Eleccións xerais de Suráfrica de 2004

Eleccións xerais de Suráfrica de 2004
← 1999  2009  →
Data	14 de abril de 2004
Tipo	eleccións xerais de Suráfrica
Cargo elixido	400 membro da Asemblea Nacional de Suráfrica
Participación política
20.674.926 15.863.558    76.73٪ 12.57 15.612.671       ?     250.887
Resultado da votación
Congreso Nacional Africano  — Thabo Mbeki 10.880.915   69.69٪ 3.34 Membro do Parlamento de Suráfrica 266 → 279 13 Partido Democrático  — Tony Leon 1.931.201   12.37٪ Membro do Parlamento de Suráfrica IFP  — Mangosuthu Buthelezi 1.088.664   6.97٪ Membro do Parlamento de Suráfrica Movemento Democrático Unido  — Bantu Holomisa 355.717   2.28٪ Membro do Parlamento de Suráfrica

As eleccións xerais de Suráfrica de 2004 realizáronse o mércores 14 de abril de dito ano para escoller os membros de ambas cámaras do vixésimo cuarto Parlamento de Suráfrica, en concordancia coas eleccións provinciais. Renováronse os 400 escanos da cámara baixa, a Asemblea Nacional e os 430 membros das nove lexislaturas provinciais, que á súa vez designarían os 90 escanos do Consello Nacional das Provincias, a cámara alta. Foron as terceiras eleccións desde a fin do apartheid.

Nestas eleccións o oficialista Congreso Nacional Africano (ANC), baixo o liderado do presidente incumbinte Thabo Mbeki, obtivo unha vitoria esmagadora sobre unha oposición practicamente inexistente, obtendo case o 70% dos votos e 279 escanos. Ao ter máis dos dous terzos dos votos e os escanos, o ANC adquiría o dereito a cambiar unilateralmente a constitución. Por outro lado, os comicios tamén marcaron o debut electoral da Alianza Democrática (DA), forza sucesora do Partido Demócrata, de Tony Leon. O novo partido, aínda encabezado por Leon, obtivo un afastado segundo lugar co 12.37% dos votos e 50 escanos. A pesar do contundente triunfo do ANC, Alianza Democrática logrou mellorar significativamente os resultados dos demócratas de 1999 e manterse como principal partido da oposición en ambas cámaras da lexislatura. Con este resultado, Mbeki foi reelixido para un segundo mandato como presidente e formou un goberno composto enteiramente por membros da Alianza Tripartita (o ANC, o Partido Comunista Surafricano e o Congreso de Sindicatos Surafricanos), sendo a primeira vez que non formaban parte do gabinete nin o Partido Nacional ou os seus sucesores nin o Partido da Liberdade Inkatha (IFP).^[1]

No plano dos terceiros partidos, o IFP quedou en terceiro lugar co 6.97% das preferencias e 28 escanos, sufrindo un forte golpe e perdendo a gobernación de KwaZulu-Natal ante o ANC. O Novo Partido Nacional, sucesor do Partido Nacional da época do apartheid, colapsou e perdeu a maior parte do seu apoio, caendo do 6.9% en 1999 ao 1.7% (partindo do 20.4% en 1994), debido a que moitos dos seus seguidores reprochaban ao partido o terse aliado co ANC. Os Demócratas Independentes (ID) sorprenderon a moitos observadores ao obter máis votos que o Novo Partido Nacional, converténdose no quinto partido máis votado. Outro partido que experimentou un declive foi o Movemento Democrático Unido (UDM), que só logrou conservar o seu bastión en Cabo Occidental. A nivel provincial, o ANC conservou o goberno das nove provincias.

Unhas 20.6 millóns de persoas inscribíronse para emitir sufraxio nas eleccións xerais de 2004, sendo aproximadamente dous millóns máis que en 1999,^[2] e participou o 76.73%. A pesar do case 70% dos votos recibido polo ANC, só o 56% dos surafricanos con dereito a voto se rexistrou para votar, o que provocou que só o 38% do padrón votara o oficialismo.^[3][4] Desde o ano 2004 empezaron a aparecer en Suráfrica campañas incitando ao boicot electoral.^[5][6]

Suráfrica ten un sistema parlamentario bicameral de goberno. A cámara baixa é a Asemblea Nacional que consta de 400 membros elixido mediante representación proporcional con listas pechadas. Douscentos membros son elixidos das listas dos partidos a nivel nacional; mentres que os outros 200 son elixidos das listas provinciais dos partidos en cada unha das nove provincias.^[7] O Presidente de Suráfrica, que é o xefe de estado e goberno do país, é elixido pola Asemblea Nacional despois das eleccións.^[8]

As lexislaturas provinciais, que varían en tamaño de 30 a 80 membros, tamén son elixidas por representación proporcional con listas cerradas. Os gobernadores (premiers) de cada provincia serán elixidos pola maioría gañadora en cada lexislatura provincial.^[7]

