Τριαζάνιο
| Τριαζάνιο | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Τριαζάνιο | ||
| Άλλες ονομασίες | Αμινυδραζίνη | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | Ν3Η5 | ||
| Μοριακή μάζα | 47,0598 amu | ||
| Αριθμός CAS | 302-01-2 | ||
| SMILES | NNN | ||
| InChI | 1S/H5N3/c1-3-2/h3H,1-2H2 | ||
| PubChem CID | 446953 | ||
| ChemSpider ID | 394177 | ||
| Δομή | |||
| Μοριακή γεωμετρία | Τριγωνική πυραμιδική ως προς κάθε άτομο N | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Επικινδυνότητα | |||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Το τριαζάνιο[1] (αγγλικά triazane) είναι ανόργανη χημική ένωση, που περιέχει άζωτο και υδρογόνο, με μοριακό τύπο N3H5, αλλά χρησιμοποιείται και ο ημισυντακτικός τύπος NH2ΝΗNH2. Το τριαζάνιο είναι το τρίτο απλούστερο μέλος της ομόλογης σειράς των άκυκλων αζανίων. Τα δυο απλούστερα μέλη είναι η αμμωνία και η υδραζίνη. Μπορεί να συνθεθεί από την τελευταία, αλλά είναι ασταθής και δεν μπορεί να απομονωθεί σε μορφή ελεύθερης ένωσης, αλλά μόνο σε μορφή αλάτων του, όπως το θειικό τριαζανώνιο [(N3H6)2SO4] ή το χλωριούχο τριαζανώνιο (N3H5·HCl)[2]:
Σε περίπτωση απόπειρας μετατροπής των αλάτων του σε ελεύθερη ένωση διασπάται άμεσα σε υδραζίνη και αμμωνία[3]. Το τριαζάνιο συνθέθηκε για πρώτη φορά ως συναρμοτής σε σύμπλοκο δικατιόντων διαργύρου Ag22+. Πιο συγκεκριμένα, στην ένωση τρι(μ2-τριαζανο-κ2N1,N3)διάργυρος(2+) {[Ag2(N3H5]3}]2+}. Εκτός από τη «μητρική» ένωση, ο όρος «τριαζάνιο» επεκτείνεται επίσης σε μια σειρά «θυγατρικών» (δηλαδή παραγώγων) ανόργανων και οργανικών ενώσεων που περιέχουν τον τριαζανικό σκελετό, δηλαδή έχουν γενικό τύπο N3R5, όπου τα όχι απαραίτητα ίδια R υδρογόνο, αλογόνο ή μονοσθενείς ρίζες. Επίσης, δύο ή και τρία R, μπορούν να αντικατασταθούν από δισθενείς ή και τρισθενείς ρίζες, σχηματίζοντας έτσι πιθανώς ετεροκυκλικά τριαζάνια. Ένα αξιοσημείωτο θυγατρικό τριαζάνιο είναι η 1-μεθυλο-1-νιτρoζυδραζίνη, που παράγεται από μη διαλυτή μεθυλυδραζίνη (CH3NHNH2) και ένα νιτροαλκάνιο (RCH2NO2), συμπαράγοντας μια αλδεΰδη:
Η χημικά καθαρή 1-μεθυλο-1-νιτρoζυδραζίνη, στις συνηθισμένες συνθήκες, είναι άχρωμο στερεό, ευαίσθητο στην κρούση, αλλά όχι και στην τριβή, με κανονική θερμοκρασία τήξης 45 °C και θερμοκρασία διάσπασης 121 °C. Σε σύγκριση με το 2,4,6-τρινιτροτολουόλιο, η ένωση αυτή (1-μεθυλο-1-νιτρoζυδραζίνη) είναι πιο ευαίσθητη στην κρούση, αλλά λιγότερο ευαίσθητη στην τριβή.
Παραπομπές και σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.
- ↑ A. F. Holleman, E. Wiberg, N. Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie. 101. Auflage. de Gruyter, Berlin 1995, ISBN 3-11-012641-9, S. 669–670 (eingeschränkte Vorschau in der Google-Buchsuche).
- ↑ Wiberg, Holleman & Wiberg. Inorganic Chemistry. p 627. ISBN 9780123526519