ویکی‌پدیا:سیاست ویرایش
 | این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
 | این صفحه در یک نگاه: صفحه‌ها را تا جایی که می‌توانید توسعه دهید و نگران نقصان آنها نباشید. |
| سیاست‌های رفتاری |
|---|
ویکی‌پدیا حاصل مشارکت هزاران ویرایشگر است که هر یک چیزی را به آن افزوده‌اند که ممکن است حاصل تحقیق، تخصص، قدرت نوشتن یا نکته‌های اطلاعاتی باشد، ولی از همه مهمتر تمایلی است که یاری رساندن داشته‌اند. حتی بهترین مقاله‌ها را نباید کامل پنداشت، چراکه هر ویرایشگر تازه‌ای می‌تواند در هر زمان با بینش تازهٔ خود به بهبود محتوا کمک کند.
ویکی‌پدیا کاری در حال انجام است: بی‌نقص بودن لازم نیست
[ویرایش]این خیلی عالی است که فردی یک متن بی‌نقص و بدون اشکال را به ویکی‌پدیا اضافه کند و همواره باید مورد تشویق قرار گیرد.
اگرچه یکی از برترین مزایای سیستم ویکی این است که مطالب اولیه که ناکامل یا از نظر نوشتاری ضعیف هستند، می‌توانند به صورت مطالب بی‌نقص‌تر و ویراسته درآیند، اما لازم است ذکر شود که مقالات دست اول حاصل ویرایش‌های گروهی است که افراد با هم انجام می‌دهند.
یک فرد در ابتدا ممکن است شروع به نوشتنِ مقاله‌ای به صورت خیلی مختصر یا با استفاده از تعداد کمی مدرک کند. فرد دیگری می‌تواند جزئیاتی به آن اضافه کند. شخصی دیگر هم می‌تواند مطالب را از زوایای گوناگون بررسی و آنها را جمع‌بندی کند. در عین حال شخصی دیگر می‌تواند آن مطالب را ویرایش کند و عبارات نامناسب را با عبارات بی‌طرفانه تعویض کند. شخصی دیگر هم می‌تواند تمام ویرایش‌ها را از نظر قواعد دستور زبان بررسی و اصلاح کند.
وقتی که تمام این مطالب اضافه شدند، شاید شخصی بخواهد مطالب بیشتری اضافه کند تا متن را به‌هم‌پیوسته کند، ممکن است عباراتی اضافه شود و مقاله بازنویسی شود و دوباره تمام مراحل بالا تکرار شود.
در طول این مراحل، شاید مقاله به نظر دارای کیفیت پایینی باشد یا مجموعه‌ای از چند عبارات بی‌ربط باشد. بهتر است به‌جای اینکه از این موضوع بهراسیم، خوشحال باشیم که می‌دانیم مقاله دارای پتانسیلی رو به پیشرفت است و یقین داشته باشیم که با ویراستن، نوشته‌ای باارزش خواهیم داشت. البته کسی مجبور نیست که آن را دوست داشته باشد، اگرچه ما گاهی از کارهای غیراستاندارد ایراد می‌گیریم، اما باید سعی در تصحیح آن داشته باشیم. این خیلی مهم است که اگر امکان تصحیح آن وجود دارد، آن را تصحیح کنیم؛ مثلاً اگر امید به بودن متنی نداریم آن را با توجه به مذاکراتی که در صفحه بحث آن شده حذف می‌کنیم، یا در مواردی که مقاله شایستگی بودن را ندارد آن را یک باره حذف کنیم. تصمیمی که در این مورد می‌گیریم نباید بدون فکر باشد و باید به آینده‌اش فکر کنیم.
سعی کنید مشکلات را برطرف کنید
[ویرایش]مقاله‌های عالی ویکی‌پدیا حاصل تلاش مستمر ویرایشگران هستند. به‌جای حذف کامل محتوای ناقص، در صورت امکان مشکل مورد نظر را برطرف کنید، و در غیر این صورت آنها را برچسب بزنید یا آنها را به چالش بکشید.
