Πάικο

Συντεταγμένες: 40°56′10″N 22°24′00″E / 40.9360°N 22.4000°E / 40.9360; 22.4000

Πάικο
Άποψη του όρους Πάικου Πάικο
Ύψος	1.650 μέτρα
Κορυφή	Γκόλα-Τσούκα
Γεωγραφικά στοιχεία
Χώρες	Ελλάδα
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Μακεδονία
Περιοχή	Π.Ε. Κιλκίς, Π.Ε. Πέλλας

Το όρος Πάικο βρίσκεται στη Μακεδονία στα σύνορα των περιφερειακών ενοτήτων Πέλλας και Κιλκίς με κορυφή την Γκόλα-Τσούκα σε υψόμετρο 1.650 μέτρα. Συνδέεται στα δυτικά με το Καιμακτσαλάν ή Βόρα ενώ στα ανατολικά του έχει την κοιλάδα του Αξιού. Το Πάικο είναι το μεγαλύτερο δάσος της Ελλάδας με πλούσια βλάστηση γεμάτο καστανιές και αρκετές πηγές.

Η χλωρίδα αποτελείται περίπου από 2.500 δείγματα φυτών. Τα δέντρα που καλύπτουν το Πάικο είναι κυρίως καστανιές, οξιές, πεύκα, δρύες, κέδροι, ιτιές, λεύκες και σημύδες. Στο Πάικο υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα δάση καστανιάς στην Ελλάδα με έκταση γύρω στα 4.500 στρέμματα. ^[1] Αραιότερα συναντώνται πλατάνια, μηλιές, καρυδιές και κισσούς. Πλούσιο σε φτέρες και ποικιλία μανιταριών.^[2] Επίσης, στη χλωρίδα του Πάικου περιλαμβάνονται τα είδη: Ραμόνδα η νατάλειος (Ramonda nathaliae), Κυκλάμινο το κισσόφυλλο (Cyclamen hederifolium), Κρόκος ο ωραίος (Crocus pulchellus).^[3]

• Η Γρίβα, το «κουτσό χωριό», χτισμένο από το 817 μ.Χ., με ωραία θέα, καλό κλίμα και άφθονα νερά, με την ιστορική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (1801), με σπίτια χτισμένα σε πλαγιά προς την πεδιάδα του Αξιού.
• Ο Πεντάλοφος Κιλκίς, το μικρό χωριό με το μοναστήρι του Όσιου Νικόδημου.
• Το Ομαλό μικρό χωριό με πλούσια βλάστηση.
• Το Σκρά, καταγεγραμμένο στην ιστορία από το 1452 και ονομαστό από τη Μάχη του Σκρα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
• Η Καστανερή χτισμένη σε πλαγιά με το παρεκκλήσι του προφήτη Ηλία.^[4]
• Η Κάρπη, ψηλά στο Πάικο.
• Τα Λιβάδια, η μοναδική κοινότητα του νομού, με κατοίκους καταγωγής από τη Σαμαρίνα, το Περιβόλι και άλλα χωριά των Γρεβενών, βρίσκεται σε οροπέδιο του Πάικου, φημίζεται για τις νόστιμες πατάτες της και για το αντάμωμα των βλάχων.
• Η Κούπα, με την εκκλησία ως μνημείο πολιτιστικής αξίας, με τα πυκνά δρυοδάση και φυσικά σπήλαια , με το ξινό ιαματικό νερό και απομεινάρια της ιστορίας του ΕΛΑΣ.^[5].
• Ο Φανός, με όνομα παρμένο από τη θέση του στη κορφή ενός βράχου, με ονομαστό ρακί του "Μαγιαντάρ" από τα χρόνια της τουρκοκρατίας.
• Το Χαμηλό, με το λόφο του Ραβινέ γνωστό από μάχη το 1917.

• Ο Αρχάγγελος, με καταπράσινα δάση από οξιές, δρυς και χιλιάδες κερασιές. Το χωριό συγκαταλέγεται στα πρώτα χωριά σε παραγωγή κερασιού στην Ελλάδα.

• Το Θεοδωράκι, παραδοσιακός οικισμός που δημιουργήθηκε τον 14ο αιώνα.

• Η Κρώμνη αποτελεί έναν από τους αναγνωρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς του Ν.Πέλλας, στην ανατολική πλευρά μιας χαράδρας του Πάϊκου. Το χωριό αν και χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός είναι ακατοίκητο, χωρίς δρόμο και χωρίς ρεύμα.

Διοικητικός Προϊστάμενος των Μοναστηριών & Εκκλησιών της Παιονίας είναι ο Μητροπολίτης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου Δημήτριος.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στη Γρίβα.

Το μοναστήρι της Παναγίας της Γουμένισσας ^[6] υπήρξε η αφορμή να δημιουργηθεί και η μικρή ομώνυμη πόλη που αποτελεί και την έδρα της νεοσύστατης (από το 1991 μ.Χ.) Μητρόπολης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου.

Η Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης βρίσκεται σε κατάφυτη πλαγιά του όρους Πάικου, σε υψόμετρο 600 μ. με θέα την κοιλάδα του Αξιού, στην περιοχή της Γρίβα και σε απόσταση 7 Χμ. από τη Γουμένισσα.

Έξω από τη Γρίβα και σε απόσταση 1,5 χλμ περίπου, μέσα σε κατάφυτο δάσος βελανιδιάς, βρίσκεται το εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου, μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, η οποία χρονολογείται από το 1901. Η εκκλησία ανακατασκευάστηκε το 1993.

Η Ιερά Μονή του Οσίου Νικόδημου του Αγιορείτη βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία και την Παιονία του Κιλκίς. Είναι κτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του όρους Πάικο σε υψόμετρο 700 μέτρα και δυτικά του ποταμού Αξιού.Απέχει 70 χλμ. ΒΔ. από τη Θεσσαλονίκη, 53 χλμ. Δ. από το Κιλκίς και 22 χλμ. Δ.-ΝΔ. από το Πολύκαστρο. Ανατολικά είναι η Γουμένισσα, νοτιοανατολικά το Πεντάλοφο και βορειοανατολικά η Γρίβα. Το μοναστήρι είναι ανδρώο και θεμελιώθηκε το 1981. Αποτελεί μετόχι της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους και εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Γουμένισσας, Αξιούπολης και Πολύκαστρου.

• 
  Δάσος στο Πάικο
• 
  Στο μονοπάτι των Μουσών
• 
  Το μοναστήρι της Παναγίας της Γουμένισσας
• 
  Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Γρίβας
• 
  Εξωκλήσι Αγίου Αντωνίου Γρίβας
• 
  Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης Γρίβας

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πάικο

• Δορυφορική άποψη του Πάικου
• Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης
• Ηλεκτρονική Εφημερίδα της Γρίβας
• Επίσημη Ιστοσελίδα της Γρίβας
• ΟΣΠΕΓ - Ορειβατικός Σύλλογος ΠΕριηγητών Γουμένισσας