Cesare Pavese

Cesare Pavese
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Santo Stefano Belbo, 1908ko irailaren 9a
Herrialdea	Italiako Erresuma (1908ko irailaren 9a - 1946ko ekainaren 18a); Italia (1946ko ekainaren 18a - 1950eko abuztuaren 27a)
Bizilekua	Santo Stefano Belbo; Turin; Brancaleone; Turin; Erroma; Turin
Heriotza	Turin, 1950eko abuztuaren 27a (41 urte)
Hobiratze lekua	Santo Stefano Belbo
Heriotza modua	suizidioa: droga-gaindosia
Familia
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Hezkuntza
Heziketa	Sociale (en) ; Liceo Classico Massimo D'Azeglio (en) ; Turingo Unibertsitatea ; (1926 - 1930) lizentzia : English studies (en)
Hizkuntzak	italiera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, idazlea, itzultzailea, literary editor (en) , gidoilaria, literatura-kritikaria, kazetaria, biografoa eta poeta
Lan nabarmenak	ikusi Dialogues with Leucò (en) ; The Moon and the Bonfires (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Strega Saria (1950) ;
Genero artistikoa	olerkigintza; eleberria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

Cesare Pavese (Santo Stefano Belbo, Cuneo, Piemonte, 1908ko irailaren 9a – Torino, 1950eko abuztuaren 27a) italierazko idazlea eta poeta izan zen.

Torinoko unibertsitatean letretan lizentziatua, tesia Walt Whitmanen poesiari buruz egin zuen. Einaudi^[1] argitaletxean hasi zen lanean ingelesezko literaturaren itzultzaile eta editore: S. Lewis, H. Melville, S. Anderson, Dos Passos, Stein, Defoe.

1935ean, zenbait hilabete kartzelan egon ondoren Brancaleonen (Calabria)^[2] hiru urtez erbesteratzera kondenatu zuten, nahiz eta 1936an indultu bati esker itzuli egin zen.

Bigarren Mundu Gerran (1939-1945) ez zuen ez armadan ez partisanoen taldeetan parte hartu, baina ondoren Italiako Alderdi Komunistan (PCI) sartu zen eta L'Unitá aldizkarian idatzi zuen.^[3]

Azkeneko urteetan bere lanak onespena jaso zuen, 1950eko ekainean jaso zuen Strega sariak erakusten duen bezala.

1950eko abuztuaren 26an Turineko Roma hotelean bere buruaz beste egin zuen.

Literatur estiloa eta ibilbidea

Idazle neorrealistatzat jotzen da. Bere lehen poema liburuan, Lavorare stanca, lirika estetizistaren kontrako poema narratiboak proposatzen zituen, non protagonistak langile, nekazari edo prostitutak izan zitezkeen. Baina guztiaren gainetik bere obra eta bizitza osoa baldintzatuko duen ezaugarria gizakion izugarrizko bakardadea da. Sentimendu horri aurre egiten gogoz saiatu zen, dela bizitza sozialaren bidez, dela amodioaren bidez, arrakastarik gabe bere poema ezagunean, Verrà la morte e avrà i tuoi occhi, ikusten den bezala. Bere lanak itxuraz errealistak izan arren, errealismo hori gainditzen duen ukitu lirikoa dute eta hain maite zuen "mitoarekin" lotzen dira^[4].

Lanak

Eleberri eta ipuinak

Paesi Tuoi, 1941
Feria d'agosto, 1946
Dialoghi con Leucò, 1947
Il Compagno, 1947
La bella estate: Tra donne sole eta Il diavolo sulle colline barne, 1949
Prima che il gallo canti: La casa in collina eta Il carcere barne, 1949
La luna e i falò, 1950
Notte di festa, 1953
Ciau Masino, 1968

Saiakerak, gutunak, egunkaria

La letteratura americana e altri saggi, 1951
Il mestiere di vivere. Diario 1935-1950, 1952
Lettere, 1924-1950, 1966
Interpretazione dell poesia di Walt Whitman. Tesi di laurea, 1930 (2006)

Poesia

Lavorare stanca, 1936
La terra e la morte, 1947
Last blues,to be read some day, 1950
Verrà la morte ed avrà i tuoi occhi, 1951.

Euskaratuak^[5]

80ko hamarkadan hasi zen euskaraz ezagutarazten Paveseren lana. Bere lanak liburuetatik haratago, bere poeta izaerari ondo baino hobeto egokitzen zaion literatur aldizkarietan, hala nola Xaguxarra, Susa, Maiatz, Egan, Hegats eta, azkenik, Senezen edota antologia-liburuen bidez –adibidez Alkoola poemak, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak edo Bertzerenak– ezagutu ahal izan ditu euskal irakurleak. Hona hemen, kronologikoki:

