Edukira joan

Sahra Wagenknecht

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sahra Wagenknecht

(2023)
Bundestageko kidea

2021eko urriaren 26a -
Barrutia: Q109290586 Itzuli
Hautetsia: 2021eko Alemaniako hauteskunde federala
Bundestageko kidea

2017ko urriaren 24a - 2021eko urriaren 26a
Barrutia: Düsseldorf II (en) Itzuli
Hautetsia: 2017 German federal election (en) Itzuli
Bundestageko kidea

2013ko urriaren 22a - 2017ko urriaren 24a
Hautetsia: Bundestageko 18. Legealdia
Bundestageko kidea

2009ko urriaren 27a - 2013ko urriaren 22a
Hautetsia: Bundestageko 17. Legealdia

Europarlamentaria

2004ko uztailaren 20a - 2009ko uztailaren 13a
Barrutia: list of results of European elections in Germany (en) Itzuli
Hautetsia: 2004ko Europar Parlamenturako hauteskundeak
Bizitza
JaiotzaJena, 1969ko uztailaren 16a (55 urte)
Herrialdea Alemania
 Alemaniako Errepublika Demokratikoa
Lehen hizkuntzaalemana
Familia
Ezkontidea(k)Ralph T. Niemeyer  (1997ko maiatza -  2013ko martxoa)
Oskar Lafontaine  (2014ko abenduaren 22a -
Hezkuntza
HeziketaJenako Unibertsitatea
Groningengo Unibertsitatea
Berlingo Humboldt Unibertsitatea
Chemnitz University of Technology (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaZientzia Politikoetan doktorea
Hizkuntzakalemana
Irakaslea(k)Fritz Helmedag (mul) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, ekonomialaria, saiakeragilea, kazetaria, editorea eta iritzi-kazetaria
Lantokia(k)Berlin
Estrasburgo eta Brusela
KidetzaCommunist Platform (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaateismoa
Alderdi politikoa Bündnis Sahra Wagenknecht
Die Linke
Alemaniako Alderdi Sozialista Batua
Sozialismo Demokratikoaren Alderdia
sahra-wagenknecht.de
IMDB: nm2179400 Facebook: sahra.wagenknecht Twitter: SWagenknecht Mastodon: sahra_wagenknecht@social.linksfraktion.de Instagram: sahra_wagenknecht Telegram: SahraWagenknecht Youtube: UCPH3ZPeqWqRVZ_ef4vOZgSw Musicbrainz: d65c2f6c-46ab-43ad-ac13-c6b9c6c5ed6c Discogs: 3821378 Edit the value on Wikidata

Sahra Wagenknecht-Niemeyer (Jena, Alemania, 1969ko uztailaren 16a) alemaniar politikaria, idazlea, kazetaria, editorea eta publizista da, Literaturan lizentziatua, Ekonomia Zientzietan doktorea eta publizista. Zuzendarien kontseiluko kidea izan zen Die Linke alderdian, eta Europako Parlamentuko kidea izan zen 2004ko uztailetik 2009ko uztailera. 2009tik Alemaniako Bundestageko kidea da, eta bere talde parlamentarioko Ekonomia bozeramailea. Die Linke barruan, Plataforma Komunistako bozeramailea izan zen.[1][2] 2010etik 2014ra Alemaniako Die Linke alderdiko presidenteordea izan zen,[3] nahiz eta bere jarrera nazionalistek eta sozialki kontserbadoreek Alemaniako politikan figura polemikoa bihurtu zuten.[4] Alderdi berria osatuko zuela iragarri zuenean, Die Linke alderdiko zuzendaritzak agintaldiei uko egin ziezaien eskatzea erabaki zuen.[5] Kanpoan ere, analisi politikorako ezkerreko hedabide ezagun batzuek kritika gogorrak egin dizkiote haren jarrerari.[6][7]

2023ko irailaren amaieran BSW - Arrazoiaren eta Justiziaren aldeko elkartea sortu zuen, alderdi politiko baten aitzindari izateko helburuarekin. Alianza Sahra Wagenknecht - Arrazoiaren eta Justiziaren Aldeko alderdia 2024ko urtarrilean sortu zuten.

