Κομινφόρμ
 | |
| Ίδρυση | 6 Οκτωβρίου 1947 |
|---|---|
| Ιδρυτής | Ιωσήφ Στάλιν |
| Διάλυση | 17 Απριλίου 1956 |
| Έδρα | Βελιγράδι και Βουκουρέστι |
| δεδομένα () | |
Το Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ρωσικά: Информационное бюро коммунистических и рабочих партий), κοινώς γνωστό ως Κομινφόρμ (ρωσικά: Коминформ), ήταν η επίσημη κεντρική οργάνωση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος από το 1947 έως το 1956,[1] ως ανεπίσημος διάδοχος της Τρίτης Διεθνούς, αλλιώς γνωστής ως Κομιντέρν. Η Κομινφόρμ ήταν μια υπερεθνική συμμαχία μαρξιστικών-λενινιστικών κομμουνιστικών κομμάτων στην Ευρώπη για να συντονίσουν τη δραστηριότητά τους υπό την καθοδήγηση της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Η Κομινφόρμ έγινε de facto ανενεργή στις σοβιετικές υποθέσεις από το 1950 και διαλύθηκε κατά τη διάρκεια της αποσταλινοποίησης το 1956.
Επισκόπηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ίδρυση και σκοπός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων ιδρύθηκε ανεπίσημα σε ένα συνέδριο μαρξιστικών-λενινιστικών κομμουνιστικών κομμάτων από όλη την Ευρώπη στην Σκλάρσκα Πορέμπα της Πολωνίας τον Σεπτέμβριο του 1947. Ο Ιωσήφ Στάλιν, ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, συγκάλεσε τη διάσκεψη ως απάντηση στις αποκλίσεις μεταξύ των κομμουνιστικών κυβερνήσεων σχετικά με το αν θα συμμετάσχουν ή όχι στη Διάσκεψη του Παρισιού για το Σχέδιο Μάρσαλ τον Ιούλιο του 1947. Ιδρύθηκε με εννέα μέλη: το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης, το Βουλγαρικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουγγαρίας, το Εργατικό Κόμμα Πολωνίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας, το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Η οργάνωση ήταν κοινώς γνωστή ως Κομινφόρμ, μια συντομευμένη μορφή του Communist Information Bureau, η ίδια μια συντομευμένη εκδοχή του επίσημου ονόματος.
Η Κομινφόρμ ιδρύθηκε επίσημα στις 5 Οκτωβρίου 1947 με σκοπό τον συντονισμό των ενεργειών μεταξύ των ευρωπαϊκών κομμουνιστικών κομμάτων υπό την καθοδήγηση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Κομινφόρμ δεν προοριζόταν να είναι αντικαταστάτης ή διάδοχος της Κομιντέρν, του διεθνούς οργανισμού που υποστήριζε τον παγκόσμιο κομμουνισμό και διαλύθηκε το 1943, αλλά θεωρήθηκε ένας τύπος διαδόχου. Η Κομινφόρμ δεν ήταν παγκόσμιο κομμουνιστικό κόμμα και δεν είχε υφισταμένους ή εξουσία, και περιορίστηκε στην εφημερίδα της, Για τη Διαρκή Ειρήνη, για τη Λαϊκή Δημοκρατία!, που δημοσιεύτηκε σε πολλές γλώσσες και με έναν στόχο: «να οργανώσει ανταλλαγή εμπειριών και, όπου χρειάζεται, να συντονίσει τη δραστηριότητα των κομμουνιστικών κομμάτων, στη βάση αμοιβαίας συμφωνίας».[2] Η Κομινφόρμ επρόκειτο να οργανώσει τη διάδοση των κομμουνιστικών συμφερόντων και να αποκρούσει την επέκταση του αντικομμουνισμού στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τον επακόλουθο Ψυχρό Πόλεμο, χωρίζοντας τον κόσμο σε ιμπεριαλιστικές και αντιιμπεριαλιστικές φατρίες.[3][4] Τα γαλλικά και ιταλικά κομμουνιστικά κόμματα ανέλαβαν από την Κομινφόρμ την παρεμπόδιση της εφαρμογής του Σχεδίου Μάρσαλ και του Δόγματος Τρούμαν στη Δυτική Ευρώπη.[5] Από παγκόσμια σκοπιά, η Κομινφόρμ προσπάθησε/τόλμησε να ενώσει τα κομμουνιστικά κόμματα ενάντια στις πολιτικές που απειλούσαν να ενδυναμώσουν τη Δυτική Ευρώπη να αντιταχθεί στον κομμουνισμό, κυρίως επισημαίνοντας/υπογραμμίζοντας τη σημασία της εθνικής ανεξαρτησίας και της ειρήνης. Πιο σημαντικό όμως ήταν το γεγονός ότι η Κομινφόρμ έπρεπε να παραμείνει μικρή σε μέγεθος (Ευρωκεντρική Οργάνωση), προκειμένου να διατηρήσει την ευελιξία της και την αποτελεσματική συγκεντρωτικότητά της, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι λειτουργούσε ως εργαλείο προπαγάνδας που ελεγχόταν από το Διεθνές Κομμουνιστικό κίνημα για να καθοδηγήσει και να ενημερώσει τα ηγετικά μέλη των διαφόρων εθνικών κομμάτων. Τα μέλη του ήταν κομμουνιστικά κόμματα και ως εκ τούτου θα εγγυώνταν τη διαφύλαξη του κομμουνιστικού κινήματος. Αυτό εξηγεί γιατί δεν συμπεριλήφθηκαν κόμματα της Ανατολικής Γερμανίας, της Αλβανίας καθώς και της Ελλάδας (η Ελλάδα εντάχθηκε τελικά στο Σχέδιο Μάρσαλ).[6]
