แอร์ทอัพเฟิล

ลูกโลกเบไฮม์ *
ความทรงจำแห่งโลกโดยยูเนสโก
ลูกโลกแอร์ทอัพเฟิล
ที่เก็บรักษา	พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเยอรมนี
ประเทศ	เยอรมนี
ภูมิภาค **	ยุโรปและอเมริกาเหนือ
อ้างอิง	[1]
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2023/2566
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีความทรงจำแห่งโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

แอร์ทอัพเฟิล (เยอรมัน: Erdapfel, ออกเสียง: [ˈeːɐ̯tˌʔapfl̩] ^ⓘ; แปลว่า แอปเปิลโลก) เป็นลูกโลกที่ประดิษฐ์ขึ้นโดยมาร์ทีน เบไฮม์ นักทำแผนที่และพ่อค้าผ้าชาวเยอรมนี ระหว่าง ค.ศ. 1490–1492 จากการว่าจ้างของศาลากลางเมืองเนือร์นแบร์ค ทำจากไม้ลินินอัดเป็นสองซีก เสริมด้วยไม้ และวางทับด้วยแผนที่ที่วาดโดยกระดาษโดยเกออร์ค กล็อคเคินโดน และเป็นลูกโลกที่เก่าแก่ที่สุดที่หลงเหลืออยู่ถึงปัจจุบัน^[1]

ลูกโลกแอร์ทอัพเฟิลแสดงแผนที่ยูเรเชียขนาดใหญ่และมหาสมุทรที่ว่างเปล่าระหว่างทวีปยุโรปและเอเชีย แต่ไม่ปรากฎทวีปอเมริกา (เนื่องจากคริสโตเฟอร์ โคลัมบัสยังเดินทางกลับมาไม่ถึงสเปน) ตัวแผนที่ปรากฎข้อความสื่อถึงชื่อสถานที่ราว 2,000 แห่ง สัญลักษณ์การทำแผนที่มากกว่า 200 รายการ และคำจารึกจำนวนมากที่อธิบายถึงความรู้ทั่วไปจากช่วง ค.ศ. 1500 จึงเป็นตัวแทนที่โดดเด่นของทั้งยุคเก่าและยุคใหม่ ที่สะท้อนถึงความรู้ของผู้คนเกี่ยวกับภูมิประวัติศาสตร์ในยุคก่อนและเป็นสื่อชนิดใหม่ที่สะท้อนพัฒนาการของแลกเปลี่ยนความคิดระดับโลกที่เป็นพลวัต^[2]

แอร์ทอัพเฟิลจัดแสดงอยู่ในห้องรับรองในศาลากลางเมืองเนือร์นแบร์คตั้งแต่แรกประดิษฐ์จนถึงช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 16 ก่อนที่ครอบครัวเบไฮม์จะนำไปเก็บรักษาไว้เองในเวลาต่อมา ใน ค.ศ. 1907 ได้มีการนำไปเก็บรักษาที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเยอรมนี (Germanisches Nationalmuseum) ในเมืองเนือร์นแบร์ค และใน ค.ศ. 1992 ได้มีการนำไปที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีเวียนนาเป็นระยะเวลาหนึ่ง เพื่อศึกษาด้วยความละเอียดสูงตามโครงการลูกโลกเบไฮม์ดิจิทัล^[3]

ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2023 ยูเนสโกได้ขึ้นทะเบียนแอร์ทอัพเฟิลเป็นความทรงจำแห่งโลกของประเทศเยอรมนี ในนาม "ลูกโลกเบไฮม์" (Behaim-Globus)^[4]