Crac do 29

O crac do 29 ou Xoves Negro (en inglés, Black Thursday^[1]) refírese ao día 24 de outubro de 1929, cando ocorreu o crac da Bolsa de Valores de Nova York. O crac desencadeou a máis devastadora crise económica da historia dos Estados Unidos, considerándose a duración e a importancia dos seus efectos.^[2] Marcou o inicio dos doce anos da Gran Depresión, que afectou todos os países occidentais industrializados.

Trala primeira guerra mundial, os países de Europa estaban en ruínas, mentres que os Estados Unidos vivían unha gran prosperidade, a causa da produción e a exportación en gran volume durante a guerra.^[3] Co aumento da produción, os Estados Unidos, durante a década de 1920, tiñan crecemento e prosperidade suficientes para dominar outros mercados, como o de América Latina. Ese período ficou coñecido como "Tolos Anos 20". O consumo aumentara, a industria creaba todo o tempo bens de consumo, as festas e os clubs estaban cheos e o cinema tornábase nunha gran diversión. Con esta prosperidade, as accións eran valorizadas.^[4]

En setembro de 1929, o índice Dow Jones, que avalía o mercado de accións nas bolsas de valores, rexistrou o seu pico máximo e o mercado comezaba a sentir que unha caída no valor nominal das accións podería aproximarse. Con iso, e debido á desconfianza do mercado, o volume dos negocios caera substancialmente, ata a situación ficar insustentábel. Iniciouse entón a crise de 1929, que, en suma, se traduciu nunha crise de credibilidade. Os accionistas puñan as súas accións en venda, en volumes enormes, e como había poucos compradores, os prezos das accións caían. Deuse inicio a unha espiral descendente:

Por falta de recursos, as empresas cesaban os seus traballadores, que ficaban sen emprego e deixaban de consumir. Sen vender, as empresas ficaban sen recursos. Por falta de recursos...

Os bancos e as fábricas afundíronse e os efectos da crise espalláronse polo mundo.^[5]

A crise tivo lugar a causa da creba da bolsa e tamén por outros dous motivos:^[4]

• Superprodución agrícola: formárase un excedente de produción agrícola nos Estados Unidos, porque non atopaba ningún comprador, nin dentro nin fóra do país.
• Diminución do consumo: As industrias crecían, mais o poder adquisitivo da poboación non. Ou sexa, aumentaban as ofertas e diminuían os compradores, facendo que varias industrias crebasen.

O xoves 24 de outubro de 1929, que ficou coñecido como Xoves Negro, ocorreu o crac (creba) da bolsa de valores de Nova York.^[6] Ese día, a bolsa perdeu un 11% do seu valor en negociacións moi fortes. Varios líderes banqueiros de Wall Street reuníronse para atopar unha solución contra o pánico e os caos.^[7] O encontro contou con Thomas Lamont, xefe interino do Morgan Bank, Albert Wiggin, xefe do Chase National Bank e Charles E. Mitchell, presidente do National City Bank of New York. Escolleron a Richard Whitney, vicepresidente da Bolsa, para actuar no seu nome. Cos banqueiros e os seus recursos financeiros, Whitney colocou unha oferta de compra dun gran bloque de accións na U.S. Steel a un prezo ben por riba do mercado e moitos investidores de accións quixeron vender rapidamente as súas accións. 6 091 870 títulos financeiros foron rapidamente vendidos o mesmo día, o terceiro maior volume de negocios da historia da bolsa.^[8]

Este crac fixo que empresas e bancos fosen á creba e o valor das accións, nas bolsas de valores, caesen moito dun día para o outro. Esa creba repercutiu na maior parte dos países capitalistas. Moitas persoas perderon os seus empregos, había pánico entre a xente, levando algunhas ao suicidio, incluídos once grandes especuladores da bolsa.^[8] O desemprego aumentou, a produción industrial americana ficou reducida ao 54%,^[6] e o mercado perdeu máis de 30 mil millóns de dólares en dous días.^[9]

O mercado continuou a caer, chegando a un número negativo histórico en 13 de novembro de 1929, con 198,60. O mercado foise recuperando durante varios meses, atinxindo un pico de peche secundario de 294,07 o 17 de abril de 1930, antes de embarcarse nun outro pico negativo. No entanto, ese foi máis forte, cando o Dow Jones pechou en 41,22, o valor máis baixo do século XX. Non volvería recuperarse ata novembro de 1954.^[10][11]

O accidente financeiro seguiu a unha especulación que tivo lugar ao final de 1920, que levou centenares de americanos a investiren pesadamente no mercado de accións. Un número significativo deles foi pedir diñeiro prestado para comprar máis accións. En agosto de 1929, os corretores facían préstamos pequenos a investidores que estaban comprando accións. Prestáronse máis de 8,5 mil millóns de dólares, máis da metade de todo o diñeiro en circulación nos Estados Unidos nesa época.^[12][9][13] Os prezos das accións estaban subindo e impulsando máis persoas a investir, a xente agardaba que os prezos das accións subisen aínda máis. As especulacións alimentaron a subir aínda máis e creouse unha bocha económica.

