پرش به محتوا

ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۴/۷۹

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.

فیزیک پزشکی شاخه‌ای از فیزیک کاربردی است که مفاهیم و کاربرد مجموعه علوم فیزیک را در تشخیص و درمان پزشکی بررسی می‌کند. حرفهٔ فیزیک پزشکی با اینکه ماهیتاً در زمرهٔ علوم پایه پزشکی است؛ اما از سال ۲۰۰۸ تا کنون توسط استاندارد بین‌المللی شاخه‌بندی مشاغل سازمان بین‌المللی کار یک تخصص بالینی محسوب می‌گردد. فیزیک پزشکی در قالب رشته، علوم پرتودرمانی، حفاظت در برابر پرتوها، پرتوشناسی تشخیصی و پزشکی هسته‌ای را دربرمی‌گیرد؛ اما در عین حال از جهت حرفه و پیشه، از مهندسی پزشکی و بیوفیزیک مستقل است. تحصیل‌کردگان و دانش‌آموختگان این شاخهٔ علمی در خدمات بالینی در مراکز درمانی، کنترل کیفیت و محافظت از تشعشع، پژوهش و توسعه، و فعالیت‌های دانشگاهی به کار، مشغول می‌شوند. رشد فیزیک پزشکی و زیرشاخه‌های آن در سال‌های اخیر با سیر صعودی، روبرو بوده است؛ برای نمونه، تصویربرداری مولکولی که یکی از زیرشاخه‌های فرعی این رشته است، امروزه به تنهایی، یک صنعت پنج میلیارد دلاری است. حرفه فیزیک پزشکی به صورت کنونی، ریشه در سال‌های پایانی قرن نوزدهم و کشف رادیواکتیویته و پرتوهای یونیزه کننده دارد، به ویژه، سه جایزه نوبل به سال‌های ۱۹۰۱ (فیزیک)، ۱۹۵۲ (فیزیک) و ۱۹۴۳ (شیمی)، تأثیر مستقیمی در پیدایش این شاخه از دانش داشتند؛ در حالی که از سوی دیگر، فیزیک پزشکی به نوبهٔ خود، باعث دریافت سه جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال‌های ۱۹۷۹، ۱۹۷۷ و ۲۰۰۳ شد. در ایران نیز در همان آغاز تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳، تدریس این دانش توسط متخصصان ایرانی در کشور، آغاز گشت. تربیت نیروی متخصص فیزیک‌دان پزشکی، مستلزم تحصیلات فراتر از کارشناسی است. در ایران، این رشته هنوز یک رشته نوپاست؛ ولی همانند سایر کشورها در حال گسترش و فعالیت است. امروزه بیش از ۱۸٬۰۰۰ فیزیک‌دان پزشکی، به‌طور رسمی در سراسر جهان، مشغول به کار هستند.

ادامه…