همان‌طور که بالاتر گفته شد، ویکی‌پدیا کاری در حال انجام است و بی‌نقص بودن لازم نیست. تا زمانی که هرگونه حقیقت یا ایدهٔ افزوده‌شده به یک مقاله برای نسخهٔ «کامل‌شدهٔ» آن مقاله مناسب باشد، در صورتی که با سه سیاست اصلی محتوایی یعنی دیدگاه بی‌طرف (که به معنای نبود دیدگاه نیست)، تأییدپذیری، و ممنوعیت تحقیق دست اول مطابقت داشته‌باشد، باید آن را نگه داشت.
اگر معتقد هستید که مقاله‌ای باید به‌شکل قابل ملاحظه‌ای بازنویسی شود یا تغییر یابد، جسور باشید و انجامش دهید، اما بهتر است که در صفحهٔ بحث مقاله در مورد دلیل تغییری که اعمال کرده‌اید پیامی قرار دهید.
به‌جای حذف محتوا از یک مقاله یا خنثی‌سازی مشارکت‌های جدید، موارد زیر را در نظر داشته‌باشید:
- بازنویسی یا ویراستاری به‌منظور بهبود دستور زبان یا ارائهٔ دقیق‌تر محتوای منابع
- قالب‌بندی یا منبع‌دهی در محل
- برچسب زدن در صورت نیاز
- تصحیح مطالب ناصحیح، و همزمان دست‌نخورده گذاشتن باقی محتوا
- ادغام یا انتقال محتوا به یک مقالهٔ از پیش موجود مرتبط‌تر یا تفکیک کردن محتوا به یک مقالهٔ کاملاً تازه
- افزودن دیدگاهی دیگر به دیدگاه‌های موجود به‌منظور ایجاد توازن در مقاله
- درخواست یادکرد با افزودن برچسب {{نیازمند منبع}}، یا افزودن سایر برچسب‌های تمیزکاری متناسب به محتوایی که خودتان قادر به رفع اشکالات آن نیستید
- انجام یک جستجوی سریع برای منابع و افزودن یادکرد
- رفع اشکال پیوندهای مرده در صورتی که یک نشانی وب جدید برای صفحه یا یک بایگانی از صفحهٔ قدیمی قابل یافتن باشد
- ادغام کل مقاله در یک مقالهٔ دیگر و تبدیل مقالهٔ اولیه به یک تغییر مسیر به‌شکلی که در راهنمای ادغام متن توضیح داده شده
- رفع خطاهای موجود در ویکی‌متن یا قالب‌بندی
در غیر این صورت، اگر فکر می‌کنید که محتوای موردنظر قابلیت تبدیل شدن به یک زیرمقالهٔ تازه را دارد، یا اگر از حذف کامل آن از ویکی‌پدیای فارسی مطمئن نیستید، می‌توانید محتوا را به صفحهٔ بحث مقاله کپی کنید تا در مورد آن بحث‌های بیشتری صورت گیرد. اگر فکر می‌کنید که محتوا را می‌توان در جای بهتری قرار داد، می‌توانید محتوا را به صفحهٔ بحث مقالهٔ دیگری که فکر می‌کنید مرتبط‌تر است، کپی کنید تا ویرایشگران در خصوص چگونگی قرار گرفتن آن در دانشنامه به‌شکلی مناسب تصمیم‌گیری کنند.
