Teoirim na gceithre dhath

Tairiscint mhatamaiticiúil gur féidir gach léarscáil ar dhromchla plánach a dhathú, gan úsáid a bhaint ach as 4 dhath ar a mhéid. Is léir nach leor 3 dhath chun réigiúin le comhtheorainneacha a idirdhealú. Thairg Francis Guthrie (1831-1899) den chéad uair i 1852 conas a chruthú gur leor 4 dhath i gcomhair gach léarscáile, is cuma cruthanna na réigiún. Ach níor cruthaíodh é seo go dtí 1976 nuair a bhain na matamaticeoirí Meiriceánacha Kenneth Appel (1932-2013) agus Wolfgang Haken (1928-2022) feidhm as ríomhairí chun cruthú sásúil a thabhairt faoi dheireadh.^[1]

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.