Niobium

Niobium
Criostalan agus ciùb niobium.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Nb
Àireamh	41
Buidheann	5, Bhanadium
Ùine	5
Bloca	d
Seòrsa	Meatailt trastach
Buadhan stuthach
Dath	Airgead-ghorm-liath
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	92.90637(2)[1]
Comh-dhealbhadh atamach	[Kr] 4d4 5s1
Cor ogsaideachaidh	−1, +2, +3, +4, +5
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	652.1
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1380
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	2416
v t e

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an niobium le samhla Nb agus àireamh atamach 41. 'S e meatailt trastach a tha ann. Tha a fheartan fiosaigeach agus ceimigeach glè choltach ri na feartan de thantalum.

Ann an 1801 rinn Charles Hatchett gun robh ogsaid ùr ann an columbait, mèinnear à Massachusetts, agus dh'ainmhich e am meatailt columbium.^[2] A rèir William Hyde Wollaston b' e tantalum a bha am meatailt ann. Ann an 1845 mhol Heinrich Rose gun robh eileamaidean ùr, niobium agus pelopium, san t-sampla. Bha Niobe agus Pelops nam peathraichean Tantalus.

Ann an 1864 rinn Jean Charles Galissard de Marignac niobium fìor-ghlan nuair a theasaich e niobium clòraid ann an àile haidridein. Aig an àm sin dhearbhaicheadh e gun robh pelopium na mheasglachadh de niobium agus tantalum.

Cleachdar a' mhòr-chuid de niobium ann an aloidhean còmhla ri stàilinn.

1. ↑ http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm
2. ↑ Griffith, W. P. ⁊ Morris, P. J. T. (2003): “Charles Hatchett FRS (1765-1847), chemist and discoverer of niobium,” ann an: Notes and Letters, leabhar 57. doi:10.1098/rsnr.2003.0216. Air a thogail 12mh dhen Dàmhair 2017.Mearachd san teamplaid * ainm paramadair nach aithne dhuinn (Teamplaid:Iomradh iris): 'duilleag'