Unai Iturriaga

Unai Iturriaga
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Unai Iturriaga Zugaza-Artaza
Jaiotza	Durango, 1974ko ekainaren 28a (50 urte)
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Euskal Herriko Unibertsitatea : Arte eder Euskal Herriko Unibertsitatea
Hizkuntzak	euskara gaztelania
Irakaslea(k)	Jon Lopategi
Jarduerak
Jarduerak	poeta, bertsolaria, abeslaria, gidoilaria, komikigilea eta idazlea
Lan nabarmenak	ikusi Bizkaiko Bertsolari Txapelketa Xabiroi Gara
Jasotako sariak	ikusi Donostia Antzerki Saria  (2017) Bizkaiko Bertsolari Txapelketa Euskal Herriko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa  (1991, 1992) Bizkaiko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa  (1990, 1991, 1992) Zarauzko Kopla Txapelketa  (2012, 2013) Bilboko Aste Nagusiko pregoilari  (1997) Argia Sariak  (2023)
Kidetza	7 Eskale Gu ta Gutarrak Udako Euskal Unibertsitatea
Musika instrumentua	ahotsa

Unai Iturriaga Zugaza-Artaza^[1] (Durango, Bizkaia, 1974ko ekainaren 28a - ) bertsolaria, euskal idazlea eta euskal abeslaria da.

Bertsolaritzan, bi aldiz izan da Bizkaiko txapeldun. Ezagunak izan dira Igor Elortza lagunarekin izandako finalak. Bertsolari Txapelketa Nagusian sei aldiz izan da finalista eta 2005ean txapeldunorde gelditu zen, Andoni Egañaren atzean. Batez ere irudimenean jo du goia; hori da Unairi aipatzen zaiona, batez ere.^[2] Txapelketatik kanpo ere hamaika saio egin ditu, batzuetan bertsoa eta literatura uztartuta.^[3]

15 urterekin Bizkaiko txapelduna izan zen 1990. Hurrengo bi urtetan berriro lortu zuen, baita Euskal Herri mailan ere. Geroago, helduen mailan birritan izan da Bizkaiko txapeldun eta Bertsolari Txapelketa Nagusian sei bider finalista eta txapeldunorde izatera ere heldu zen 2005ean Andoni Egañaren atzean, lau bider txapeldun izan zena.

• Bertsolari Txapelketa Nagusia
  • Bigarrena (1): 2005.
  • Hirugarrena (1): 1997.
  • Finalista (6): 1993, 1997, 2001, 2005, 2009,^[4][5] 2013.^[6]
• Bizkaiko Bertsolari Txapelketa
  • Txapelduna (2): 1994, 1996.
• Eskolartekoak:
  • Euskal Herriko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa
    • Txapelduna (2): 1991, 1992.
  • Bizkaiko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa
    • Txapelduna (3): 1990, 1991, 1992.

Hainbat sari eta aintzatespen jaso ditu bere bertsolari bidean:

• 2012: Zarauzko Kopla Txapelketa.
• 2013: Zarauzko Kopla Txapelketa.
• 1997: Bilboko Aste Nagusiko pregoilaria^[7]
• 1993: BBK sarian 2.a (Durangaldeko taldean)
• 1994: BBK sarian 2.a (Durangaldeko taldean)
• Iurretako Euskal Jaietako mendeurrenaren bertso-paper sariketa: 1. saria
• 1991: Urruzuno bertso-paper lehiaketako 1. saria

Musika arloan, Igor Elortzarekin eta Josu Zabala Ajuriagerrarekin batera 7 Eskale eta Gu ta gutarrak taldeak osatu ditu.

• 7 Eskale taldearekin bi disko atera zituen, Bertso berriak, pobreziari jarriak (GOR Diskak, 1995) eta Barrenkaleko Bluesak (Gaztelupeko Hotsak, 1997).

• Gu ta Gutarrak taldearekin beste disko bat atera du. Bi proiektuetan Igor Elortza adiskideak ere parte hartu du.

Marrazkilari gisa, komikigintzan ere aritzen da: Xabiroi aldizkarian, Gaur8 astekarian, Jakin aldizkarian eta H28 aldizkarian kolaboratzen duelarik. Zugaz/art goitizena erabiltzen du.^[8] Komiki-gidoigintzan ere zenbait lan egin ditu, besteak beste:^[9]

• Ni ez naiz Mikel Laboa (Elkar, 2022) Gidoia Unai Irurriaga eta Harkaitz Canorena, Marrazkiak Joseba Larratxerenak
• Diamanteak Urrea eta Ikatza^[10]
• Haur besoetakoa: Litxarrerien jauna^[11]
• Haur besoetakoa: Paristik datorren artista^[12]
• Udaberririk ankerrena^[13]
• Altza Porru. (Zati bat)

2019ko ekainetik, Gara egunkariko eguneroko zinta grafikoaren egilea da Zugazart izenarekin (amaren deitura ZUGAZa-ARTaza da), Javier Etayo Tasioren lekukoa hartu zuen bigarren honek erretiroa hartu zuenean.^[14][15][16]

2023ko Argia aldizkariko Prentsa Saria Zugazart-en zintei esleitu zieten, aktualitateko gaiei eta auziei «umorez eta zorrotz» heltzeagatik.^[17]

Gidoilari izan zen Olentzero eta subilaren lapurreta, Munduaren bira doan eta Eutsi! filmetan, baita ETBko Martin telesailean eta Betizu programan.

2017an Donostia Antzerki Saria irabazi zuen Francoren bilobari gutuna antzezlanaren gidoia Igor Elortzarekin idatzi zuen.^[18] Biek idatzi zuten Errautsak antzezlana ere.^[19]

Hizlari gisa ere aritzen da eta ikastaroak eman ditu Udako Euskal Unibertsitatean.^[20][21][22]

• Isladak. Zubia, 1997.
• Berandu da gelditzeko. Susa, 1999.
• Udaberririk ankerrena Alex Sanvirekin batera. Elkar, 2011.
• Haur besoetakoa Alex Sanvirekin batera.

• 2023: Argia saria, Internet atalean.^[23]

  

• Zerrenda:Durangar ospetsuak

• «Unai Iturriaga», Literaturaren Zubitegia.
• Bertsozale.com: Unai Iturriaga
• Zugazart, Gara egunkariko eguneroko komiki-tirak 2019tik.
• H28 aldizkari saretirikoa: Unai Iturriaga
• Komikizketak: Unai Iturriaga eta Ainara Azpiazu Axpi
• @uiturriaga Unai Iturriagaren Twitter kontua