A cámara alta do Parlamento é o Consello Nacional das Provincias (NCOP polas súas siglas en inglés), consta de 90 membros, 10 por cada provincia, elixidos polas respectivas lexislaturas provinciais en proporción á representación de cada partido na lexislatura.^[7]

Durante a campaña, Mbeki e o ANC no seu conxunto comprometéronse a combater o desemprego, a epidemia da SIDA e a pobreza xeneralizada. O partido fixo campaña destacando os seus logros durante os seus anos no poder desde que puxo fin ao goberno da minoría branca en 1994: a construción de 1.6 millóns de casas, a chegada de auga potable a nove millóns de persoas máis e subministrando electricidade ao 70 por cento dos fogares surafricanos. Por outro lado, a oposición, encabezada por Alianza Democrática (DA) acusou á administración de Mbeki de ignorar a epidemia da Sida, e de ser o culpable do crecemento da delincuencia e o desemprego no país. Estímase que 5.3 millóns de surafricanos están infectados co VIH máis que en calquera outro país. O desemprego de máis do 30 por cento afectou especialmente a poboación negra con escasa educación, mentres que a brecha entre os ricos e os pobres aumentou considerablemente durante a década de 2000.^[9]

A Comisión Electoral Independente dixo que a votación transcorrera sen problemas con só incidentes menores.^[9] As eleccións foron supervisadas por máis de 3000 observadores electorais locais e unhas 200 misións internacionais de observadores, incluída a Unión Africana, o Foro Parlamentario da Comunidade para o desenvolvemento de África Austral e o Instituto Electoral da África Austral. Os observadores rexionais declararon que as eleccións foron libres e xustas.^[9]

Partido		Votos	%	+/-	Escanos	+/-
	Congreso Nacional Africano (ANC)	10.880.915	69,69 %	3.34	279 / 400	13
	Alianza Democrática (DA)	1.931.201	12,37 %	2.81[a]	50 / 400	12[a]
	Partido da Liberdade Inkatha (IFP)	1.088.664	6,97 %	1.61	28 / 400	6
	Movemento Democrático Unido (UDM)	355.717	2,28 %	1.14	9 / 400	5
	Demócratas Independentes (ID)	269.765	1,73 %	Novo	7 / 400	Novo
	Novo Partido Nacional	257.842	1,65 %	5.22	7 / 400	21
	Partido Demócrata Cristián Africano (ACDP)	250.272	1,65 %	0.17	7 / 400	1
	Fronte da Liberdade (FF+)	139.465	0,89 %	0.19	4 / 400
	Partido Demócrata Cristián Unido (UCDP)	117.792	0,75 %	0.03	3 / 400
	Congreso Panafricanista de Azania (PAC)	113.512	0,73 %	0.02	3 / 400
	Fronte Minoritaria (MF)	55.267	0,35 %	0.05	2 / 400	1
	Organización do Pobo de Azania (APO)	39.116	0,22 %	0.08	1 / 400
	Partido Demócrata Cristián (CDP)	17.619	0,11 %	Novo	0 / 400	Novo
	Acción Nacional (NA)	15.804	0,10 %	Novo	0 / 400	Novo
	Congreso de Paz e Xustiza (PJC)	15.187	0,10 %	Novo	0 / 400	Novo
	Partido Socialista de Azania (SOPA)	14.853	0,10 %	0.04	0 / 400
	Novo Partido Laborista (NLP)	13.318	0,09 %	Novo	0 / 400	Novo
	Fronte Unida (UF)	11.889	0,08 %	Novo	0 / 400	Novo
	Movemento de Desempregados de Suráfrica (UMSA)	10.446	0,07 %	Novo	0 / 400	Novo
	Partido da Organización (OP)	7.531	0,05 %	Novo	0 / 400	Novo
	Partido Manteno Recto e Simple (KISS)	6.514	0,04 %	0.04	0 / 400
Votos válidos		15.612.671	98,42 %
Votos en branco/nulos		250.887	1,58 %
Votos en total		15.863.558	100,00 %
Votantes rexistrados/participación		20.674.926	76,73 %

O Consello Nacional das Provincias (NCOP) consta de 90 membros, dez elixidos por cada lexislatura provincial, en proporción á membresía do partido da lexislatura provincial. Cada delegación provincial consta de seis delegados permanentes, que son elixidos por un período que dura até que se elixe unha nova lexislatura provincial, e catro delegados especiais. Un dos delegados especiais é o premier da provincia ou outro membro da lexislatura provincial designada polo premier, mentres que os outros tres delegados especiais son designados ad hoc pola lexislatura provincial.

Candidato		Partido		Votos	%
	Thabo Mbeki		Congreso Nacional Africano (ANC)	279 / 400	100,0 %
Abstención, Ausente				121 / 400