Ogsaidean

Ogsaidean
Tiùb di-neartachaidh ogsaidein
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	O
Àireamh	8
Buidheann	16
Ùine	2
Bloca	p
Seòrsa	Neo-mheatailtean
Buadhan stuthach
Dath	Gas gun dath, lionn ghorm
Teothachd leaghaidh	54.36 K ​(−218.79 °C, ​−361.82 °F)
Teothachd goilidh	90.188 K ​(−182.962 °C, ​−297.332 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	15.99903–15.99977[1]
Comh-dhealbhadh atamach	[He] 2s2 2p4
Cor ogsaideachaidh	+2, +1, –1, –2
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1313.9
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	3388.3
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	5300.5
v t e

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an ogsaidean,^[2] no àile-bheathail le samhla O agus àireamh atamach 8. Tha e na ghas aig teothachd is brùthadh àbhaisteach. Tha ogsaidean na ghas meadhanach iom-obrachail is tha e air leth cudromach airson beatha air an t-Saoghal. Tha ogsaidean sna chòigeamh phàirt de àile na talmhainn. Tha 13 iosatòpaichean aig ogsaidean ach chan eil ach trì, ¹⁶O, an t-iosatòp as cumanta, ¹⁷O agus ¹⁸O seasmhach.

Tha dà chruth cumanta de dh'ogsaidean ann, ogsaidean dà-atamach, agus òson.^[3] Tha òson cudromach o chionn 's gu bheil am filleadh òson gar dìon an aghaidh rèididheachd ultra-bhìolait.^[4]

Ann an 1772 lorg Carl Wilhelm Scheele gas lasanta ùr nuair a theasaich e mearcair ogsaid.

Cleachdar ogsaidean ann an leigheas far a bheil e a' cuideachadh euslaintich anailich.

1. ↑ http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm
2. ↑ “ogsaidean”. An Seotal. Air a thogail 28mh dhen Chèitean 2017.
3. ↑ “òson”. An Seotal. Air a thogail 28mh dhen Chèitean 2017.
4. ↑ “Ozone Hole Watch”. National Aeronautics and Space Administration, Goddard Flight Center. Air a thogail 28mh dhen Chèitean 2017.