Αποβολή της Γιουγκοσλαβίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κομινφόρμ αρχικά βρισκόταν στο Βελιγράδι, στη Γιουγκοσλαβία, αλλά μετά τη ρήξη Τίτο-Στάλιν που απέβαλε τη Γιουγκοσλαβία από την ομάδα τον Ιούνιο του 1948, η έδρα μεταφέρθηκε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Επισήμως, η Γιουγκοσλαβία εκδιώχθηκε για « τιτοϊσμό » και αντισοβιετισμό, με βάση τις κατηγορίες για απόκλιση από τον μαρξισμό-λενινισμό. Η Γιουγκοσλαβία θεωρήθηκε αιρετική για την αντίσταση στη σοβιετική κυριαρχία στις υποθέσεις της και την ενσωμάτωση στο Ανατολικό Μπλοκ ως σοβιετικό κράτος-δορυφόρος. Ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες που οδήγησαν στην εκδίωξη της Γιουγκοσλαβίας ήταν η δέσμευσή της να υποστηρίξει τους κομμουνιστές αντάρτες στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, κατά παράβαση της «συμφωνίας ποσοστών» μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου, και η απόφασή τους να τοποθετήσουν στρατεύματα στην Αλβανία.[7] Η αποπομπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας από την Κομινφόρμ ξεκίνησε την περίοδο Ινφόρμπιρο στην ιστορία της Γιουγκοσλαβίας. Η εφημερίδα της Κομινφόρμ τυπωνόταν αρχικά στο Βελιγράδι, αλλά μεταφέρθηκε στο Βουκουρέστι μετά την εκδίωξη της Γιουγκοσλαβίας.[8] Δημοσιεύτηκε τεράστια γκάμα άρθρων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από το Καναδικό Κομμουνιστικό Κόμμα.[9]
Διάλυση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 1950, η Κομινφόρμ έγινε γρήγορα ξεπερασμένη μετά τη νίκη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο αποδυνάμωσε την Ευρώπη ως το κέντρο του κομμουνισμού. Η Κομινφόρμ, που αποτελείται από εξ ολοκλήρου ευρωπαϊκά κόμματα, κατέστη σε μεγάλο βαθμό άχρηστη στη σοβιετική επιρροή στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Δεν έγιναν προσπάθειες αναδιοργάνωσης της Κομινφόρμ και η παρακμή της επιταχύνθηκε δραστικά μετά το θάνατο του Στάλιν τον Μάρτιο του 1953. Εν τω μεταξύ, οι Σοβιετικοί είχαν αντικαταστήσει σταδιακά την Κομινφόρμ με πιο αποτελεσματικές και εξειδικευμένες οργανώσεις για να ασκήσουν την επιρροή τους, όπως το Συμβούλιο Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας (Κομεκόν) το 1949 και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας το 1955. Η Κομινφόρμ διαλύθηκε επίσημα στις 17 Απριλίου 1956 με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, που υποκινήθηκε από τη σοβιετική προσέγγιση με τη Γιουγκοσλαβία και τη διαδικασία αποσταλινοποίησης μετά την άνοδο του Νικήτα Χρουστσόφ ως διαδόχου του Στάλιν.[5]
Κόμματα μέλη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κόμμα Εργασίας Αλβανίας - υπέβαλε αίτηση να παραληφθεί το 1947, αλλά τελικά δεν προσχώρησε
- Βουλγαρικό Κομμουνιστικό Κόμμα
- Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας
- Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα
- Σοσιαλιστικό Κόμμα Ενότητας Γερμανίας
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ουγγαρίας και στη συνέχεια Εργατικό Λαϊκό Κόμμα Ουγγαρίας
- Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ολλανδίας
- Πολωνικό Εργατικό Κόμμα, μετά το Πολωνικό Ενωμένο Εργατικό Κόμμα
- Ρουμανικό Εργατικό Κόμμα
- Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
- Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας, μέχρι την εκδίωξή του το 1948.
- Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελεύθερης Επικράτειας της Τεργέστης, μέχρι την εκδίωξη της Γιουγκοσλαβίας το 1948.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Healey, Denis. «The Cominform and World Communism». International Affairs 24, 3: 339–349.
- ↑ Timmerman, Heinz (Spring 1985). «The cominform effects on Soviet foreign policy». Studies in Comparative Communism 18, 1: 3–23. doi:.
- ↑ Hunt, Michael (2013). The World Transformed: 1945 to the Present. Oxford University Press. σελ. 38. ISBN 9780199371020.
- ↑ Deery and Redfern (May 2005). «No Lasting Peace? Labor, Communism and the Cominform: Australia and Great Britain, 1945-50». Labour History 88 (88): 63–86. doi:. http://vuir.vu.edu.au/15472/1/15472.pdf.
- ↑ 5,0 5,1 «Cominform». Britannica Academic. 3 February 2017.
- ↑ Morris, Bernard S. (April 1953). «The Cominform: A Five-Year Perspective». World Politics 5, 3 (3): 368���376. doi:.
- ↑ Swain, Geoffrey (1 March 2010). «The Cominform: Tito's International?». The Historical Journal 35 (3): 641–663. doi:.
- ↑ Morris, Bernard S. (April 1953). «The Cominfom: A Five-Year Perspective». World Politics 5, 3 (3): 368–376. doi:.
- ↑ Black, J. L. (Spring 1988). «The Stalinist Image of Canada The Cominform and Soviet Press, 1947-1955». Labour / Le Travail 21: 153–171. doi:.
Επιπλέον βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- G. Procacci (ed.), The Cominform. Minutes of the Three Conferences (1947-1949). Milan, Italy: Feltrinelli, 1994.