دودمان بوربون

خاندان بوربون
خاندان مادر	خاندان کاپتی
کشور	فرانسه، ایتالیا، لوکزامبورگ، ناوار، اسپانیا
تاریخ بنیان‌گذاری	۱۲۷۲
بنیانگذار	رابرت، کنت کلرمونت
آخرین حاکم	فرانسه و ناوار: شارل دهم (۱۸۲۴–۱۸۳۰) فرانسه: لویی فیلیپ (۱۸۳۰–۱۸۴۸) (۱۸۵۴–۱۸۵۹) دو سیسیل: فرانسیس دوم دو سیسیل (۱۸۵۹–۱۸۶۱) پارما: روبرت یکم (۱۸۵۴–۱۸۵۹)
عنوان‌ها	شاه فرانسه و شاه ناوار شاه اسپانیا شاه دو سیسیل ولیعهد فرانسه دوک بوربون دوک کلابریا دوک وردام دوک اورلینز دوک آنژو دوک بری دوک آلکون دوک آنژوم دوک پارما دوک لوکا شاهزاده کونده شاهزاده کونتی کنت لا مارش کنت سوآسون کنت پروانس کنت آرتوا
دارایی(ها)	فرانسه، ناوار، اسپانیا، دو سیسیل، برزیل، لوکزامبورگ، پارما
عزل	فرانسه و ناوار، ۱۸۳۰: انقلاب ۱۸۳۰ فرانسه، ۱۸۴۸: انقلاب ۱۸۴۸ فرانسه
شاخه‌(های) فرعی	شاهان دو سیسیل بزرگ‌دوک‌های لوکزامبورگ دوک‌های بوربون دوک‌های مون‌پنسیه دوک‌های وندوم دوک‌های اورلئان دوک‌های پارما شهریاران کنده شهریاران کنتی

دودمان بوربون از خانواده‌های مهم پادشاهی اروپا و کشور فرانسه و اسپانیا است.

خاستگاه این خاندان فرانسه است و یک شاخهٔ فرعی از خاندان کاپتی به‌شمار می‌آید. پادشاهان بوربون ابتدا در سدهٔ شانزدهم میلادی بر ناوار و فرانسه فرمان می‌راندند. سپس در سدهٔ ۱۸، افرادی از این خاندان بر اسپانیا و جنوب ایتالیا (سیسیل و پارما) چیره شدند و افرادی دیگر از بوربون‌ها دوک‌نشین‌های مهمی را در دست گرفتند. امروزه دودمان پادشاهی اسپانیا از دودمان بوربون هستند.

پادشاهان بوربون از ۱۵۵۵ بر ناوار و از ۱۵۸۹ بر فرانسه فرمان راندند تا اینکه در ۱۷۹۲ در پی انقلاب فرانسه نظام پادشاهی واژگون گشت.

نام بوربون از نام دژی قدیمی گرفته شده که امروزه به نام بوربون لارشامبو (Bourbon l'Archambault) معروف است. این دژ در استان قدیمی بوربونز در مرکز فرانسه قرار داشت. سردودمان خاندان بوربون، آدمار (Adhémar) نام داشت. یکی از اخلاف آدمار به نام بئاتریس بورگوندی در سال ۱۲۶۸ با دوک روبرت کلرمان، ششمین پسر شاه لویی نهم ازدواج کرد. پسر ایشان به نام لویی، در سال ۱۳۲۷ دوک بوربون شد.

