Wystrysen ymganghennol
Wystrysen ymganghennol Pleurotus cornucopiae | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Pleurotaceae |
Enw deuenwol | |
' |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Pleurotaceae yw'r Wystrysen ymganghennol (Lladin: Pleurotus cornucopiae; Saesneg: Branching Oyster).[1] Yr Wystrys yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog wystrysen yw 'wystrys'. Mae'r teulu Pleurotaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Pleurotaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Wystrysen ymganghennol ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Pleurotus atrocaeruleus | Pleurotus atrocaeruleus | |
Pleurotus atrocoeruleus | Pleurotus atrocoeruleus | |
Pleurotus aureotomentosus | Pleurotus aureotomentosus | |
Pleurotus bursiformis | Pleurotus bursiformis | |
Pleurotus candescens | Pleurotus candescens | |
Pleurotus caryophylleus | Pleurotus caryophylleus | |
Pleurotus chaetophyllus | Pleurotus chaetophyllus | |
Pleurotus citrinopileatus | Pleurotus citrinopileatus | |
Pleurotus djamor | Pleurotus djamor | |
Wystrysen y coed | Pleurotus ostreatus |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Gofal! |
Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! |