Ćelijski posredovana imunost

Ćelijski posredovana imunost je imunski odgovor koji ne uključuje antitijela. Umjesto toga, ova imunost je putem aktiviranja fagocita, antigen-specifičnih citotoksičnih T-limfocita i oslobađanja različitih citokina, kao odgovor na prisutni antigen. Historijski gledano, imunski system bio je odvojen u dvije grane:

• humoralna imunost, za koju se zaštitna funkcija imunizacije može naći u tjelesnim tekućinama, bez ćelija ili seruma i
• ćelijska imunost, za koji je zaštitna funkcija imunizacije bila povezana sa ćelijama. CD4 ćelije ili pomoćne T-ćelije pružaju zaštitu protiv različitih patogena. Neaktivirane T-ćelije, zrele T-ćelije koje se još moraju susresti sa antigenom, pretvaraju se u aktivirane efektorske T-ćelije, nakon što naiđu na ćelije koje predstavljaju antigen (APC). Ovi APC-i, poput makrofaga, dendritske ćelije i B-ćelija, u nekim okolnostima, učitavaju antigenske peptide na ćelije MHC, zauzvrat predstavljajući peptid prema receptorima na T-ćelijama. Najvažnije od ovih APC su visoko specijalizirane dendritske ćelije; mogućnost je djelovanje isključivo na gutanje i prisutnost antigena.^[1]

T-ćelije aktiviranog efektora mogu se svrstati u tri funkcionalne klase, detektujući peptidne antigene koji potiču iz različitih tipova patogena:

1. Prva klasa su citotoksične T-ćelije, koji ubijaju zaražene ciljne ćelije putem apoptoza, bez upotrebe citokina,
2. TH1-ćelije, koji primarno funkcioniraju aktiviranjem makrofaga, i
3. TH2-ćelije, koje prvenstveno funkcioniraju da stimuliraju ćelije na stvaranje antitijela.^[1]

Urođeni imunski sistem i adaptivni imunski sistem sadrže i humoralni i ćelijski posredovane komponente. Ćelijska imunost štiti organizam putem:

• Imunost posredovana T-ćelijama ili imunost T-ćelija: aktiviranje specifičnih antigena citotoksičnih T-ćelija koji su u stanju inducirati apoptozu u tjelesnim ćelijama koje prezentiraju epitope stranog antigena na površini, poput virusima inficiranih ćelija, ćelija sa unutarćelijskim bakterijama i ćelijama kancera, koje prikazuju tumorske antigene;
• Makrofagi i prirodna ćelija-ubica: omogućavaju uništavanje patogena prepoznavanjem i izlučivanjem citotoksičnih granula (za prirodne ćelije ubice).^[2]
• Stimulirajući ćelije da izlučuju razne citokine koji utiču na funkciju ostalih ćelija koje su uključene u adaptivne i urođene imunske odgovore.^[2][3]

Ćelijski posredovana imunost usmjerena je prije svega na mikrobe koji prežive u fagocitima i mikrobima koji inficiraju nefagocitne ćelije. Najefikasnija je u uklanjanju ćelija zaraženih virusom, ali učestvuje i u odbrani od gljivica, protozoa, kancera i unutarćelijskih bakterija. Također ima glavnu ulogu u odbacivanju transplantacije.

• Imunski sistem
• Imunost

• Cell-mediated immunity (Encyclopædia Britannica)
• Chapter 8:T Cell-Mediated Immunity Immunobiology: The Immune System in Health and Disease. 5th edition.
• Cell-Mediated Immunity. Murphy
• Cell-mediated immunity: How T cells recognize and respond to foreign antigens