در تاریخ بیست و پنجم مارس ۱۵۸۹ میلادی و همزمان با به قدرت رسیدن هانری چهارم،حکومت سلسله بوربون‌ها در کشور فرانسه آغاز شد. بوربون‌ها یکی از خاندان‌های مقتدر و نیرومند اروپایی بود که در برخی از کشورهای اروپا نظیر اسپانیا، فرانسه و… حکمرانی کردند. نام این خاندان از قلعه بوربون در فرانسه اخذ شده‌است. مؤسس این خاندان، روبر، پسر لویی نهم بود. دو قرن پس از وی، این خاندان در نیمه قرن شانزدهم میلادی بار دیگر احیا شد و هانری چهارم به تخت پادشاهی نشست. هانری چهارم، خود، پروتستان مذهب بود، ولی برای سلطنت بر کشوری که اکثریت مردم آن کاتولیک بودند، مذهب کاتولیک را پذیرفت و در سال ۱۵۹۴ میلادی تاج گذاری کرد. دوران سلطنت برخی از سلاطین بوربون، بسیار طولانی بود به طوری که تنها نوه هانری چهارم با عنوان لویی چهاردهم و پس از وی، لویی پانزدهم، مجموعاً بیش از ۱۳۰ سال از طول دوران دویست ساله حکومت بوربون‌ها را به خود اختصاص دادند. آخرین پادشاه این سلسله لویی شانزدهم بود که در جریان انقلاب فرانسه در ۲۱ ژانویه سال ۱۷۹۳ میلادی، اعدام شد. با اعدام لویی شانزدهم، پادشاهی بوربون‌ها در فرانسه خاتمه یافت و جمهوری اول فرانسه شکل گرفت.^[۱]

دوک بوربون

کنت لا مارش

کنت وندوم

شاهزاده کنده

دوک اورلینز

دوک آنژو

از آن زمان تا ۱۸۱۴ میلادی، سلطنت فرانسه بدست ژنرال‌های ارتش خصوصاً ژنرال برجسته فرانسوی – ناپلئون بناپارت – افتاد. در ۱۸۱۴ با سقوط ناپلئون، متفقین (اتریش، بریتانیا، روسیه و پروس) از خاندان بوربون خواستند که به فرانسه بازگردند و قدرت را بدست گیرند. لویی هجدهم – نوه لویی پانزدهم که به مدت ۲۰ سال در گوشه و کنار اروپا در تبعید به سر می‌برد – به پاریس آمد و آخرین مرحله سلطنت بوربون‌های فرانسه آغاز شد. بوربون‌ها تا ۱۸۳۰ میلادی در فرانسه بر سر کار بودند تا این که در این سال، شارل دهم – برادر لویی شانزدهم و جانشین لویی هیجدهم- توسط انقلابیون فرانسوی سرنگون شد.^[۲]

آنری چهارم فرانسه شاه فرانسه (١۵٨٩–١۶١٠)

لوئی سیزدهم شاه فرانسه (١۶١٠–١۶۴٣)

لوئی چهاردهم شاه فرانسه (١۶۴٣–١٧١۵)

فیلیپ یکم، دوک اورلئان دوک اورلئان

لوئی، گراند دوفن(١۶۶١–١٧١١)

فیلیپ دوم، دوک اورلئان دوک اورلئان نایب السلطنه فرانسه

لوئی، دوک بورگوندی(١۶٨٢–١٧١٢)

فیلیپ پنجم اسپانیا شاه اسپانیا (1700–46)

لوئی دوک اورلئان

لوئی پانزدهم شاه فرانسه (1715–74)

لوئی (لوئیس) یکم اسپانیا King of Spain (1724)

فردیناند ششم (اسپانیا) شاه اسپانیا (1746–59)

کارلوس سوم اسپانیا شاه اسپانیا (1759–88)

فیلیپ پارما دوک پارما (1748–65)

لوئی فیلیپ یکم دوک اورلئان

لوئی دوفن فرانسه

کارلوس چهارم اسپانیا شاه اسپانیا (1788–1808)

Ferdinand Duke of Parma (1765–1802)

لوئی فیلیپ دوم (فیلیپ اگالیته) دوک اورلئان

لوئی شانزدهم شاه فرانسه (1774–91) King of the French (1791–92) Titular شاه فرانسه (1792–93)

لوئی هجدهم Titular شاه فرانسه (1795–1804) Legitimist pretender (1804–14) شاه اسپانیا (1814–24)

شارل دهم شاه فرانسه (1824–30) Legitimist pretender (1830–36)

فردیناند هفتم اسپانیا شاه اسپانیا (1808; 1813–33)

Francisco de Paula

Carlos Count of Molina as Carlos V Carlist pretender (1833–45)

Louis I King of Etruria (1801–03)