En 1932, o Senado dos Estados Unidos estableceu a Comisión Pecora para estudar as causas do incidente. O ano seguinte, o Congreso dos Estados Unidos aprobou a Lei Glass-Steagall, que fixo obrigatoria unha separación entre os bancos comerciais que reciben depósitos e dan préstamos, e os bancos de investimento que emiten e distribúen accións, títulos e outros produtos.

Despois da creba da bolsa de valores, os mercados de accións arredor do mundo instituíron medidas para suspenderen a negociación no caso de caídas rápidas, alegando que as medidas ían impedir o pánico. Non obstante, aconteceu outra creba, coñecida como Luns Negro, o 19 de outubro de 1987, cando o Dow Jones Industrial Average caeu un 22,6%, a peor caída desde 1929.

Os economistas e os historiadores están en desacordo sobre o papel que tivo o crac nos eventos económicos, sociais e políticos subsecuentes. The Economist argumentou nun artigo de 1998 que a depresión non comezou co crac do mercado de accións.^[14] Non fica claro o momento en que unha depresión estaba a comezar. Preguntáronse: "Pode un colapso moi serio da bolsa producir un serio revés para a industria cando a produción industrial está na maior parte nunha condición saudábel e equilibrada?"^[15]

Porén, The Economist tamén advertiu que algunhas crebas bancarias tamén son esperadas, e algúns bancos poden non ter reservas para financiar empresas comerciais e industriais. Concluíron que a posición dos bancos é a chave para a situación, mais o que ía acontecer non podía preverse.^[15]

Os estudosos analizan o crac de Wall Street de 1929 como parte dun proceso histórico que foi unha parte das novas teorías de boom e bust. De acordo con economistas como Joseph Schumpeter, Nikolai Kondratiev e Charles E. Mitchell, o accidente foi simplemente un evento histórico no proceso continuo coñecido como ciclos económicos. O impacto do suceso foi só para aumentar a velocidade con que o ciclo proseguiu cara ao seu seguinte nivel.

Milton Friedman no seu ensaio A Monetary History of the United States, coescrito con Anna Schwartz, avanza o argumento de que o que fixo a "gran contracción" tan grave non foi a desaceleración do ciclo económico, foi o proteccionismo, ou o crac de mercado de accións de 1929 en si, mais, segundo Friedman, o que mergullou o país nunha fonda depresión foi o colapso do sistema bancario durante tres vagas de pánico durante o período 1930-33.^[16]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Crac do 29

A Galipedia ten un portal sobre: Historia

• Axon, Gordon V. The Stock Market Crash of 1929. Londres: Mason & Lipscomb Publishers Inc., 1974.
• Bierman, Harold (March 26, 2008). "The 1929 Stock Market Crash". En Whaples, Robert. EH.Net Encyclopedia. Santa Clara, California: Economic History Association. Consultado o 2 de febreiro de 2017. 
• Brooks, John. (1969). Once in Golconda: A True Drama of Wall Street 1920–1938. Nova York: Harper & Row. ISBN 0-393-01375-8.
• Galbraith, John Kenneth. "1929: New York City." Lapham's Quarterly, no. 2 (Spring 2015): 145–146
• Klein, Maury. (2001). Rainbow's End: The Crash of 1929. Nova York: Oxford University Press. ISBN 0-19-513516-4.
• Klingaman, William K. (1989). 1929: The Year of the Great Crash. Nova York: Harper & Row. ISBN 0-06-016081-0.
• Leone, Bruno. The Great Depression: Opposing Viewpoints, 14–25. San Diego, California: Bender, David L., 1994.
• Pendergast, Tom. American Decades: 1920–1929. Farmington Hills, Michigan: UXL American Decades Publishing, 2003.
• Reed, Lawrence W. (1981 & 2008). Great Myths of the Great Depression. Midland, Michigan: Mackinac Center.
• Rothbard, Murray N. (2000). America's Great Depression (PDF) (5th ed.). Auburn, Alabama: Ludwig von Mises Institute. ISBN 978-0-945466-05-5. Consultado o 13 de maio de 2010. 
• Shachtman, Tom. (1979). The Day America Crashed: A Narrative Account of the Great Stock Market Crash of October 24, 1929. Nova York: G.P. Putnam. ISBN 0-399-11613-3.
• Thomas, Gordon and Morgan-Witts, Max. (1979). The Day the Bubble Burst: A Social History of the Wall Street Crash of 1929. Garden City, Nova York: Doubleday. ISBN 0-385-14370-2.
• Watkins, Tom H. The Great Depression: America in the 1930s, 22–55. Nova York: Little, Brown & Company, 1993.

• Quebrou Arquivado 27 de novembro de 2020 en Wayback Machine.! A Gran Depresión Outubro de 1929