مشکلاتی که ممکن است حذف را توجیه کند
[ویرایش]تعدادی از سیاست‌های اصلی ما به شرایطی اشاره دارند که ممکن است حذف اطلاعات از مقاله بهتر از نگه داشتن آن باشد. ویکی‌پدیا:تأییدپذیری به چگونگی رسیدگی به محتوای بدون منبع و مناقشه‌برانگیز اشاره کرده است؛ ویکی‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع به لزوم حذف تحقیق دست اول اشاره کرده است؛ ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا چه چیزی نیست محتوایی را توصیف می‌کند که از اساس برای قرار گرفتن در ویکی‌پدیا مناسب نیستند؛ و ویکی‌پدیا:ارزش ناحق به چگونگی ایجاد توازن در محتوایی می‌پردازد که به یک دیدگاه خاص وزنی ناروا می‌دهند و ممکن است شامل حذف چیزهای بی‌اهمیت، دیدگاه‌های اقلیت‌های کوچک، یا مطالبی باشد که با منابع معتبر پشتیبانی نمی‌شوند. همچنین حشو در مقاله باید در حداقل نگه داشته شود (به‌جز در بخش آغازین که باید حاوی خلاصه‌ای از کل مقاله باشد و بنابراین تکراری بودن آن عمدی است).
تهمت‌ها، محتوای نامفهوم و خرابکاری‌ها باید به‌طور کامل حذف شوند؛ همان‌طور که محتوای ناقض حق تکثیر و محتوایی که منبع معتبری که از آن پشتیبانی کند در دست نیست، باید حذف شود.
هنگام مواجهه با زندگی‌نامهٔ افراد زنده باید دقت بیشتری به‌خرج داد؛ خصوصاً هنگامی که با ادعاهایی پیرامون موضوع با منابع ضعیف روبرو می‌شوید. ویرایشگرانی که روی چنین مقاله‌هایی کار می‌کنند باید با محدودیت‌های مندرج در ویکی‌پدیا:زندگی‌نامه زندگان آشنای باشند و به درک درستی از آنها رسیده باشند.
گفتگو و ویرایش
[ویرایش]در به‌روزرسانی مقاله‌ها جسور باشید، به‌ویژه در تغییرات جزئی و اصلاح مشکلات. لازم نیست پیش از اعمال تغییرات با نویسندگان پیشین تماس بگیرید. هیچ‌کس مالک ویکی‌پدیا نیست. اگر مشکلی دیدید که می‌توانید اصلاحش کنید، این کار را انجام دهید. با این وجود جایی که فکر می‌کنید ویرایش شما ممکن است بحث‌برانگیز باشد یا جایی که شخصی با ویرایش شما مخالفت نشان می‌دهد (یا با واگردانی آن و/یا ایجاد یک مبحث جدید در صفحهٔ بحث) گفتگو و بحث را می‌طلبد. وپ:چرخهٔ جسارت، واگردانی، گفتگو در بسیاری از صفحه‌ها که تغییرات آنها اغلب ممکن است مناقشه‌برانگیز باشند استفاده می‌شود.
جسارت به معنای زورچپانی و تحمیل عقیده برخلاف اجماع یا سیاست‌های اصلی مانند دیدگاه بی‌طرف و اثبات‌پذیری نیست. قرار دادن دیگران در برابر وپ:عمل انجام‌شده[۱] عملی نامناسب است.
کمک کنید: توضیح دهید
[ویرایش]با توضیح‌دادنِ ویرایش‌هایتان مفید باشید. هنگامی که مقاله‌ای را ویرایش می‌کنید هر چه تغییرات شما رادیکال‌تر و بحث‌برانگیزتر باشد، نیاز به توضیح برای آن بیشتر می‌شود. مطمئن شوید که نظرتان را در مورد اینکه چرا این تغییر را اعمال کرده‌اید می‌نویسید. تلاش کنید از یک خلاصه‌ویرایش مناسب استفاده کنید. برای تغییرات بزرگتر یا مهمتر، خلاصه‌ویرایش ممکن است فضای کافی برای دادن توضیح کامل در مورد ویرایش نداشته باشد، در این شرایط باید در صفحهٔ بحث مقاله هم یادداشتی بنویسید. همچنین به یاد داشته باشید که یادداشت‌های صفحهٔ بحث بیشتر در دید هستند، احتمال سوءتفاهم را کاهش می‌دهند و جنگ‌های ویرایشی را به سمت گفتگو سوق می‌دهند.