Bizitza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Prestakuntza eta lehen urteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wagenknecht alemaniar baten eta irandar baten alaba da, eta Irango legeen arabera, Irango herritartasuna du.Hiru urte zituenean, aita Mendebaldeko Berlinetik Iranera joan zen, eta ez dago haren ondorengo bizitzari buruzko inolako daturik. Bere amak estatuko arte objektuen banaketarako agentzia batentzat lan egin zuen. Wagenknecht aitona-amonekin hazi zen Alemaniako Jena herrian, eta Ekialdeko Berlinera joan zen amarekin eskolaldia hastean.[8] Freie Deutsche Jugendeko kide izan zen eskola urteetan, eta 1988an amaitu zuen bigarren hezkuntza, Abitur batxilergoarekin, Berlin-Marzahnen. RDAren sasoian, Wagenknechtek uko egin zion prestakuntza militarreko derrigorrezko klasean jateari, eta gose grebatzat hartu zuten hori funtzionarioek. Beraz, GEDn ikastea debekatu zioten. Idazkari postua eman zioten, eta handik hiru hilabetera dimisioa eman zuen.[9] 1989an, Berlingo Harresia bota baino sei hilabete lehenago sartu zen SEDen.

1990etik aurrera, filosofia eta literatura garaikidea ikasi zituen Jena, Berlin eta Groningako unibertsitateetan, eta 1996an osatu zituen ikasketak, Groningan, Hegelek Marx gaztearengan izan zuen harrerari buruzko lan batekin.

1997an Ralph-Thomas Niemeyer kazetari eta ekoizlearekin ezkondu zen.[10]

Ibilbide politikoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wagenknecht manifestazio antimilitarista batean (Berlin, 2023).

1991 eta 1995 urteen artean, Sahra Wagenknecht Sozialismo Demokratikoaren Alderdiko (PDS) presidentetzako kidea izan zen, eta 1991tik bere Plataforma Komunistako zuzendaritzako kide ere izan zen. 2007tik, Sahra Wagenknecht Die Linke alderdiko presidentetzako kidea da, eta 2007ko urritik, alderdiko batzorde programatikoko kidea.

1998ko hauteskundeetan, Wagenknecht hautagaia izan zen Dortmund eskualdean, eta botoen %3.35 lortu zituen. 1999an, Europako Parlamenturako hauteskundeetan, PDSko ordezkari aukeratu zuten. Parlamentuan, Ekonomia eta Diru Gaietarako Batzordean lan egin zuen, baita Latinoamerikako Parlamentuen Batzarrean ere.

PDS eta WASG batu ostean Die Linke alderdia osatzeko, Wagenknechtek alderdiko presidenteorde izateko aukera aztertu zuen. Hala ere, Lothar Bisky eta Gregor Gysi bezalako alderdiko liderrak aurka agertu ziren (RDArekin ustez duten sinpatia argudiatuta). Eztabaidaren ondorioz, Wagenknechtek iragarri zuen ez zela aurkeztuko. Wagenknechtek eserleku bat lortu zuen 2009ko hauteskunde federaletan, Ipar Renania-Westfalian. Bundestagean, ekonomia gaietarako alderdiaren bozeramaile bihurtu zen. 2010eko maiatzaren 15ean hautatu zuten alderdiko presidenteorde.

2012. urtearen hasieran, Alemaniako prentsak jakinarazi zuen Wagenknecht La Izquierdako Bundestageko 27 kideetako bat zela, eta haren idazkiak eta diskurtsoak Konstituzioa Babesteko Bulego Federala batzen eta aztertzen zegoela.[11]

Wagenknecht indar bultzatzaile nagusietako bat izan da Aufstehen eraketan, 2018an ezarritako ezkerreko mugimendu politikoa, alderdi politikoen egitura tradizionaletatik kanpo existitzen dena eta Frantzia Intsumisoa mugimendu frantziarrarekin alderatu izan dena.[12] 2019ko martxoan, Wagenknecht-ek iragarri zuen Aufstehen barruan zuen lidergo papera erretiratuko zuela, lan karga pertsonalaren presioak aipatuz eta azpimarratuz martxan jartzeko fase arrakastatsu baten ostean, zeinetarako esperientzia politikoa beharrezkoa zen, mugimenduaren oinarriek beraiek kontrola hartzeko unea heldu zela. Hala ere, bere izenean agerraldi publikoak egiten jarraitu zuen.[13][14]

Wagenknecht 2015ean aukeratu zuten Bundestageko Ezkerraren talde parlamentarioko liderkide, Dietmar Bartschekin batera. Wagenknechtek botoen % 78,4 lortu zituen.[15] Sasoi hartan La Izquierda Bundestageko oposizioko alderdirik handiena zenez, oposizioko lider nabarmena bihurtu zen Parlamentuko agintaldiaren gainerako urteetan. Bartsch eta Wagenknecht izan ziren Ezkerraren hautagai nagusiak 2017ko hauteskunde federaletarako.[16]

