R. S. Thomas
R. S. Thomas | |
---|---|
Ganwyd | 29 Mawrth 1913 Caerdydd |
Bu farw | 25 Medi 2000 Cricieth |
Dinasyddiaeth | Cymru |
Alma mater |
|
Galwedigaeth | bardd, llenor |
Arddull | telyneg |
Priod | Mildred Elsie Eldridge |
Gwobr/au | Gwobr Cholmondeley, Gwobr Aur y Frenhines am Farddoniaeth, Heinemann Award, Horst-Bienek-Preis für Lyrik |
Bardd o Gymru oedd Ronald Stuart Thomas neu R. S. Thomas (29 Mawrth 1913 – 25 Medi 2000). Ysgrifennai ei farddoniaeth yn Saesneg ond cyhoeddodd yn ogystal ddarlithiau a chyfrolau rhyddiaith yn Gymraeg. Offeiriad yn yr Eglwys yng Nghymru oedd e wrth ei alwedigaeth. Dysgodd Gymraeg ac yr oedd yn genedlaetholwr digymrodedd.
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Cafodd ei eni yng Nghaerdydd. Ei wraig oedd Mildred Eldridge, arlunydd o Loegr.
Treuliodd R. S. Thomas gyfnod o ddeuddeg mlynedd yn rheithor plwyf gwledig Manafon, Powys (1942–1954) a ficer plwyf Eglwys Fach, Ceredigion am dair mlynedd ar ddeg (1954–1967). O Eglwys Fach aeth i weinyddu fel ficer Aberdaron yn Llŷn. Ar ei ymddeoliad o'r eglwys yn 1978, aeth i fyw i bentref y Rhiw wrth droed Mynydd Rhiw, hefyd yn Llŷn. Enillodd yr Horst-Bienek-Preis für Lyrik ym 1996.
Yn ôl Dafydd Elis-Thomas, mae'i gyfrol Uncollected Poems (2013; www.bloodaxebooks.com) yn "dangos bod RS wedi creu campweithiau'r 20g mewn sawl math o gerddi: cerddi am natur y greadigaeth a chân yr adar, canu tanbaid serch a chariad, y canu mwyaf deallus am Gymru fel cenedl..."[1]
Ymddangosodd R. S. Thomas ar raglen radio Beti a'i Phobol ar Radio Cymru ym mis Chwefror 1996.[2][3][4]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]Gwaith R. S.
[golygu | golygu cod]- The Stones of the Field (1946)
- An Acre of Land (1952)
- Song at the Year's Turning (1955)
- Poetry for Supper (1958)
- Tares (1961)
- The Bread of Truth (1963)
- Pietà (1966)
- Not That He Brought Flowers (1968)
- H'm (1972)
- Laboratories of the Spirit (1975)
- Abercuawg (1976) darlith (gweler Abercuawg)
- The Way of It (1977)
- Hunanladdiad y Llenor (1977). Darlith.
- Frequencies (1978)
- Between Here and Now (1981)
- Ingrowing Thoughts (1985)
- Neb (1985). Hunangofiant.
- Experimenting with an Amen (1986)
- Welsh Airs (1987)
- The Echoes Return Slow (1988)
- Counterpoint (1990)
- Blwyddyn yn Llŷn (1990)
- Mass for Hard Times (1992)
- No Truce with the Furies (1995)
- Autobiographies (1997)
- Residues (2002)
- What is a Welshman? (2003)
Cyfieithiad
[golygu | golygu cod]- Pe Medrwn yr Iaith ac Ysgrifau Eraill, gol. Tony Brown a Bedwyr L. Jones (Abertawe: C. Davies, 1988)
- Laubbaum Sprache, gol. Kevin Perryman (Denklingen: Babel Verlag, 1998). Dewis o'i farddoniaeth wedi'i chyfieithu i'r Almaeneg.
Astudiaethau
[golygu | golygu cod]- Jason Walford Davies, Gororau'r Iaith: R. S. Thomas a'r Traddodiad Cymraeg (Gwasg Prifysgol Cymru, 2003). Astudiaeth lenyddol.
- Tony Brown, R. S. Thomas, Writers of Wales (Gwasg Prifysgol Cymru, 2011). Astudiaeth lenyddol.
- Daniel Westover, R. S. Thomas: A Stylistic Biography (Gwasg Prifysgol Cymru, 2011). Bywgraffiad.
- Gareth Neigwl Williams, Cofio RS: Cleniach yn Gymraeg? (Gwasg y Bwthyn, 2013). Bywgraffiad.
- M. Wynn Thomas, R. S. Thomas: Serial Obsessive (Gwasg Prifysgol Cymru, 2013)