Cryptosporidium

Cryptosporidium
ooquiste de Cryptosporidium muris atopado en feces humanas.
Clasificación científica
Dominio: Eukaryota Reino: Chromalveolata Superfilo: Alveolata Filo: Apicomplexa Clase: Conoidasida Subclase: Coccidiasina Orde: Eucoccidiorida Suborde: Eimeriorina Familia: Cryptosporidiidae Xénero: ''Cryptosporidium''
Especies
Cryptosporidium andersoni Cryptosporidium bailey Cryptosporidium bovis Cryptosporidium cervine Cryptosporidium canis Cryptosporidium cuniculus Cryptosporidium ducismarci Cryptosporidium fayeri Cryptosporidium felis Cryptosporidium fragile Cryptosporidium galli Cryptosporidium hominis Cryptosporidium marcopodum Cryptosporidium meleagridis Cryptosporidium molnari Cryptosporidium muris Cryptosporidium parvum Cryptosporidium ryanae Cryptosporidium saurophilum Cryptosporidium serpentis Cryptosporidium suis Cryptosporidium ubiquitum Cryptosporidium wrairi Cryptosporidium xiaoi

Cryptosporidium é un xénero de protozoos apicomplexos que pode causar unha enfermidade gastrointestinal con diarrea en humanos chamada criptosporidiose. Cryptosporidium é o organismo que se illa xeralmente nos pacientes humanos co virus VIH que padecen diarrea. Cryptosporidium forma ooquistes de 4-6 µm de diámetro que presentan unha tinguidura ácido-rápida parcial, polo que hai que diferencialos doutros organismos tamén parcialmente ácido-rápidos como Cyclospora cayetanensis.

Cryptosporidium causa a diarrea chamada criptosporidiose. É un dos apicomplexos patóxenos, xunto con Plasmodium causante da malaria, e Toxoplasma, causante da toxoplasmose, pero, a diferenza de Plasmodium, que se transmite polos mosquitos, Cryptosporidium non utiliza un insecto como vector e é capaz de completar o seu ciclo de vida nun só hóspede, orixinando estadios de quiste que se excretan nas feces e poden transmitirse a un novo hóspede.

Varias especies de Cryptosporidium infectan a mamíferos. Nos humanos, os principais causantes de enfermidades son C. parvum e C. hominis (antes denominado C. parvum xenotipo 1). Ademais, C. canis, C. felis, C. meleagridis, e C. muris poden tamén causar doenzas en humanos.

A criptosporidiose é tipicamente unha infección aguda, de curto prazo, pero pode ser grave e persistente en nenos e persoas inmunocomprometidas. O parasito transmítese por quistes (ooquistes ou oocistos) resistentes liberados no ambiente que, unha vez inxeridos, permanecen no intestino delgado e dan lugar a unha infección do tecido epitelial intestinal.

O xenoma de Cryptosporidium parvum, que se secuenciou en 2004, é peculiar entre os eucariotas porque parece que non ten ADN mitocondrial.^[1] Tamén se secuenciou unha especie moi relacionada, a C. hominis.^[2] Poden consultarse os datos xenómicos de Cryptosporidium na base de datos do NIH The CryptoDB.org.

A fase de espora de Cryptosporidium (ooquiste) pode sobrevivir durante longos períodos de tempo fóra do seu hóspede. Pode tamén resistir a acción de moitos desinfectantes comúns, como os baseados no cloro.^[3]

En moitas plantas potabilizadoras de auga que toman auga de ríos, lagos e depósitos utilízanse tecnoloxías de filtración, moitas das cales poden eliminar o 99% dos Cryptosporidium.^[4] Hai filtros de membranas e bolsas e cartuchos-filtro que eliminan especificamente Cryptosporidium.

Cryptosporidium é moi resistente aos desinfectantes clorados;^[5] pero se as concentración son altas e o tempo de exposición prolongado, Cryptosporidium pode inactivarse con dióxido de cloro e tratamentos con ozono. En xeral, cómpren unhas concentracións de cloro tan altas que o uso de produtos clorados queda excluído como método de control de Cryptosporidium na auga para beber. O tratamento con luz ultravioleta a doses relativamente baixas inactiva Cryptosporidium.^[6][7]

Unha das principais dificultades para identificar os estalidos epidémicos é a capacidede de verificar os resultados no laboratorio. Os ooquistes poden examinarse ao microscopio a partir de mostras de feces, pero poden confundirse con outros obxectos ou artefactos similares.^[8] A maioría dos criptosporidios miden 3-6 μm, aínda que algúns informes mencionan quistes máis grandes.^[8]

En caso de risco de auga contaminada por Cryptosporidium recoméndase como método doméstico de control ferver a auga antes de bebela.^[9]

Como moitos patóxenos fecais-orais, poden transmitirse por alimentos contaminados ou pouca hixiene. Cómpren análises de augas e estudos epidemiolóxicos para determinar a fonte de infeccións específicas. Cryptosporidium normalmente non causa enfermidades graves en persoas con boa saúde. Pode infectar de forma crónica a nenos e adultos expostos e inmunocomprometidos.

• White, A. Clinton, Jr. "Cryptosporidiosis". In Mandell, G et al., eds., Principles and Practice of Infectious Diseases, 6th edition; Elsevier, 2005, pp 3215–28.
• Upton, Steve J. (2003-09-12). "Basic Biology of Cryptosporidium" (Website). Kansas State University: Parasitology Laboratory. 
• "The Taxonomicon & Systema Naturae". Taxon: Genus Cryptosporidium. S.J. Brands (Compiler). Universal Taxonomic Services, Amsterdam, The Netherlands. 2000. Arquivado dende o orixinal (Website database) o 23 de setembro de 2018. Consultado o 20 de xuño de 2014. 
• United States Environmental Protection Agency (March 2001). "Cryptosporidium: Drinking Water Advisory" (PDF). Consultado o 4 March 2013  EPA reference: EPA-822-R-01-009 
• World Health Organisation (2009). "Risk Assessment of Cryptosporidium in Drinking Water" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 02 de outubro de 2012. Consultado o 4 March 2013  WHO reference: WHO/HSE/WSH/09.04 

• CryptoDB: The Cryptosporidium Genome Resource