Wiertarka

Ten artykuł od 2019-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wiertarka (dawniej także bormaszyna) – urządzenie do wiercenia, rozwiercania i pogłębiania okrągłych otworów za pomocą wiertła. Może być wykorzystywana również do innych celów, np. szlifowania przy wykorzystaniu odpowiednich akcesoriów^[1].

Proste wiertarki ręczne (zwane świdrami) były używane już 4 tys. lat p.n.e. W średniowieczu używano wiertarek napędzanych siłą mięśni lub przez koła wodne.

• wiertarka ręczna – przenośne urządzenie do wiercenia z napędem ręcznym (za pomocą korby – korba, z trzonem spiralnym – furkadło), elektrycznym lub pneumatycznym
• wiertarka stołowa – niewielka obrabiarka ustawiana na stole warsztatowym
• wiertarka kolumnowa – wiertarka, lub jej wrzeciono jest mocowana na kolumnie umożliwiającej pozycjonowanie wiertarki, jej przesuw w pionie oraz pionowy napęd. Stosowana w większych warsztatach oraz w przemyśle.
• wiertarka udarowa – wiertarka, w której wiertło, oprócz ruchu obrotowego, wykonuje ruch posuwisto-zwrotny, uderzając o obrabiany materiał, stosowana do obróbki materiałów twardych i kruchych, głównie materiałów budowlanych
• wiertarka rewolwerowa – z rewolwerową głowicą narzędziową
• wiertarka promieniowa – w której głowica może być przesuwana wzdłuż ramienia promieniującego z kolumny maszyny
• wiertarka wielowrzecionowa – z wieloma obracającymi się jednocześnie wrzecionami, można nią wiercić wiele otworów jednocześnie, głównie przemysłowa.
• wiertarka współrzędnościowa – do wiercenia otworów o bardzo dokładnym położeniu

Wiertarka elektryczna jest wykorzystywana jako jednostka napędowa; z użyciem specjalnych przystawek jest popularnym elektronarzędziem. Poza wykorzystywaniem do wiercenia otworów w różnych materiałach za pomocą wierteł lub frezów, można ją wykorzystać również do:

• szlifowania drewna, za pomocą tarczy gumowej z wymiennym papierem ściernym mocowanym na rzep bądź wkręt,
• czyszczenia metalu, za pomocą nasadki drucianej mocowanej w uchwycie wiertarki,
• wkręcania i wykręcania wkrętów i śrub, przy użyciu końcówek wkręcających (bitów),
• pompowania wody i płynów, przy użyciu specjalnego przyrządu,
• ostrzenia wierteł do metalu (przy zastosowaniu specjalnej nasadki),
• frezowania,
• Wiertarka umożliwia również, przy użyciu specjalnych nasadek wiercenie i wkręcanie w trudno dostępnych miejscach (nasadka kątowa lub wałek giętki), a także wiercenie w pionie (uchwyty stołowe, statywy i stojaki).

Wiertarki produkowane przez firmę CELMA Cieszyn w okresie PRL umożliwiały stosowanie dużej gamy nasadek ze względu na możliwość demontażu uchwytu wiertarskiego. Przykładowe nasadki: Szlifierka kątowa bądź nasadkę Wyrzynarka. Obecnie rozwiązania takie nie są praktykowane ze względu na obniżenie cen i dostępności elektronarzędzi z indywidualnym napędem, chociaż ogromna większość obecnie produkowanych wiertarek elektrycznych ma mocowanie uchwytu przy pomocy gwintu UNF 1/2" oraz szyjkę wrzeciona o średnicy 43 mm pozwalające w wielu przypadkach na współpracę z takimi przystawkami.

Wiertarki udarowe mogą być wykorzystywane do wiercenia z udarem w cegle (pełnej), betonie, żelbetonie itp., jednakże wydajność typowych wiertarek udarowych jest obecnie zbyt niska w stosunku do potrzeb i prace te wykonuje się bardziej specjalizowanymi młotowiertarkami o większej wydajności kucia.

Zobacz multimedia związane z tematem: Wiertarka

Zobacz hasła wiertarka i bormaszyna w Wikisłowniku

• furkadło
• młotowiertarka
• młot udarowy