2019ko azaroan, parlamentuko lider izateari uko egingo ziola iragarri zuen, eta nekea aipatu zuen arrazoi gisa.[17]

Wagenknecht 2021eko hauteskunde federaletan hautagai nagusi izendatu zuten berriro Ipar Renania-Westfaliako alderdiaren zerrendan. Berrautatua izan zen, baina emaitzak alderdiaren "porrot mingots" gisa deskribatu zituen.[18]

Ezkerraren barruan gero eta gatazka gehiago zeudenez, Wagenknecht bere alderdia sortzea pentsatzen hasi zen. Bere jarrera politikoak, oro har, ezkerreko populista gisa identifikatzen dira.[19][20] Ezkerraren barruan lider nabarmena bazen ere, errefuxiatuen politika, COVID-19ren aurkako txertaketa eta 2022ko Errusiaren Ukrainako inbasioa bezalako gaien inguruan alderdiko beste kide batzuekin izandako gatazkaren ondorioz, alderdiarekin gatazkan sartu zen. 2021etik espekulatu zen bere fakzioa eta Die Linke barruan zeuden antzeko beste ideia talde batzuk, Ezker Sozialista edo Karl Liebknechten Zirkuluak kasu, banandu egingo zirela alderdi zatitu bat osatzeko.[21][22] Politikari dagokionez, espero zen alderdi berriak ezkerreko estrategia nazionalista bat jarraitzea.

Irailaren bukaeran, Wagenknechteko zirkuluko hainbat lagunek BSW - Arrazoiaren eta Justiziaren Aldeko elkartea sortu zuten, etorkizuneko alderdi baten aitzindari izateko asmoa zuen elkartea.[23][24] Azkenik, Alianza Sahra Wagenknecht - Arrazoiaren eta Justiziaren Aldeko alderdia 2024ko urtarrilean sortu zuten.[25][26]

Jarrera politikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wagenknechtek defendatu du Die Linke alderdiak politika erradikala eta helburu antikapitalistak gauzatu behar dituela, Alemaniako Alderdi Sozialdemokratatik eta Alianza 90/Berdeak alderditik bereizteko. Kritiko agertu zen alderdiak koalizio gobernuetan parte hartu izanari buruz, batez ereBerlingo estatu federalean, gastu soziala murrizteko politikak eta pribatizazioak gauzatu baitzituzten.[27]

Wagenknecht Fidel Castroren alde agertu da, Hugo Chavezi elkartasuna adierazi dio eta antikomunismoa kritikatu du.[28]

Hauexek dira Die Linke alderditik aldentzera eraman zuten jarrera politiko nagusiak:[29]

  1. Politika identitario eta aurrerakoiaren aurka: zalantzan jartzen du aniztasunarekin, hizkuntza inklusiboarekin eta ingurumen-borrokarekin lotutako gaiak lehenestea, argudiatuz gai horiek arazo ekonomiko eta sozial garrantzitsuenetatik desbideratu egiten dutela.
  2. Migrazio libreari eta muga irekiei kritika: migrazio librearen kontrako jarrera du, eta migrazio-politiketan ikuspegi murriztaileago baten alde egiten du; hori bat dator AfD bezalako alderdien jarrerarekin, ezagunak baitira immigrazioaren kontrako jarrerarengatik.
  3. Ukrainari armak entregatzea geldiaraztea eta Errusiarekin bakea negoziatzea: Errusiarekin bakea negoziatzearen alde agertu da, eta Ukrainari armak ematearen aurka; horrek esan nahi du ez dela hain jarrera interbentzionista kanpo-politikan.

Argitalpenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Franz Solms-Laubach, (4 de diciembre de 2008), "Was Sahra Wagenknecht für unanständig hält", Welt online.
  2. ↑ "Gysi lobt Wagenknecht", N-tv.de.
  3. ↑ Enrique Müller, "La Pasionaria de Berlín", El País, 12-04-2014. Consultado el 12 de abril de 2014.
  4. ↑ TÉLAM. «Una alternativa transversal sacude la parálisis alemana» www.telam.com.ar.
  5. ↑ «Beschluss des Parteivorstands:Linke: Wagenknecht soll Mandate zurückgeben» ZDF 10 de junio de 2023.
  6. ↑ «No, Die Linke no está a punto de dividirse – Una de sus tendencias está a puntp de acabarse» Revista Rosa.
  7. ↑ «The Wagenknecht Question» Jacobin 15 de febrero de 2017.
  8. ↑ Günter Gaus im Gespräch mit Sahra Wagenknecht. Consultado el 1 de agosto de 2012
  9. ↑ Der Spiegel 45/2011, página 64 Online
  10. ↑ Leute. En: Berliner Zeitung. 6 de mayo de 1997. Consultado el 1 de agosto de 2012.
  11. ↑ jok. (22 de enero de 2012). Geheimdienst: Verfassungsschutz beobachtet 27 Linken-Abgeordnete: Von Sahra Wagenknecht bis Gesine Lötzsch: Mehr als ein Drittel der Linken-Abgeordneten wird nach SPIEGEL-Informationen vom Verfassungsschutz beobachtet, damit gibt es noch mehr Betroffene als bekannt. Die Bespitzelung kostet pro Jahr rund 400.000 Euro, Gregor Gysi nennt das Vorgehen "ballaballa".. Der Spiegel.
  12. ↑ Sunkara, Bhaskar; Baltner, Adam. (11 de octubre de 2018). «Standing Up to Merkel» Jacobin.
  13. ↑ «Wagenknecht zieht sich aus Spitze bei "Aufstehen" zurück» Vor knapp einem halben Jahr stellte Sahra Wagenknecht ihre "Aufstehen"-Bewegung vor. Zuletzt wurde es ruhig um das linke Projekt – für Schlagzeilen sorgt nun ausgerechnet die Initiatorin selbst. (Der Spiegel) 9 de marzo de 2019.
  14. ↑ «Sahra Wagenknecht verlässt die Führung von "Aufstehen"» Die linke Sammlungsbewegung verliert ihren prominenten Kopf: Sahra Wagenknecht will sich zurückziehen, fühlt sich aber weiter "Aufstehen" verbunden. (Tagesspiegel, Berlin) 9 de marzo de 2019.
  15. ↑ «The Left: Wagenknecht and Bartsch elected parliamentary group chairs» Die Zeit 13 de octubre de 2015.
  16. ↑ «Germany's opposition Left party unveils 2017 candidates» Deutsche Welle 5 de diciembre de 2016.
  17. ↑ «Sahra Wagenknecht über ihren Burnout: "Da ging nichts mehr"» brigitte.de.
  18. ↑ Einschätzung zu den ersten #btw21 Wahlergebnissen. .
  19. ↑ Georgi, Oliver. (23 de octubre de 2023). «Was Wagenknecht riskiert» Frankfurter Allgemeine Zeitung.
  20. ↑ Von der Burchard, Hans. (2023-10-24). «German hard-left icon set to start a new populist party» Politico.
  21. ↑ «In den Startlöchern für die One-Woman-Show» Deutschlandfunk 18 de julio de 2023.
  22. ↑ «German Left Party plunges into crisis, declares party icon persona non grata» Politico 12 de junio de 2023.
  23. ↑ Rundfunk, Saarländischer. (2023-10-18). «Sahra Wagenknecht gründet eigene Partei» SR.de.
  24. ↑ «Sahra Wagenknechts Umfeld drohen Konsequenzen wegen Parteigründungsplänen» Der Spiegel 2023-10-13 ISSN 2195-1349..
  25. ↑ «Sahra Wagenknecht: Partei BSW offiziell gegründet» Der Spiegel 2024-01-08 ISSN 2195-1349..
  26. ↑ «Bündnis Sahra Wagenknecht gründet sich in Berlin als Partei» stern.de 2024-01-08.
  27. ↑ Sahra Wagenknecht y otros, "Nicht mitkungeln, sondern kämpfen" (http://www.sahra-wagenknecht.de/de/article/39.nicht_mitkungeln_sondern_kaempfen.html). Consultado el 1 de agosto de 2012.
  28. ↑ Marc Beise, "Die Krise aus Sicht einer Kommunistin" (http://www.sahra-wagenknecht.de/de/article/469.die_krise_aus_sicht_einer_kommunistin.html). Consultado el 1 de agosto de 2012.
  29. ↑ «Marxista, antimigración y contraria a entregar armas a Ucrania: quién es Sahra Wagenknecht, la diputada alemana que divide a la izquierda» Interferencia 2023-07-24.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sahra_Wagenknecht&oldid=9919682"(e)tik eskuratuta