Río Kızılırmak

Río Kızılırmak
	(tr) Kızılırmak
Tipo	río
Situado na entidade xeográfica	Asia Minor (en)
Inicio
Continente	Asia
País da cunca	Turquía
División administrativa	Turquía
Localización	İmranlı (en)
Final
Localización	Mar Negro
	39°51′12″N 38°24′27″L / 39.85328, 38.40739; B 41°44′03″N 35°57′23″L / 41.7342, 35.9564
Composto por	Kızılırmak Delta (en)
Afluentes	Rio Devrez (pt) , Gök River (en) , Delice River (en) , Q21696775 , Q2823842 , Q3012987 , Q3023802 , Q3334048 , Q3357545 , Q21210411 , Q21696261
Características
Dimensións	1.355 () km ;
Superficie da cunca hidrográfica	77.100 km²
Candidato a Patrimonio da Humanidade
	Kızılırmak Delta (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de abril de 2016
Identificador	6125
Sitio Ramsar
	Kızılırmak Delta (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	15 de abril de 1998
Identificador	942
Área importante para as aves
	Kızılırmak Delta (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Identificador	kızılırmak-delta-iba-türkiye
Categoría VI da UICN: área protexida con uso sostible dos recursos naturais
World Database on Protected Areas
Identificador	555634107
Medicións
Caudal	500 m³/s

O río Kızılırmak, para os gregos antigos Halis ou Halys, é o principal río de Asia Menor. Nace nas montañas de Armenia Menor, pobo da fronteira co Ponto, cordal coñecida como Antitauro. Despois de pasar polo Ponto e por Capadocia xiraba ao norte e nordeste, formando ao final o límite entre Paflagonia (que quedaba ao oeste) e Galacia e Ponto (ao leste) ata desembocar no mar Negro (Euxino). Segundo Estrabón o seu nome derivaba dunhas salinas, pero crese que este detalle non é correcto.

Baixo os hititas foi coñecido como Marasantiya. O 585 a.C. librouse unha batalla entre lidios e persas na súa beira (coñecida como batalla da eclipse) e desde entón foi a fronteira oriental do reino de Lidia co Imperio persa; o 547 a.C. o rei Creso cruzou o río para atacar os persas, pero foi derrotado polo rei Ciro II o grande, que gañou a decisiva batalla coñecida como Batalla do Halis, que vai poñer fin ao reino de Lidia e levou o dominio persa ata o mar Exeo.

Baixo dominio turco desde o século XI, foi chamado Kizil Irmak (río vermello), nome conservado baixo os otománs e que aínda porta. Hoxe en día o seu caudal úsase para producir electricidade.

O seu curso é de 1150 km e os seus principais afluentes son o Delice Irmak (grego Cappadox) e o Devrez.

Véxase tamén