Gente Spaesata, Xaguxarra-1 aldizkarian. Xaguxarra, 1980. Itzultzailea: Txema Larrea
Semplicita, Xaguxarra-1 aldizkarian. Xaguxarra, 1980. Itzultzailea: Txema Larrea
Tu non sai le colline, Xaguxarra-1 aldizkarian. Xaguxarra, 1980. Itzultzailea: Txema Larrea
Verra la morte e avra i tuoi occhi, Xaguxarra-1 aldizkarian. Xaguxarra, 1980. Itzultzailea: Txema Larrea
La puttana contadina, Susa-3 aldizkarian. Susa, 1981.Itzultzailea: Mikel Etxebeste
Burkidea (Il Compagno), Elkar, 1984. Itzultzailea: Xabier Mendiguren Bereziartu
Aintzinako disziplina, (Disciplina antica) Alkoola poemak liburuan. Pamiela, 1984. Itzultzailea: Juan Martin Elexpuru
Belaunaldi bat, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Gaueko atseginak, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Goizak garden iragaiten dira, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Helduren dun heriotza eta heure begiak ukanen dizkin, (Verrá la mortte e avrá i tuoi occhi), Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Lan egitea nekagarria da, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Lo pasatzen duzun gaua, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Zuk ez dituzu ezagutzen, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan. Pamiela, 1985. Itzultzailea: Joseba Sarrionandia
Bi narrazio, Susa-14/15 aldizkarian. Susa, 1985. Itzultzailea: Joakin Balentzia
Gaueko atseginak, Maiatz-11 aldizkarian. Maiatz, 1986. Itzultzailea: Itxaro Borda
Heriotza etorriko da eta zure begiak ukanen ditu, (Verrá la mortte e avrá i tuoi occhi), Maiatz-11 aldizkarian. Maiatz, 1986. Itzultzailea: Itxaro Borda
Lan egiteak nekatzen du, Maiatz-11 aldizkarian. Maiatz, 1986. Itzultzailea: Itxaro Borda
Last blues, to be read some day, Maiatz-11 aldizkarian. Maiatz, 1986. Itzultzailea: Itxaro Borda
Teilatuen paradisuan, Maiatz-11 aldizkarian. Maiatz, 1986. Itzultzailea: Itxaro Borda
Muinoko etxea (La casa in collina), Ibaizabal, 1991. Itzultzailea: Koldo Biguri
Bizitza lanbide (Il mestiere di vivere: 1935-1950), Ibaizabal, 1997. Itzultzailea: Maite Lopetegi Campano.
Lehen amodioa, (Primo amore) Lehen amodioa : Antologia liburuan. Igela, 2000. Itzultzailea: Joseba Urteaga.
Ciau Masino, Egan 1997-3/4 aldizkarian. Egan, 2005. Itzultzailea: Gillermo Etxeberria
Klar eta hutsik..., Bertzerenak liburuan. Pamiela, 2006. Itzultzailea: Luigi Anselmi
Etorriko da heriotza eta zure begiak izango ditu (Verrá la mortte e avrá i tuoi occhi), Hegats-41 aldizkarian. Hegats, 2008. Itzultzailea: Migel Anjel Unanua
Lurra eta heriotza, (La Terra e la Morte) Hegats-41 aldizkarian. Hegats, 2008. Itzultzailea: Migel Anjel Unanua
T.ri bi olerki, (Due poesie a T.) Hegats-41 aldizkarian. Hegats, 2008. Itzultzailea: Migel Anjel Unanua
Heriotza etorriko da eta zure begiak ukanen ditu, (Verrá la mortte e avrá i tuoi occhi), Abestitzak eta poema kantatuak liburuan. Elkar, 2006. Itzultzailea: Xabier Lete (Xabier Lete, itzultzaile, Gotzon Egiak idatzitako artikuluan berragitaratua, Senez-41 aldizkarian. EIZIE, 2011.)

Erreferentziak

↑ (Italieraz) Giulio Einaudi Editore. 2018-09-30 (Noiz kontsultatua: 2018-10-25).
↑ Pavese, Cesare. (1997). «Hitzaurrea» Bizitza lanbide. Ibaizabal ISBN 84-8325-044-6..
↑ Literatura unibertsala : batxilergoa 2. EIZIE L.G. 2012, 262 or. ISBN 9788497467551. PMC 863220291. (Noiz kontsultatua: 2018-10-25).
↑ Aldekoa, Iñaki. (). Literatura unibertsala : batxilergoa 2. EIZIE ISBN 9788497467551. PMC 863220291. (Noiz kontsultatua: 2018-11-05).
↑ NdN Euskal itzulpengintzaren datu basea | EIZIE. (Noiz kontsultatua: 2018-10-30).

Ikus, gainera

Italierazko literatura.

Kanpo estekak

Cesare Paveseren lan euskaratuak on-line, Euskarari Ekarriak webgunea.

Datuak: Q2022
Multimedia: Cesare Pavese / Q2022

[1] (Italieraz) Giulio Einaudi Editore. 2018-09-30 (Noiz kontsultatua: 2018-10-25).

[2] Pavese, Cesare. (1997). «Hitzaurrea» Bizitza lanbide. Ibaizabal ISBN 84-8325-044-6..

[3] Literatura unibertsala : batxilergoa 2. EIZIE L.G. 2012, 262 or. ISBN 9788497467551. PMC 863220291. (Noiz kontsultatua: 2018-10-25).

[4] Aldekoa, Iñaki. (). Literatura unibertsala : batxilergoa 2. EIZIE ISBN 9788497467551. PMC 863220291. (Noiz kontsultatua: 2018-11-05).

[5] NdN Euskal itzulpengintzaren datu basea | EIZIE. (Noiz kontsultatua: 2018-10-30).

[1]