لوئی فیلیپ شاه فرانسه the French (1830–48) Orléanist Pretender (1848-50)

لوئی هفدهم فرانسه Dauphin of France as Louis XVII Titular شاه فرانسه (1793–95)

Louis-Antoine Duke of Angoulême Dauphin of France as Louis XIX Legitimist pretender (1836–44)

Charles Ferdinand Duke of Berry

ایزابلای دوم اسپانیا ملکه اسپانیا (1833–68)

Francis Duke of Cádiz King consort of Spain

Carlos Count of Montemolin as Carlos VI Carlist pretender (1845–61)

Juan Count of Montizón as Juan III Carlist pretender (1861–68) as Jean III Legitimist pretender (1883–87)

Louis II King of Etruria (1803–07) as Charles I Duke of Lucca (1824–47) as Charles II Duke of Parma (1847–49)

Ferdinand Philippe Duke of Orléans

Henri Count of Chambord as Henri V Legitimist pretender (1844–83)

آلفونسوی دوازدهم King of Spain (1874–85)

Carlos Duke of Madrid as Carlos VII Carlist pretender (1868–1909) as Charles XI Legitimist pretender (1887–1909)

Alfonso Carlos Duke of San Jaime as Alfonso Carlos I Carlist pretender (1931–36) as Charles XII Legitimist pretender (1931–36)

Charles III Duke of Parma (1849–54)

Philippe Count of Paris as Philippe VII Orléanist pretender (1850–94)

Robert Duke of Chartres

فرانسیسکو فرانکو Caudillo of Spain (1936–75) Regent of the Kingdom (1947–75)

آلفونسوی سیزدهم اسپانیا King of Spain (1886–1931) as Alphonse I Legitimist pretender (1936–41)

Jaime Duke of Madrid as Jaime III Carlist pretender (1909–31) as Jacques I Legitimist pretender (1909–31)

Robert I Duke of Parma (1854–59)

Philippe Duke of Orléans as Philippe VIII Orléanist pretender (1894–1926)

Jean Duke of Guise as Jean III Orléanist pretender (1926–40)

Carmen Franco y Polo 1st Duchess of Franco

Jaime Duke of Segovia as Jaime IV Legitimist pretender (1941-75) as Jacques II or Henri VI Legitimist pretender (1941–75)

کنت خوان بارسلونا Count of Barcelona

Xavier Duke of Parma Carlist regent (1936–52) as Javier I Carlist pretender (1952–77)

Felix Prince of Luxembourg

Henri Count of Paris as Henri VI Orléanist pretender (1940–99)

María del Carmen Martínez-Bordiú y Franco

Alfonso Duke of Anjou and Cádiz as Alfonso XIV Legitimist pretender (1975-89) as Alphonse II Legitimist pretender (1975–89)

خوآن کارلوس اول اسپانیا شاه اسپانیا (1975–2014)

Carlos Hugo Duke of Parma as Carlos Hugo I Carlist pretender (1977–79)

Sixtus Henry Prince of Parma as Enrique V Carlist pretender (1979–present)

ژان، دوک اعظم لوگزامبورگ دوک اعظم لوکزامبورگ (1964–2000)

آنری د اورلئان، کنت پاریس Count of Paris دوک فرانسه as Henri VII Orléanist pretender (1999–present)

Louis Duke of Anjou as Louis XX Legitimist pretender (1989–present) as Luis II Legitimist pretender (1989–تاکنون)

فلیپه ششم (اسپانیا) شاه اسپانیا (2014–present)

Carlos Duke of Parma as Carlos Xavier II Carlist pretender (2011–present)

آنری، دوک اعظم لوگزامبورگ دوک اعظم لوکزامبورگ (2000–تاکنون)

