատրոնըе<ref>Виктор Георгиевич Власов, «Прозрачные колоннады» русского палладианизма // Власов В. Г. Искусство России в пространстве Евразии. — В 3-х т. — СПб.: Дмитрий Буланин, 2012. — Т. 2. — C. 134</ref>։

Թատրոնի ինտերիերում Կվարենգին օգտագործել է արհեստական մարմարով պատված կորնթոսյան սյունաշարեր, որմնախորշերում տեղադրված են [[Ապոլլոն]]ի և ինը մուսաների արձանները, հայտնի բանաստեղծների և կոմպոզիտորների պրոֆիլային դիմանկարներով կլոր մեդալիոններ։ Կվարենգիի կարծիքով, ինքը  կառուցել է Էրմիտաժյան  թատրոնը՝ հիմնվելով [[Պոմպեյ]]ի անտիկ թատրոնի անմիջական տպավորությունների վրա։ Նա բեմական դիմակները պատրաստել է թատրոնի ինտերիերի կորնթոսյան խոյակների վրա՝ «հետևելով Հռոմում տեսած և հիմնականում իր կողմից Պոմպեյի թատրոնի պեղումներից հայտնաբերված նմուշներին»<ref>Пилявский В. И. Джакомо Кваренги: Архитектор. Художник. — Л.: Стройиздат, 1981. — С. 131</ref>։

Շինարարության մեջ Կվարենգիի օգնականը եղել է քարտաշ վարպետ տեսսինցի [[Իվան Լուկին]]ը։ Ինտերիերի ձևավորմանը մասնակցել են Ա. Բեռնասկոնին, Ք. Ալբանին, Դ. Վալազինին, Ա. Մեդեյը և այլ իտալացի ու ռուս վարպետներ։ Կիսաշրջանաձև թատերասրահը տպավորիչ էր ինչպես կամերայնությամբ, այնպես էլ մոնումենտալությամբ։ Հանդիսասրահի արհեստական մարմարից սյուները, ճաղավանդակները և կարմիր պաստառապատումը (սկզբում կապույտ էր) ստեղծում են հանդիսավոր կոլորիտ։

Դեպի Նևայի կողմն ուղղված ճակատային մասն առանձնանում է կոպտատաշ շարվածքով և ցածր սյունազարդ պատշգամբով, մեծ սյունակարգով, որը ծածկում է երկրորդ և երրորդ հարկերը կողային ելուստնեի միջև։ Հատկապես տպավորիչ է ձմեռային ջրանցքով դեպի Հին Էրմիտաժի շենք տանող  կամարաձև անցումով կլորացված անկյունային հատվածը։ Կամարը կառուցվել է ճարտարապետ [[Յուրի Ֆելտեն]]ի նախագծով 1783 թվականին։ Այն հիշեցնում է Վենետիկի հռչակավոր «Հառաչների կամուրջ»-ը<ref>Виктор Георгиевич Власов, Итальянизмы в архитектуре Санкт-Петербурга: Историческая трансляция образов античности и Ренессанса [Электронный ресурс] //Архитектон: известия вузов. — 2018. — № 2(62). — URL: http://archvuz.ru/2018_2/11</ref>։

<gallery class="center" widths="160px" heights="200px">
Эрмитажный театр. Детали фасада01.jpg|Էրմիտաժի թատրոն։ Արևմտյան ճակատի դետալ
Foyer of the Hermitage Theatre.JPG|285px|Էրմիտաժի թատրոնի ճեմասրահ։ Ճարտարապետ՝ Լեոնտի Բենուա
Музеефикация фасада Зимнего дворца Петра.JPG|Պյոտր I-ի Ձմեռային պալատի պատմական ճակատի բացված մասերը
Эрмитажный мост 3.JPG|Ձմեռային ջրանցքի կամարը։ Ճարտարապետ՝ [[Յուրի Ֆելտեն]]
</gallery>

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.opeterburge.ru/theatre_486.html Эрмитажный театр] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090803154332/http://www.opeterburge.ru/theatre_486.html |date=2009-08-03 }}
* [http://www.hermitagemuseum.org/html_Ru/02/hm2_72.html Репертуар Эрмитажного театра на официальном сайте] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140802103711/http://www.hermitagemuseum.org/html_Ru/02/hm2_72.html |date=2014-08-02 }}
* [http://www.citywalls.ru/house804.html Архитектурный сайт Петербурга Citywalls.RU: История Эрмитажного театра]

{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Թատրոններ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի թատրոններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի ճարտարապետություն]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի տեսարժան վայրեր]]
[[Կատեգորիա:1780-ականների հիմնադրումներ Ռուսաստանում]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի թատրոններ]]
[[Կատեգորիա:1787 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի մշակութային ժառանգության օբյեկտներ]]

Այս էջում օգտագործված կաղապարները.

Կաղապար:Coord (խմբագրել)
Կաղապար:If declined (խմբագրել)
Կաղապար:Infobox mapframe (խմբագրել)
Կաղապար:InterProject (խմբագրել)
Կաղապար:Lang (խմբագրել)
Կաղապար:Lang-ru (խմբագրել)
Կաղապար:Main other (խմբագրել)
Կաղապար:Webarchive (խմբագրել)
Կաղապար:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Wikidata-coords (խմբագրել)
Կաղապար:Գույն (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Ծանցանկ (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Ծանցանկ/styles.css (խմբագրել)
Կաղապար:ՎՊԵ (խմբագրել)
Կաղապար:Վիքիպահեստ երկար (խմբագրել)
Կաղապար:Տեղեկաքարտ (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Տեսարժանություն (խմբագրել)
Կաղապար:Տեսարժանություն/Թվականներ (խմբագրել)
Կաղապար:Տեսարժանություն/Թվականներ/ (խմբագրել)
Կաղապար:Տեսարժանություն/Շինություններ (խմբագրել)
Մոդուլ:Arguments (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Check for unknown parameters (խմբագրել)
Մոդուլ:Coordinates (խմբագրել)
Մոդուլ:Infobox (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Infobox mapframe (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages/data (խմբագրել)
Մոդուլ:Mapframe (խմբագրել)
Մոդուլ:Math (խմբագրել)
Մոդուլ:Navbar (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources-utils (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:URL (խմբագրել)
Մոդուլ:Webarchive (խմբագրել)
Մոդուլ:Webarchive/data (խմբագրել)
Մոդուլ:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/config (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/media (խմբագրել)
Մոդուլ:Wikidata/url (խմբագրել)
Մոդուլ:WikidataCoords (խմբագրել)
Մոդուլ:WikidataSelectors (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)

Վերադարձ դեպի Էրմիտաժյան թատրոն։

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Էրմիտաժյան_թատրոն» էջից