در ویرایش‌های عمده محتاط باشید: گفتگو کنید
[ویرایش]در ویرایش‌های عمده محتاط باشید: تلاش کنید ابتدا این ویرایش‌ها را به بحث بگذارید. در حذف یا جایگزینی بخش‌های بزرگ، بهترین راه معمولاً پیشنهاددادن تغییرات در صفحهٔ بحث است تا از جنگ ویرایشی جلوگیری شود و مانع خیال‌های نابجا در دیگران یا شما (اگر زحمات زیادی که برای مقاله کشیده‌اید توسط دیگران رد شده‌است) شود. آنچه از دید یک نفر بهبود تلقی می‌شود، از دیگری ممکن است بی‌حرمتی باشد و هیچ‌کس دوست ندارد زحماتش بدون هشدار قبلی «نابود» شوند. اگر تصمیم دارید خیلی جسور باشید، مراقبت بیشتری برای توجیه‌کردن تغییراتتان به صورت دقیق و با تمام جزئیات در صفحهٔ بحث به خرج دهید. این کار احتمال اینکه ویرایشگران دیگر در پایان کارتان کل ویرایش‌های شما را به عقب و جلو واگردانی کنند تا به ویرایش مناسب دست یابند کاهش می‌دهد. برای آسان شدن گفتگو پیرامون تغییرات عمده (بدون اینکه صفحهٔ بحث را سیاه کنید)، می‌توانید یک پیش‌نویس در زیرفضای کاربری‌تان ایجاد کنید (مانند کاربر:مثال/طرح‌نما) و به آن در صفحهٔ بحث مقاله پیوند دهید.
اما ویکی‌پدیا یک انجمن گفتگو نیست
[ویرایش]چه تصمیم داشته باشید مقاله‌ای را با جسارت تمام ویرایش کنید، چه بخواهید ابتدا با دقت تمام موضوع را در صفحهٔ بحث به بحث بگذارید، نخست به خاطر بیاورید که ویکی‌پدیا یک انجمن گفتگو نیست. ویکی‌پدیا می‌تواند بسیار پرتکاپو باشد و برای کل این پروژه بهتر است که انرژی‌مان را روی بهبود مقاله‌ها متمرکز کنیم تا بحث روی نظرهای شخصی و عقاید. در ویکی‌پدیا:آداب معاشرت توضیحات بیشتری در این مورد وجود دارد…
ویرایش سیاست‌ها و رهنمودها
[ویرایش]سیاست‌ها و رهنمودها برای بیان‌کردن چیزهایی هستند که غالب ویکی‌پدیایی‌ها با آنها موافقند و باید به گونه‌ای بیان شوند که اجماع کنونی در مورد یک موضوع را بیان کنند. به‌طور کلی در ویرایش سیاست‌ها و رهنمودها باید دقت بیشتری به خرج داد. انجام تغییرات جزئی در صفحه‌های کنونی (مانند تغییر قالب‌بندی، بهبودهای دستوری و شفاف‌سازی‌هایی که مناقشه‌برانگیز نیستند) به‌دست هر ویرایش‌گری در هر زمانی مجاز است. با این حال تغییراتی که جوهر سیاست یا رهنمود را تغییر می‌دهند را باید به صورت معمول ابتدا در صفحهٔ بحث به بحث گذاشت. در صورتی که مخالفتی نباشد یا اگر گفتگوها نشان دهد که بر سر اعمال تغییر اجماع وجود دارد، می‌توان تغییر را اعمال کرد. تغییر عمده را همچنین باید مانند پیشنهاد سیاست‌های تازه، به صورت عمومی اعلام کرد. (همچنین ببینید: ویکی‌پدیا:سیاست‌ها و رهنمودها)
ویرایش و تغییر در صفحه‌های بحث
[ویرایش]برای اطلاعات بیشتر در مورد ویرایش و تغییر در صفحه‌های بحث ببینید:
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش] | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با بنیاد ویکی‌مدیا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکی‌مدیا |
| ||||||||