Jean Duke of Vendome

Louis Duke of Burgundy, Dauphin of France

لئونور، شاهدخت آستوریاس Princess of Asturias

Guillaume Hereditary Grand Duke of Luxembourg

</onlyinclude>

تاریخ فرانسه
پیش از تاریخ پارینه سنگی میان سنگی نوسنگی عصر مس عصر برنز عصر آهن
باستان مستعمرات یونانیان گل‌های سلتی (تا ۵۰ قبل از میلاد) گل‎های رومی (از ۵۰ قبل از میلاد تا ۴۸۶)
قرون وسطا اولیه فرانک‌ها مروونژی‌ها (۴۸۱–۷۵۱) کارولنژی‌ها (۷۵۱–۹۸۷)
قرون وسطا دودمان کاپه (۹۸۷–۱۳۲۸) والواها (۱۳۲۸–۱۴۹۸)
دوران مدرن اولیه رژیم قدیمی والواها-اورلینز (۱۴۹۸–۱۵۱۵) والواها-انگلوم (۱۵۱۵–۱۵۸۹) بوربون (۱۵۸۹–۱۷۹۲)
قرن ۱۹ انقلاب فرانسه (۱۷۸۹–۱۷۹۹) پادشاهی فرانسه (۱۷۹۱–۱۷۹۲) جمهوری اول (۱۷۹۲–۱۸۰۴) امپراتوری اول (۱۸۰۴–۱۸۱۴) بازگشت (۱۸۱۴–۱۸۳۰) سلطنت ژوئیه (۱۸۳۰–۱۸۴۸) جمهوری دوم (۱۸۴۸–۱۸۵۲) امپراتوری دوم (۱۸۵۲–۱۸۷۰) جمهوری سوم
قرن ۲۰ جمهوری سوم (۱۸۷۰–۱۹۴۰) فرانسه آزاد فرانسه ویشی (۱۹۴۰–۱۹۴۴) جمهوری موقت (۱۹۴۴–۱۹۴۶) جمهوری چهارم (۱۹۴۶–۱۹۵۸) جمهوری پنجم (۱۹۵۸–present)
گاهشماری
درگاه فرانسه
ن ب و

تاریخ‌ها نمایانگر زمان فرمانروایی است (نه زندگی):

• ۱۶۱۰-۱۵۸۹: هانری چهارم فرانسه
• ۱۶۴۳-۱۶۱۰: لویی سیزدهم
• ۱۷۱۵-۱۶۴۳: لویی چهاردهم
• ۱۷۷۴-۱۷۱۵: لویی پانزدهم
• ۱۷۹۳-۱۷۷۴: لویی شانزدهم
• ۱۸۲۴-۱۸۱۴: لویی هجدهم
• ۱۸۳۰-۱۸۲۴: شارل دهم

• ۱۷۴۶-۱۷۰۰: فیلیپ پنجم اسپانیا
• ۱۷۲۴: لویی نخست (کمتر از یک سال حکومت کرد)
• ۱۷۵۹-۱۷۴۶: فرناندو ششم اسپانیا
• ۱۷۸۸-۱۷۵۹: کارلوس سوم اسپانیا
• ۱۸۰۸-۱۷۸۸: کارلوس چهارم اسپانیا
• ۱۸۳۳-۱۸۱۳: فرناندوی هفتم اسپانیا
• ۱۸۶۸-۱۸۳۳: ایزابل دوم اسپانیا
• ۱۹۷۰-۱۸۷۳: آمادئوی نخست اسپانیا
• ۱۸۸۵-۱۸۷۴: آلفونسو دوازدهم اسپانیا
• ۱۹۳۱-۱۸۸۶: آلفونسوی سیزدهم اسپانیا
• ۲۰۱۴-۱۹۷۵: خوآن کارلوس اول اسپانیا
• ۲۰۱۴-تا کنون: فلیپه ششم اسپانیا

• شاهان دو سیسیل
• بزرگ‌دوک‌های لوکزامبورگ
• دوک‌های بوربون
• دوک‌های مون‌پنسیه
• دوک‌های وندوم
• دوک‌های اورلئان
• دوک‌های پارما
• شهریاران کنده
• شهریاران کنتی

• اشپیل‌فوگل، جکسون جی. (۱۳۹۳). تمدن مغرب زمین. ترجمهٔ محمدحسین آریا. تهران: امیرکبیر.
• همنشین بهار: انقلاب‌های ۱۸۴۸ در اروپا (بخش بوربون‌ها Maison de Bourbon)