Al-Fatiha

Al-Fatiha
Jatorria
Egilea(k)	God in Islam (en)
Sorrera-urtea	631
Izenburua	الفاتحة
Ezaugarriak
Genero artistikoa	liburu santua
Hizkuntza	Arabiera klasikoa
Egile-eskubideak	jabetza publiko
Deskribapena
Honen parte da	Koran
Argumentu nagusia	Tilawa

Al-Fatiha (arabieraz: ٱلۡفَاتِحَةِ‎, lit. 'Irekiera') Koraneko lehen atala edo surah da. Zazpi bertset (ayat) ditu, eta Allahren gidaritza eta mesedea eskatzeko erabiltzen da^[1]. Al-Fatiharen errezoa musulmanen derrigorrezko errezoetan zein borondatezkoetan egiten da, salah izenekoak. Al-Fatiha esamoldearen esanahi literala "Irekitzen duena/Giltza" da.

Jatorria

Aditu gehienen ustez, surah honen jatorria Ibn Abbasek proposatzen duena da, Al-Fatiha Mekako surah bat dela defendatzen duena. Beste aditu batzuek uste dute Medinako surah bat dela, eta Mahomari Mekan zein Medinan eman zitzaiola^[2]. Narratzaile gehienen arabera, Mahomak jaso zuen lehenengo surah osoa izan zen^[3].

Bertsetak eta esanahia

«

بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ ۝١‎

[bi-smi-llahi-r-raḥmāni-r-raḥīm(i)]
¹ Allahren izenean, Guztiz Gupidatsua, Bereziki Gupidatsua.

ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَـٰلَمِينَ ۝٢‎

[al-ḥamdu li-llāhi rabbi-l-ʿālamīn(a)]
² Laudorio guztiak Jainkoarentzat dira, Munduen Jaunarentzat,—

ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ ۝٣‎

[ar-raḥmāni-r-raḥīm(i)]
³ Guztiz Gupidatsua, Bereziki Gupidatsua,

مَـٰلِكِ^{[oh 1]}‎ يَوْمِ ٱلدِّينِ ۝٤

[māliki yawmi-d-dīn(i)]
⁴ Sariaren Egunaren Subiranoa.

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ۝٥‎

[iyyāka naʿbudu wa-iyyāka nastaʿīn(u)]
⁵ Zu gurtzen zaitugu eta Zuri eskatzen dizugu laguntza..

ٱهْدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلْمُسْتَقِيمَ ۝٦‎

[ihdina-ṣ-ṣirāṭa-l-mustaqīm(a)]
⁶ Gida gaitzazu bide zuzenetik—

صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ ٱلْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ۝٧‎

[ṣirāṭa-llaḏīna anʿamta ʿalayhim ghayri-l-maḡḍūbi ʿalayhim wa-la-ḍ-ḍāllīn(a)]
⁷ Zuk Zure Faborea eman diezun horien bidea, ez Zure haserrea gogora ekarri dutenena, ezta galduta daudenena ere.

»

Oharrak

↑ Qira’at: ʻAsem, Al-Kesa’i, Yaʻqub eta Khalaf ez diren beste narratzaile guztiek horrela irakurtzen dute:

مَلِكِ يَوْمِ ٱلدِّينِ ۝٤‎
maliki yawmi-d-dīn(i)
⁴ Judizioaren Egunaren Subiranoa.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) «Tafsir Surah Al-Fatihah - 1» Quran.com (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).
↑ Muḥammad; Muḥammad. (19). Aḥmad, Bašīr-ad-Dīn Maḥmūd ed. The Holy Quran: with Engl. transl. and comm. Islam Internat. Publ ISBN 978-1-85372-045-1. (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).
↑ «1. Surah Al Fatihah (The Opening) - Sayyid Abul Ala Maududi - Tafhim al-Qur'an - The Meaning of the Qur'an» web.archive.org 2013-07-28 (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).

[4] Qira’at: ʻAsem, Al-Kesa’i, Yaʻqub eta Khalaf ez diren beste narratzaile guztiek horrela irakurtzen dute:

مَلِكِ يَوْمِ ٱلدِّينِ ۝٤‎
maliki yawmi-d-dīn(i)
⁴ Judizioaren Egunaren Subiranoa.

[1] (Ingelesez) «Tafsir Surah Al-Fatihah - 1» Quran.com (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).

[2] Muḥammad; Muḥammad. (19). Aḥmad, Bašīr-ad-Dīn Maḥmūd ed. The Holy Quran: with Engl. transl. and comm. Islam Internat. Publ ISBN 978-1-85372-045-1. (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).

[3] «1. Surah Al Fatihah (The Opening) - Sayyid Abul Ala Maududi - Tafhim al-Qur'an - The Meaning of the Qur'an» web.archive.org 2013-07-28 (Noiz kontsultatua: 2024-10-29).

[1]