Defentsarako Informazio Zentro Nagusia
| Defentsarako Informazio Zentro Nagusia | |
|---|---|
| Datuak | |
| Izen ofiziala | Centro Superior de Información de la Defensa |
| Izen laburra | CESID |
| Mota | inteligentzia zerbitzua |
| Herrialdea | Espainia |
| Jabea | Espainiako Defentsa Ministerioa |
| Historia | |
| Sorrera | 1977ko uztailaren 14a |
| Sortzailea | |
| Aurrekoak | Servicio Central de Documentación (en)  eta Q5965303 |
| Ondorengoak | Espainiako Inteligentzia Zentroa |
| Desagerpena | 2002ko maiatzaren 6a |
Defentsarako Informazio Zentro Nagusia[1] (gaztelaniaz: Centro Superior de Información de la Defensa, siglak CESID), 1977 eta 2002 artean, Espainiako inteligentzia zerbitzu nazionala izan zen, Espainiako Inteligentzia Zentroak ordezkatu zuena.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Espainiako inteligentzia agentzia nagusia izan zen. 1977ko uztailaren 14an sortu zuen Manuel Gutiérrez Mellado Defentsa ministroak, Francisco Francoren diktadurako inteligentzia erakundeak ordezkatzeko. Horien artean zeuden Goi Estatu Nagusiko Hirugarren Informazio Atala (SIAEM) eta Gobernuko Lehendakaritzaren mendeko Dokumentazio Zerbitzu Nagusia (SECED).[2]
1977ko azaroaren 2an, Jaurlaritzaren Lehendakaritzaren Informazio Zerbitzua (SIPG) ere hartu zuen.[3]
Lehen urteetan, bere misioa, funtsean, Estatu Nagusiko Buruen Juntari (JUJEM) laguntzea zen, eta hierarkikoki eta administratiboki Defentsa Ministerioaren mende zegoen. 1984ko urtarrileko Errege Dekretuaren arabera, CESID Gobernuko Lehendakaritza eta Defentsa ministroa informatzen zituen inteligentzia-agentzia gisa definitu zuten juridikoki. Hala ere, izaera militarra zuen batez ere. 2.000 eta 3.000 pertsona artean lan egin zuen, gehienak militarrak eta Guardia Zibileko kideak. Langileen % 30 inguru zibilak ziren.
Bere kudeaketa zuzendari baten agindupean zegoen, gobernuak Ministroen Kontseiluaren erabakiz aukeratua eta hasiera batean zuzendari nagusiaren maila izan zuena, ondoren Estatu idazkariaren mailara pasatzeko. Lehen zuzendaria José Bourgón López-Dóriga jenerala izan zen.
Unitate operatibo nagusiak honako hauek izan ziren: barne-adimena, kanpo-adimena, kontraespioitza, ekonomia eta teknologia, eta laguntza operatiboa. Nolanahi ere, bi etapa bereizten dira: sorreratik 1982ko irailean Alberto Oliart Defentsa ministroak bultzatutako erreformara artekoa, eta hortik 2002an desagertu zen artekoa. Lehenengoan, barne-inteligentzian zentratu ziren bere jarduerak, bereziki Armadaren baitan, trantsizio demokratikoaren prozesua arriskuan jarriko zuten ekintza militarrak saihesteko. 1982tik aurrera, terrorismoaren aurkako arloa garatu zen, honela definituta: «Estatuaren aurkako prozeduren bidez aberriaren batasunaren eta haren funtsezko erakundeen egonkortasunaren aurka egiten duten barne-prozesuei buruzko informazioa lortzea, ebaluatzea eta zabaltzea», «Espainiaren independentziaren edo lurralde-osotasunaren aurkako kanpo-arriskua, -mehatxua edo -erasoa prebenitzeko eta saihesteko, eta haren interes nazionalak ziurtatzeko», eta kontrainteligentzia-zerbitzuak.
CESID Espainiako inteligentzia agentzia handiena izan zen arren, hiru armaden inteligentzia zerbitzuak ere bazeuden: Armada, Aireko Armada eta Lurreko Armada, baita Guardia Zibilaren Informazio Zerbitzua ere. Bestalde, Polizia Nazionalak Informazio Komisaria Nagusi bat zuen, terrorismoaren aurkako misio batekin, eta Inteligentzia Brigada bat sartu zuen kanpoan, Espainiaren aurkako nazioarteko terrorismoa ikertzeko. Egiturak batzuetan zerbitzu-konkurrentzia egoerak sortzen zituen. Azkenik, 11/2002 Espainiako Inteligentzia Zentroa sortu zuen, CESIDen ordezkoa.
Zuzendariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- José Bourgón López-Dóriga (1977-1979)
- Gerardo Mariñas Romero (1979-1980)
- Narciso Carreras (1980-1981)
- Emilio Alonso Manglano (1981-1995)
- Félix Miranda Robredo (1995-1996)
- Javier Calderón Fernández (1996-2001)
- Jorge Dezcallar de Mazarredo (2001-2002)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskalterm: [Laburtzapenak Hiztegia] [2009]
- ↑ (Gaztelaniaz) Águila Sánchez, Miguel Ángel. (2011). Las treguas de ETA desde una perspectiva comparada. Madril: Vision Libros, 376 or. ISBN 978-84-9008-997-2..
- ↑ (Ingelesez) Preston, Paul. (2005). The Triumph of Democracy in Spain. Taylor and Francis ISBN 0-2033-9296-5..
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Antonio M. Diaz Fernandez (2006) Los servicios de inteligencia españoles. Desde la guerra civil hasta el 11-M. Historia de una transición, Alianza Editorial.
- Carlos Ruiz Miguel (2002) Servicios de Inteligencia y Seguridad del Estado Constitucional, Editorial Tecnos.
- Fernando J. Muniesa y Diego Camacho (2005) La España Otorgada. Servicios de Inteligencia y Estado de Derecho, Editorial Anroart.
- Joaquín Bardavio, Pilar Cernuda y Fernando Jauregui (2000) Servicios Secretos, Editorial Plaza & Janés.
