ارهات
| بخشی از مجموعه مقاله‌های |
| آیین بودایی |
|---|
 |
ارهات (انگلیسی: arhat)، به معنی وارسته و به بالاترین مرحلهٔ کمال رسیدن است.[۱]
در آیین بودایی از انسان کامل با نام‌های «ارهات» «ارهت» و «انسان آزاده»، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام‌های «تائو»، «انسان آزاده» و «انسان قدیس» تعبیر شده‌است.[۲]
در دین بودایی، انسان کامل، یعنی کسی که به ماهیت حقیقی هستی بصیرت یافته، و به نیرْوانه (اشراق روحانی) رسیده‌است. ارهت خود را از بند خواهش‌ها آزاد کرده‌است.
رسیدن به مقام ارهت هدف غایی هر بودایی به‌شمار آمده‌است. چهار مرحلهٔ نیل به آن چنین وصف شده‌است:
- مقام «وارد شونده به جریان»، یعنی نوکیش که با غالب شدن بر تردیدها و باورهای خطا دربارهٔ بودا و تعلیمات (دهَمّه) و انجمن (سَنگهه) به دست می‌آید.
- «یک‌بار بازگردنده» که تنها یک‌بار دیگر زاده خواهد شد، مقامی که فقط با از میان بردن شهوت و خشم و پندار حاصل می‌شود.
- «ناـ بازگردنده» که پس از مرگ، در بهشتی برتر به دنیا می‌آید و در آنجا ارهت می‌شود، مقامی که با غلبه بر خواهش‌های حسی و بدخواهی، و نیز با دستاوردهای دو مرحلهٔ پیشین حاصل می‌شود.
۴. ارهت. آدمی، جز در اوضاع و احوالی استثنایی، تنها هنگامی می‌تواند ارهت شود که در صومعه به سر برد.[۳]
علت و معلول
[ویرایش]دانا و «زندهٔ آزاد» (arhat) از چنگال کنش و واکنش‌های متقابل آزاد می‌گردد و او دیگر در بند سلسلهٔ علت و معلول نیست و به هیچ امری پیوستگی و تعلق ندارد.[۴][۵]
۴
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ شناخت اساطیر چین، آنتونی کریستی، ترجمه باجلان فرخی – تهران: اساطیر 1384
- ↑ کمال پذیری انسان، نقطه عزیمت در گفتمان ادیان، محمدکاظم شاکر، فاطمه سادات موسوی حرمی، انسان پژوهی دینی سال هشتم پاییز و زمستان 1390 شماره 26
- ↑ دانشنامه ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد 1، صفحه 110
- ↑ ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد اول، تألیف داریوش شایگان
- ↑ آیین هندو و عرفان اسلامی (بر اساس مجمع البحرین داراشکوه) گرد آورنده داریوش شایگان، ترجمه جمشید ارجمند – تهران: نشر و پژوهش فرزان روز
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
|
بوداگرایی |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مفاهیم و اصطلاحات | تاریخ | شاخه‌ها و فرقه‌ها | مشاهیر | کشورها | ||||
| فهرست موضوعات | گاهشمار | نیایشگاه‌ها | متون | فرهنگ | ||||