Ezpel arrunt

Ezpel arrunt
Irudi gehiago
Iraute egoera
Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Buxales
Familia	Buxaceae
Generoa	Buxus
Espeziea	Buxus sempervirens L.
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	boxwood (en)

Ezpel arrunta (Buxus sempervirens) landare loredun betiberdea da, Buxus generokoa. Jatorria Europa mendebalde eta hegoaldean, Afrika ipar-mendebaldean eta Asia hego-mendebaldean du, Ingalaterra hegoaldetik, Maroko iparraldera eta Turkia mendebaldera^[1][2][3]. Kaukaso mendebaldeko Buxus colchica eta Iran iparraldeko B. hyrcana sinonimotzat hartzen dira^[4][5].

Zuhaitz txiki edo zuhaixka betiberdea da, 1-9 m garai, 20 cm diametroko enborrarekin (nahiko zabala zuhaixka batentzat). Hostoak berdeak edo hori-berdeak dira, obalak, 15-30 mm luze eta 5-13 mm zabal. Loreak hermafroditak dira, hori-berdexkak, petalorik gabeak eta intsektuek polinizatuak. Fruitua hiru gingileko kapsulak dira, 3-6 hazi dituztenak^[1][3]. Espeziea kareharri edo klera lurretan hazten da, zuhaitz handiagoen basoetan, batez ere pagadietan.

Fotosintesiaren bidez elikatzen da (ura, gatz mineralak eta karbono dioxidoa), eta atmosferara oxigenoa bidaltzen du.

Bere kabuz ugaltzen da, beste ezpel baten beharrik gabe. Estoloien bidez ugaltzen da.

Ezpel hitza euskal toponimoetan agertzen da, hala nola Lapurdiko Ezpeleta^[6].

• Ezpela, hegal harritsuetako zuhaixka^{[Betiko hautsitako esteka]} artikulua Zientzia.net gunean